Kasteel Maurik

Voor het (bijna gelijknamige) kasteel in Vught: zie Kasteel Maurick

Het kasteel Maurik is een voormalig kasteel in het Nederlandse dorp Maurik, provincie Gelderland. Op de plek van het kasteel staat tegenwoordig molen De Hoop.

In 1217 wordt melding gemaakt van een burcht te Maurik als leengoed van de graaf van Gelre. Gerard van Maurik, zoon van ridder Saffadijn, krijgt het kasteel in 1297 in leen van graaf Reinald van Gelre, die het als ‘open huis’ mag gebruiken. Gerards enige erfgenaam is Margaretha, getrouwd met Jan van Beusichem, en op deze manier komt het kasteel in handen van de heren van Culemborg. Zowel in 1307 als in 1312 moet heer Jan beloven het kasteel als open huis aan de graaf van Gelre op te dragen.

In 1361 loopt de burcht grote schade op door toedoen van de Bronckhorsten. Heer Jan II van Culemborg laat het kasteel herstellen en schakelt hier onder andere Jan van den Doem – bouwmeester van de Utrechtse domkerk – voor in.

Tijdens de oorlogen tussen Holland en Gelre (1407-1412) kiest Culemborg de kant van de Hollandse graaf. Het kasteel loopt opnieuw schade op en wordt door de hertog van Gelre ontmanteld.

In 1470 komt nog de melding dat Jasper van Culemborg wordt beleend met de hofstad van Maurik ‘daar dat slot gestaen heeft’. Van het oorspronkelijke kasteel zal vrijwel niets meer over zijn.

Op het voormalige kasteelterrein is in de 19e eeuw de molen De Hoop gebouwd.

Het is onbekend hoe het kasteel er uit heeft gezien. Waarschijnlijk was het een rond mottekasteel, bestaande uit een hoofd- en een voorburcht. In de molenberg zijn later kloostermoppen aangetroffen die wijzen op het voormalige kasteel. Ook zijn rond 1984 bij graafwerkzaamheden in de voormalige grachten aan de oostzijde van het complex nog muurresten aangetroffen.^[1]

Het voormalige kasteelterrein is nog als ophoging in het landschap te zien.