Endothiodon-faunazone

Stratigrafie van de Karoosupergroep
Periode Groep Formatie ten westen van 24°O Formatie ten oosten van 24°O Faunazone
Jura Drakensberg Hiatus Drakensberg
Stormberg Clarens
Trias Elliot
Molteno
Beaufort
Burgersdorp Cynognathus
Katberg Lystrosaurus
Balfour
Perm Daptocephalus
Teekloof
Cistecephalus
Middleton
Endothiodon
Abrahams-Kraal Koonap Tapinocephalus

Eodicynodon
Ecca Waterford Waterford
Tierberg / Fort Brown Fort Brown
Laingsburg / Ripon Ripon
Collingham Collingham
White Hill White Hill
Prince Albert Prince Albert
Carboon Dwyka Elandsvlei Elandsvlei
Fossiel van Diictodon in het Iziko South African Museum.

De Endothiodon-faunazone is een onderdeel van de Beaufortgroep met fossielen uit het Laat-Perm.

Ouderdom

De Endothiodon-faunazone dateert uit het Wuchiapingien en toont het paleoecosysteem van de Karoo na de Capitaniaanse extinctie.

In het Laat-Perm werd het mondiale klimaat droger en vormde het supercontinent Pangea zich verder. De Karoo had een gematigd halfdroog klimaat met sterk seizoensgebonden regenval, hete droge zomers en bitterkoude winters, vergelijkbaar met grote delen van Centraal-Azië tegenwoordig. Het bekken werd gedomineerd door steppes met verspreid nattere gebieden, zoals grote rivieren en vloedvlaktes. De grote zaadvaren Glossopteris was de dominante plant met verder andere soorten varens, paardenstaarten en coniferen.

Indeling

De Endothiodon-faunazone uit het Wuchiapingien is sinds 2020 de samenvoeging van het bovenste tweederde deel van de Pristerognathus- en Tropidostoma-faunazones uit de voorgaande indeling van de Beaufortgroep van Rubidge uit 1996.

Naamgever van de faunazone is Endothiodon, met een lengte van ongeveer twee meter een van de grootste dicynodonten van het Perm. Twee subzones worden onderscheiden, de Lycosuchus-Eunotosaurus Subzone (259,5-258 miljoen jaar geleden) en de Tropidostoma-Gorgonops Subzone (258-256,8 miljoen jaar geleden).

Fauna

De fauna van de Karoo herstelde zich tijdens de Lycosuchus-Eunotosaurus Subzone van de Capitaniaanse extinctie en groepen die voorheen in de schaduw van de dinocephaliërs leefden, kwamen verder tot ontwikkeling. Nieuwe groepen dicynodonten verschenen, evenals grotere gorgonopsiërs zoals Gorgonops en meerdere kleine carnivore therocephaliërs zoals Ictidosuchoides. De diversiteit bleef echter nog laag.

De grens tussen de twee subzones wordt gemarkeerd door een secundaire uitstervingsgolf, waarbij enkele overlevende taxa van de Capitaniaanse extinctie alsnog uitstierven. Hierna volgde een tweede fase in het herstel van de uitstervingsgolf met een toenemende diversiteit aan therapsiden en pareiasauriërs zoals Pareiasaurus, waaronder de eerste cynodonten zoals Charassognathus. De dicynodonten waren de dominante groep en met bijna zeventig procent van de fossielen was Diictodon het algemeenste geslacht uit de Tropidostoma-Gorgonops Subzone. Daarnaast verschenen middelgrote vormen zoals Tropidostoma. Andere therapsiden waren onder meer de gorgonopsiërs Cyonosaurus en Lycaenops en de biarmosuchiërs Lobalopex en Lophorhinus.

Naast de therapsiden en pareiasauriërs ontwikkelden zich in het Wuchiapingien ook verschillende andere groepen, zoals diverse groepen kleine reptielen zoals basale neodiapsiden.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Therapsid biodiversity patterns and paleoenvironments of the Karoo Basin. Smith R, Rubidge BS & Walt M van der. In: Forerunners of mammals. Indiana University Press; 2011: pp. 31-62.
  • Changes in Permo-Triassic terrestrial tetrapod ecological representation in the Beaufort Group (Karoo Supergroup) of South Africa. Nicolas M & Rubidge BS. Lethaia; 2010: pp. 45-59.
  • Breakthroughs in the biodiversity, biogeography, biostratigraphy, and basin analysis of the Beaufort group. Hancox PJ & Rubidge BS. African Earth Sciences; 2001: pp. 563-577.
  • Botha J, Abdala F & Smith R (March 2007). The oldest cynodont: new clues on the origin and early diversification of the Cynodontia. Zoological Journal of the Linnean Society 149 (3): 477–492. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2007.00268.x.
  • A new cynodont record from the Tropidostoma Assemblage one of the Beaufort Group: implications for the early evolution of cynodonts in South Africa. Botha J & Abdala F. Palaeontologia Africana; April 2008: pp. 1-6.
  • * Biostratigraphy of the Endothiodon Assemblage Zone (Beaufort Group, Karoo Supergroup), South Africa. RMH Smith et al. South African Journal of Geology (2020).