Liniewal Aagtendijk-Zuidwijkermeer

Liniewal bij Fort aan de St. Aagtendijk. De foto is genomen vanaf de liniewal naar het noorden.
De liniewal met rechts de Vuurlinie.
De damsluis in de Molentocht.
Kruitmagazijn in de Assendelver Zeedijk.

De Liniewal Aagtendijk-Zuidwijkermeer maakt deel uit van de Stelling van Amsterdam.

Ligging

De liniewal ligt tussen de forten Aagtendijk en Zuidwijkermeer ten noorden van het Noordzeekanaal en ten oosten van Beverwijk. De wal ligt in de polder Wijkermeer. De liniewal met een lengte van 2,5 kilometer kwam omstreeks 1895 gereed.

Functies

De liniewal had twee functies. Als waterkering hield deze het oostelijk deel van de Wijkermeer droog en als verdedigingslijn voorzag de wal in opstelplaatsen voor verrijdbaar geschut en maakte het veilig transport van troepen en materieel achter de wal mogelijk. Deze weg heeft de naam "Vuurlinie" en is nu een fietspad.[1]

Kunstwerken

De belangrijkste kunstwerken in de wal waren de nevenbatterijen en damsluizen. De nevenbatterijen zijn verdwenen. Een batterij is verdwenen bij de verbreding en verdieping van het Noordzeekanaal en de andere bij Fort Aagtendijk is gesloopt vanwege de aanleg van de A9. Er waren vier damsluizen, waarvan er drie zijn behouden.[1] Van noord naar zuid liggen de damsluizen in de Wijkertocht, de Molentocht en bij de Asseldelvertocht.[1] De vierde damsluis is, net als de nevenbatterij, verdwenen in het Noordzeekanaal. Deze damsluizen reguleerden de waterhuishouding tijdens een inundatie. In vredestijd stonden de sluizen open om de reguliere waterstromen niet te hinderen. De sluizen bestaan uit gemetselde segmentbooggewelven met uitsparingen voor schotbalken.[1]

Tweede liniewal

Ongeveer een kilometer naar het oosten ligt een tweede liniewal, de Assendelver Zeedijk.[2] Deze zeedijk beschermde het land tegen het Wijkermeer en het IJ tot de inpoldering in 1872. Door de beperkte inundatiemogelijkheden vanwege het hoge duingebied bij Beverwijk en omgeving was een extra beveiliging nodig.[2] Bij de aanleg van de Stelling van Amsterdam werd de dijk een tweede liniewal, compleet met twee bomvrije kruitmagazijnen.[1]

  • Stelling van Amsterdam – een stadsmuur van water Liniewal Aagtendijk-Zuidwijkermeer
Bronnen, noten en/of referenties
  1. a b c d e Oneindig Noord-Holland Damsluizen in de Liniewal Aagtendijk-Zuidwijkermeer, 20 augustus 2012, geraadpleegd op 20 januari 2015
  2. a b Oog op Assendelft Zeedijk, 12 december 2014, geraadpleegd op 20 januari 2015
Mediabestanden
Zie de categorie Liniewal Aagtendijk-Zuidwijkermeer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Logo Unesco
· · Sjabloon bewerken
Werelderfgoed Stelling van Amsterdam
Noordfront:Fort bij Edam · Fort bij Kwadijk · Fort benoorden Purmerend · Fort aan de Nekkerweg · Fort aan de Middenweg · Fort aan de Jisperweg · Fort bij Spijkerboor
Noordwestfront:Fort bij Marken-Binnen · Fort bij Krommeniedijk · Fort aan den Ham · Fort bij Veldhuis · Fort aan de St. Aagtendijk · Fort Zuidwijkermeer · Fort bij Velsen · Fort bij IJmuiden
Westfront:Fort benoorden Spaarndam · Fort bezuiden Spaarndam · Fort bij Penningsveer · Fort bij de Liebrug · Fort aan de Liede · Fort aan de Fuikvaart
Zuidwestfront:Fort bij Heemstede · Voorstelling bij Vijfhuizen · Fort bij Vijfhuizen · Batterij aan de IJweg · Fort bij Hoofddorp · Batterij aan de Sloterweg · Fort bij Aalsmeer
Zuidfront:Fort bij Kudelstaart · Fort bij De Kwakel · Fort aan de Drecht · Fort bij Uithoorn · Fort Waver-Amstel · Fort in de Botshol · Fort aan de Winkel
Zuidoostfront:Fort bij Abcoude · Batterij aan het Gein · Fort bij Nigtevecht · Fort bij Hinderdam · Fort Uitermeer · Torenfort aan de Ossenmarkt
Zuiderzeefront:Muizenfort Muiden · Westbatterij Muiden · Kustbatterij bij Diemerdam · Fort aan het Pampus · Kustbatterij bij Durgerdam