Lycopsida

Lycopsida
Fossiel voorkomen: Siluur – heden
Grote wolfsklauw
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Clade:Tracheophyta (Vaatplanten)
Klasse
Lycopodiopsida
Bartl. (1830)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Lycopsida op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De lycofyten, ook Lycopsida of Lycopodiopsida genoemd, vormen een klasse van vaatplanten waartoe de wolfsklauwen en de biesvarens behoren. Dit zijn evolutionair gezien zeer oude plantengroepen; een van de meest primitieve vaatplanten die nog niet zijn uitgestorven. Tot de lycofyten behoren fossiele groepen die dateren uit het Siluur (ca. 425 miljoen jaar geleden). In het Carboon waren de lycofyten de dominante planten op Aarde, met boomachtige vertegenwoordigers die tientallen meters hoog konden worden. Hedendaagse soorten zijn over het algemeen klein.

De levende lyfocyten hebben dichotoom vertakte stengels met eenvoudige bladeren, microfyllen genaamd, en planten zich voort door middel van sporen die zich bevinden in sporangia aan de zijkanten van de stengels, meestal aan de basis van de bladeren.

In moderne classificaties worden er drie ordes onderscheiden: de Lycopodiales, de Isoetales en de Selaginellales omvat. De familie Lycopodiaceae wordt geplaatst in de orde Lycopodiales, terwijl de Isoetaceae geplaatst wordt in de orde Isoetales. Bij deze groep hoort ook Selaginella, die niet van nature in Nederland en België voorkomt, en die ingedeeld wordt in de orde Selaginellales. De lyfocyten zijn als klasse opgenomen in het PPG I-systeem, zoals dat in 2016 door de Pteridophyte Phylogeny Group (PPG) is gepubliceerd.[1]

Taxonomie

In de 23e druk van de "Heukels" wordt de naam Lycopsida gebruikt voor de klasse die de wolfsklauwfamilie (Lycopodiaceae) omvat, met vijf soorten in Nederland, alsook de biesvarenfamilie (Isoetaceae), met twee soorten in Nederland.

In andere literatuur wordt de groep ook wel onder andere namen behandeld, al dan niet in een andere rang. Dergelijke andere namen die gebruikt worden zijn Lycophyta, Lycopodiophyta, Lycopodiopsida. Hierbij is

  • Lycophyta een beschrijvende plantennaam die in elke rang (boven die van familie) gebruikt mag worden.
  • Lycopodiophyta een naam in de rang van afdeling (divisio of phylum), gevormd uit de familienaam Lycopodiaceae.
  • Lycopodiopsida een naam in de rang van klasse, gevormd uit de familienaam Lycopodiaceae. Deze naam kan gebruikt worden voor de hele groep, maar, afhankelijk van taxonomisch inzicht, ook voor een deelgroep (binnen de Lycopodiophyta).

Evolutie

Het is een zeer oude groep van planten, die in het verre verleden veel groter was. Uit fossiele vondsten uit het Devoon en Carboon zijn boomgrote vertegenwoordigers bekend, die geplaatst worden in een orde Lepidodendrales, een van de vele ordes met alleen fossiele vertegenwoordigers.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. PPG. (2016) PPG I, A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. J. Syst. Evol. 54 (6): 563-603, 2016. Gearchiveerd op 26 oktober 2020.

Externe links

  • Lycopsida bij de universiteit van Berkeley
  • Lycophyta bij de universiteit van Berkeley
· Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) · Sjabloon bewerken
Fylogenetische classificatie van de recente families van wolfsklauwen en varens volgens PPG I-systeem (2016)
Klasse Lycopodiopsida (wolfsklauwen, met ordes en families)
Orde Lycopodiales:Lycopodiaceae
Orde Isoetales:Isoetaceae
Orde Selaginellales:Selaginellaceae
Klasse Polypodiopsida (varens, met ordes en families)
Onderklasse Equisetidae
Orde Equisetales:Equisetaceae
Onderklasse Ophioglossidae
Orde Psilotales:Psilotaceae
Orde Ophioglossales:Ophioglossaceae
Onderklasse Marattiidae
Orde Marattiales:Marattiaceae
Onderklasse Polypodiidae (leptosporangiate varens)
Orde Osmundales:Osmundaceae (koningsvarenfamilie)
Orde Hymenophyllales:Hymenophyllaceae (vliesvarenfamilie)
Orde Gleicheniales:Matoniaceae, Dipteridaceae, Gleicheniaceae
Orde Schizaeales:Ligodiaceae · Schizaeaceae · Anemiaceae
Orde Salviniales:Salviniaceae (vlotvarenfamilie) · Marsileaceae (pilvarenfamilie)
Orde Cyatheales:Thyrsopteridaceae · Loxsomataceae · Culcitaceae · Plagiogyriaceae · Cibotiaceae · Metaxyaceae · Dicksoniaceae · Cyatheaceae
Orde Polypodiales:Onderordes: Saccolomatineae · Lindsaeineae · Pteridineae · Dennstaedtiineae · Polypodiineae (eupolypods I) · Aspleniineae (eupolypods II)
Onderorde Saccolomatineae:Saccolomataceae
Onderorde Lindsaeineae:Cystodiaceae · Lonchitidaceae · Lindsaeaceae
Onderorde Pteridineae:Pteridaceae (lintvarenfamilie)
Onderorde Dennstaedtiineae:Dennstaedtiaceae (adelaarsvarenfamilie)
Onderorde Polypodiineae:Didymochlaenaceae · Hypodematiaceae · Dryopteridaceae (niervarenfamilie) · Nephrolepidaceae · Lomariopsidaceae · Tectariaceae · Oleandraceae · Davalliaceae · Polypodiaceae (eikvarenfamilie)
Onderorde Aspleniineae:Cystopteridaceae · Rachidosoraceae · Diplaziopsidaceae · Desmophlebiaceae · Hemidictyaceae · Aspleniaceae (streepvarenfamilie) · Woodsiaceae · Onocleaceae (bolletjesvarenfamilie) · Blechnaceae (dubbellooffamilie) · Athyriaceae (wijfjesvarenfamilie) · Thelypteridaceae (moerasvarenfamilie)

Klasse Spermatophyta (zaadplanten)