Golf van Exmouth

Golf van Exmouth
Golf van Exmouth (Australië)
Golf van Exmouth
Golf van Exmouth
Locatie Tussen Noordwestkaap en het vasteland.
Zee Indische Oceaan
Coördinaten 22° 17′ ZB, 114° 16′ OL
Diepte (max.) 22[1] m
Lengte 90 km
Foto's
Galesbaai in het zuiden van de golf
Portaal  Portaalicoon   Geografie

De Golf van Exmouth is een golf in de regio Gascoyne in West-Australië.

Geschiedenis

De Thalanyji Aborigines leefden reeds rond de golf toen op 24 juni 1618 Haevik Claeszoon von Hillegom en Pieter Dirkszoon als eerste Europeanen de landtong die vandaag bekend staat als Noordwestkaap vanop het schip Zeewolf aanschouwden. Kapitein Willem Jansz van het schip Mauritius ging er op 31 juli 1618 aan land. De bekende Nederlandse ontdekkingsreizigers Dirck Hartog, Willem de Vlamingh, Abel Tasman en François Pelsaert voeren allen langs de West-Australische kust.[2] Abel Tasman bracht deze in 1644 in kaart. In 1818 verkende Phillip Parker King de golf en vernoemde deze naar Edward Pellew, de eerste burggraaf van Exmouth.[1] In de 19e eeuw werd de golf van Exmouth vooral aangedaan door parelduikers uit Broome.[3] In 1912 werd de Vlamingh Head-vuurtoren gebouwd op Noordwestkaap.[2]

Tijdens de Tweede Wereldoorlog installeerde de US Navy een onderzeebootbasis in de golf en legden een startbaan aan.[4] In mei 1943 werd de golf van Exmouth door twee of drie Japanse bommenwerpers gebombardeerd.[5] De idee van een onderhoudsbasis werd door de bombardementen verlaten maar men bleef er wel onderzeeërs bevoorraden. Nog in 1943 werd een raid op de haven van Singapore ondernomen vanuit de basis door veertien leden van de "Z-Force". Vijftigduizend ton Japanse schepen en onderzeeërs werden vernield. In 1944 werd een "High Frequency Direction Finding" (HFDF) station opgericht nabij de vuurtoren. In 1945 werden de meeste militaire installaties door een orkaan vernietigd. Het HFDF-station werd volledig vernietigd.[6]

In mei 1963 kwamen de Australische en Amerikaanse overheden overeen de Harold E. Holt US Naval Communication Station op Noordwestkaap op te richten. Het plaatsje Exmouth werd gesticht om het militaire personeel te huisvesten. De Vlamingh Head-vuurtoren werd in april 1967 uit gebruik genomen en in 1976 geclassificeerd als erfgoed door de National Trust. In 1972 werd het Amerikaanse communicatiestation een gezamenlijke Amerikaans-Australische faciliteit. De orkaan Vance raasde in 1999 over de golf. Het plaatsje Exmouth en het communicatiestation raakten serieus beschadigd. In 2002 trok de US Navy zich terug uit het project.[2][1]

Bedreigde kraamkliniek

De golf van Exmouth wordt ook wel de kraamkliniek van de Ningaloo-kust genoemd.[7] De mangroven zorgen voor voedsel, bescherming tegen slecht weer en een stabiele waterkwaliteit.[8] Vioolroggen worden diep in de mangroven aangetroffen. Grote tonijnen, makrelen en zeilvissen komen dichter bij de kust dan waar ook ter wereld. Blauwe lipvissen, snappers en de Indische koningsmakreel worden in de golf gevangen. Vele migrerende vissen doen de golf van Exmouth aan, al dan niet om te jongen. Negentien soorten haaien leven aan de Ningaloo-kust en in de golf van Exmouth. Tussen maart en juni verzamelen er walvishaaien. Van juni tot juli verschijnen de bultruggen op weg naar het noorden om te jongen. Van september tot november zwemmen ze weer langs op weg naar het zuiden. Wanneer de bultruggen verdwenen zijn verschijnen er orka's met hun jongen in de golf. Ook dolfijnen leven in de golf. Tussen december en februari doen soepschildpadden, onechte karetschildpadden, karetschildpadden en platrugzeeschildpadden de golf aan op zoek naar nestplaatsen. De zeeslangen Aipysurus laevis en de bedreigde Aipysurus apraefrontalis komen in de golf voor. Kleine requiemhaaien en een aantal vinvissen bezoeken de golf ook.[7]

De fauna en flora in de golf van Exmouth wordt bedreigd door plannen voor de industrialisatie van de golf. Een zoutfabriek, plannen voor een diepzeehaven en een pijpleidingenfabriek voor de olie- en gasindustrie bedreigen de kraamkliniek van een van de laatste onaangetaste riffen van de wereld.[9][10] Het lawaai van grote schepen zou volgens een studie het opgroeien van de bultruggen verstoren.[11]

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Exmouth Gulf op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  1. ↑ a b c (en) Exmouth Gulf. Encyclopedia Britannica. Gearchiveerd op 19 juni 2021. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  2. ↑ a b c (en) Exmouth WA. Aussie Towns. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  3. ↑ (en) History. Ningaloo Visitor Centra. Gearchiveerd op 17 maart 2019. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  4. ↑ (en) US Navy Submarine Base at Exmouth Gulf. Australia@War. Gearchiveerd op 2 februari 2020. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  5. ↑ (en) Exmouth Gulf bombed, two visits by enemy planes. Northern Times. Trove - National Library of Australia (28 mei 1843). Gearchiveerd op 17 maart 2019. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  6. ↑ (en) Operation Potshot - Site. Heritage Council WA (1 januari 2017). Gearchiveerd op 17 maart 2019. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  7. ↑ a b (en) Marine Life of Exmouth Gulf. Protect Ningaloo. Gearchiveerd op 8 maart 2019. Geraadpleegd op 17 maart 2019.
  8. ↑ (en) Mangroves of Exmouth Gulf (pdf). Protect Ningaloo. Gearchiveerd op 8 maart 2019. Geraadpleegd op 18 maart 2019.
  9. ↑ (en) New Threats. Protect Ningaloo. Gearchiveerd op 8 maart 2019. Geraadpleegd op 18 maart 2019.
  10. ↑ (en) Tom Zaunmayr, Subsea 7 causing concern in the gulf. The West Australian (20 oktober 2017). Gearchiveerd op 7 september 2018. Geraadpleegd op 18 maart 2019.
  11. ↑ (en) Shannon Beattie, Study warns of vessel risk to whales in Exmouth Gulf. The West Australian (6 februari 2019). Gearchiveerd op 6 februari 2019. Geraadpleegd op 18 maart 2019.