Ill (Frantzia)

Ill (Frantzia)
Ill ibaia Estrasburgon.
Datu orokorrak
Mota	ibai
Luzera	216,7 km
Geografia
Koordenatuak	47°27′41″N 7°15′59″E / 47.4614°N 7.2664°E / 47.4614; 7.2664
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Thur (en) Bruche (en) Lauch (en) Doller (en) Fecht (en) Andlau (en) Giessen (en) Largue (en) Souffel (en) Dollerbaechlein (en) Blind (river) (en) Quatelbach (en) Thalbach (en) Aar (en) Ehn (en) Q20723413
Arroaren azalera	4.760,5 km²
Arro hidrografikoa	Rhine basin (en)
Ur-emaria	54,1 m³/s
Bokalea ()	Rhin

Ill^[1] Frantzia ipar-ekialdeko Alsaziako eskualdea hegoaldetik iparraldera zeharkatzen duen ibaia da. Rhin ibaiaren adarra da eta ibilbideren amaieratik gertu Estrasburgo hiria dago^[2].

Jura mendien iparraldan sortzen da, Winkel herriaren inguruan, 570metrotako altueran. Hasiera batean ekialderantz jotzen badu ere berehala ekiten dio iparralderanzko bideari. Rhin ibaiaren paraleloan egiten du ibilbide guztia, harik eta Offendorf herrian bat egiten duten arte. Mendebaldean Vosge mendiak ditu eta haietatik erreka ugariren ura jasotzen du.

Hainbat ubide eraiki dira ibilbidean zehar Alsaziako hiri historikoak uholdeetatik babesteko, Mulhousen eta Estrasburgon esate baterako. Estrasburgo sarreran Canal du Faux-Rempart ubideak hiria inguratzen du eta alde zaharraren amaiera berriz elkartzen da Ill ibaiarekin. Horrela Estrasburgoko alde historikoa uharte bihurturik dago (Grande Île)^[3] eta XVII. mendeko babes egituren parte garrantzitsua da. Ubide txikiak ere eraiki ziren Petite France barrutian, uraren indarra aprobetxatuko zuten errotak ezartzeko.

Rhin ibaiarekin bat egiten duenetik ibaian gora nabigagarria da Estrasburgoraino. Han esklusak daude ezarrita gora egin ahal izateko^[4]. Mulhouseraino jarraitzen du nabigagarria izaten eta han Rodano-Rhin ubidearen bidez Dijonera iris daiteke^[5]. Ibilbide hau aisialdirako eta turismorako ontzi txikientzako prestaturik dago^[6]. Itsasntzi handiek Rhin ibaian gora egiten dute Canal de la Marne au Rhin ubidean eta ondoren hartzen dute Rodano-Rhin ubidea.

Alsaziako udalerri nagusiak zeharkatzen ditu Ill ibaiak, hiri batzuetako erdigunera sartzen ez bada ere. Hegoaldetik iparraldera:

• Mulhouse
• Colmar
• Sélestat
• Estrasburgo

Guztiak ere mendebaldeko Vosges mendetatik datozkio:

• Aar
• Bruche
• Doller
• Souffel
• Thur

• 
  Ill ibaia Rhin Garaia departamentuan.
• 
  Sélestateko zubia.
• 
  Ill ibaia Fegersheim parean.
• 
  Petite France (Estrasburgo) barrutiko ubideak.
• 
  2018ko urtarrileko uholdeak, Colmar inguruan.

• Datuak: Q668472
• Multimedia: Ill river / Q668472