Tulisan Sunda

Aksara Sunda ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ
Jenis	Abugida
Bahasa	Sunda
Tempoh masa	Abad ke-14 hingga ke-18 dan kini
Aksara induk	Tulisan Proto-Sinaitic Abjad Phoenicia Abjad Aramaik Brāhmī Pallava Abjad Kawi Aksara Sunda
Aksara kerabat	Bali Batak Jawa Lontara Rencong Rejang Tagbanwa
Arah tulis	Kiri-ke-kanan
ISO 15924	Sund, 362
Alias Unikod	Sundanese
Julat Unikod	U+1B80–U+1BBF Sundanese U+1CC0–U+1CCF Sundanese Supplement
Rencana ini mengandungi simbol fonetik IPA. Tanpa sokongan pemaparan yang betul, anda mungkin akan melihat tanda soal, kotak atau simbol lain dan bukan aksara Unikod. Untuk panduan pengenalan mengenai simbol IPA, lihat ms:Bantuan:IPA.

Tulisan Sunda (b. Sunda: ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ, aksara Sunda) ialah suatu sistem tulisan abjad suku kata yang digunakan oleh orang Sunda untuk menulis dalam bahasa Sunda. Tulisan ini merupakan keturunan tulisan Brahmi melalui tulisan Pallava. Tulisan ini muncul pada sekitar kurun ke-14 dan digunakan sehingga pada kurun ke-19 apabila abjad Rumi diperkenalkan sebagai sistem tulisan rasmi bagi bahasa Sunda.

Pada awalnya, iaitu pada sekitar kurun kelima hingga kelapan, tulisan Pallava digunakan di Jawa Barat untuk menulis dalam bahasa Sanskrit. Kemudian, pada kurun ke-14, tulisan Sunda Kuno (Sunda Kuna) muncul. Tulisan ini digunakan oleh Kerajaan Sunda sehingga ke kurun ke-18. alam tempoh tersebut, beberapa sistem tulisan lain juga diperkenalkan, antaranya ialah tulisan Jawa yang digunakan pada kurun ke-17 sehingga kurun ke-19, dan tulisan Arab (Pegon?) yang digunakan pada kurun ke-17 sehingga pertengahan kurun ke-20. Bermula pada kurun ke-20, abjad Rumi digunakan sebagai sistem tulisan rasmi untuk bahasa Sunda.

Tulisan Sunda moden telah dipiawaikan pada tahun 1996 dan dinamakan Sunda Baku. Tulisan ini mempunyai sedikit perbezaan dengan Sunda Kuno.

Bukti penggunaan tulisan Sunda yang terawal ialah penemuan beberapa batu bersurat di Kawali, Jawa Barat.

Tulisan Sunda merupakan sistem tulisan abjad suku kata. Setiap huruf mewakili suku kata yang terdiri daripada dua bunyi, iaitu konsonan dan vokal. Setiap huruf mempunyai bunyi vokal asal /a/, tetapi bunyi vokal tersebut boleh dibatalkan dan digantikan dengan bunyi-bunyi lain dengan menggunakan tanda diakritik.

Terdapat 25 huruf asas (b. Sunda: aksara ngalagena) dalam abjad Sunda. Huruf-huruf ini disusun mengikut turutan Brahmi.

ka	qa	ga	nga	ca	ja	za	nya
ta	da	na	pa	fa	va	ba	ma
ya	ra	la	wa	sa	xa	ha	kha	sya

Huruf vokal (b. Sunda: aksara vokal mandiri) digunakan untuk melambangkan suku kata yang bermula dengan bunyi vokal dan tidak mempunyai konsonan. Terdapat tujuh macam huruf vokal:

a

i

u

e

o

é

eu

Tanda vokal (b. Sunda: aksara swara) ditambahkan pada huruf asas untuk mengubah bunyi vokalnya.

	panghulu - untuk bunyi /i/
	panyuku - untuk bunyi /u/
	pamepet - untuk bunyi /ǝ/
	panolong - untuk bunyi /o/
	panéléng - untuk bunyi /e/
	paneuleung - untuk bunyi eu

Selain itu, terdapat juga beberapa tanda lain yang membatalkan bunyi vokal /a/ pada huruf asas dan menggantikannya dengan bunyi lain.

	pamingkal - untuk bunyi ya
	panyakra - untuk bunyi ra
	panyiku - untuk bunyi la
	pamaeh - untuk tiada bunyi (baris mati)
	panyecek - untuk bunyi ng
	panglayar - untuk bunyi r
	pangwisad - untuk bunyi h

Angka dalam tulisan Sunda menggunakan sistem nombor perpuluhan.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

Tulisan Sunda tidak mempunyai sebarang tanda baca khusus. Kesemua tanda baca dipinjam daripada tulisan Rumi, umpamanya koma, noktah dan tanda soal.

• Bahasa Sunda

• Rancangan Pembakuan Aksara Sunda. Hardjasaputra, A. Sobana, Tedi Permadi, Undang A. Darsa, & Edi S. Ekadjati. 1998. Bandung.

• Laman penukaran abjad Rumi ke aksara Sunda - Kairaga.com
• Cadangan kemasukan abjad Sunda ke dalam piawaian Unicode