Leo Kouwenhoven

Leo Kouwenhoven
Leo Kouwenhoven in 2016
Leo Kouwenhoven in 2016
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 10 december 1963
Geboorteplaats Pijnacker
Nationaliteit Vlag van Nederland Nederland
Wetenschappelijk werk
Alma mater TU Delft
Belangrijke prijzen Spinozapremie 2007

Leo Kouwenhoven (Pijnacker, 10 december 1963) is een Nederlands natuurkundige en universiteitshoogleraar aan de Technische Universiteit Delft.

Biografie

Kouwenhoven groeide op in Pijnacker, waar zijn ouders een boerenbedrijf hadden. Na uitgeloot te zijn voor de studie diergeneeskunde verkoos hij de studie natuurkunde aan de Technische Universiteit Delft.[1]

In 1992 promoveerde hij cum laude aan de Technische Universiteit Delft bij Hans Mooij. Van 1992 tot 1994 was hij postdoc-student bij Paul McEuen aan de Universiteit van Californië - Berkeley. In 1999 werd hij gewoon hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft[1], sinds 2008 met de titel van universiteitshoogleraar.[2] In 2007 ontving hij de Spinozapremie.[3] Ook is Kouwenhoven verbonden aan het Kavli Institute of Nanoscience in Delft en is de oprichter en directeur (2013) van QuTech.

Kwantumstippen

Kouwenhoven is verantwoordelijk voor een aantal grote doorbraken in zijn vakgebied. Hij heeft onder ander zijn stempel gedrukt op het onderzoek aan zogeheten kwantumstippen (quantum dots), minuscule structuren in halfgeleidermateriaal die bijzondere kwantumeigenschappen vertonen. Samen met zijn Japanse collega Seigo Tarucha ontdekte hij dat cirkelvormige kwantumstippen een elektronische structuur hebben die lijkt op de elektronenschillen in atomen.[2] Mogelijk kan de spin van elektronen in kwantumstippen gebruikt kan worden als 'qubits': de rekeneenheid van een (mogelijke toekomstige) kwantumcomputer.

Majorana-deeltje

Op 12 april 2012 gaf hij bij Pauw & Witteman met behulp van duplo uitleg over zijn baanbrekende publicaties over het majorana-deeltje.[4] In april 2012 publiceerde zijn Nederlandse onderzoeksgroep van de TU Delft onder zijn leiding experimentele resultaten die sterke aanwijzingen geven dat zij Majorana-fermionen hebben waargenomen. Het gaat hier dan niet om een elementair deeltje, maar om een zogeheten quasideeltje, een collectief van deeltjes dat zich in bepaalde opzichten als een enkel deeltje gedraagt.[5] Deze Majorana-quasideeltjes zouden zeer stabiel kunnen zijn, en daardoor goed geschikt kunnen zijn voor het bouwen van een zogenoemde kwantumcomputer.[6] Op 27 november 2015 gaf hij een presentatie op TEDx Amsterdam.

In 2016 stapte Kouwenhoven, met behoud van een 'nulaanstelling' als hoogleraar aan de TU Delft, over naar Microsoft om te werken aan een kwantumcomputer voor dat bedrijf. Een nieuw Quantum Lab van Microsoft in Delft onder zijn leiding werd in 2019 geopend. Een jaar eerder was het definitieve bestaan van majorana-deeltjes bewezen in een artikel door de onderzoeksgroep van Kouwenhoven. De resultaten van het onderzoek bleken echter niet reproduceerbaar en het artikel werd in 2021 ingetrokken.[7][8][9] In maart 2022 werd Kouwenhovens vertrek bij Microsoft bekendgemaakt.[10]

Persoonlijk

Kouwenhoven heeft 6 zussen en is getrouwd met Marleen Huysman.[1]

Noten
  1. a b c Hoeks, Louis, ‘Op de boerderij leerde ik dat wegduiken geen optie is’. Financieele Dagblad (6 maart 2016). Gearchiveerd op 8 oktober 2022.
  2. a b TU Delft benoemt Leo Kouwenhoven tot Universiteitshoogleraar (22 februari 2008). Gearchiveerd op 14 mei 2021.
  3. TU Delft: Curriculum Vitae Prof.dr.ir. L.P. (Leo) Kouwenhoven (gearchiveerd)
  4. Majorana-deeltje uitzendinggemist.nl. Gearchiveerd op 5 mei 2021.
  5. Persbericht TU Delft
  6. Robert F. Service, Physicists Discover New Type of Particle — Sort Of, ScienceNOW, 12 april 2012
  7. Zhang, H., Liu, CX., Gazibegovic, S. et al. RETRACTED ARTICLE: Quantized Majorana conductance. Nature 556, 74–79 (2018). DOI:10.1038/nature26142
  8. Landmark article by QuTech researchers under scrutiny. Landmark article by QuTech researchers under scrutiny | TU Delta. Gearchiveerd op 8 maart 2021. Geraadpleegd op 8 maart 2021.
  9. Stan van Pelt, Hoe jonge onderzoekers het fundament wegsloegen onder de quantumdroom van een Delftse hoogleraar. de Volkskrant (23 februari 2021). Geraadpleegd op 8 maart 2021.
  10. Nederlandse pionier van de quantumcomputer weg bij Microsoft, de Volkskrant, 16 maart 2022. Gearchiveerd op 16 maart 2022.
Bibliografische informatie