Noordelijke landschapsstijl

Noordelijke landschapsstijl
Vroege lente door Guo Xi (1072, hangende rol met gewassen inkt en kleur op zijde), collectie Nationaal Paleismuseum
Algemene gegevens
Hoogtepunt	Tang-dynastie
Bedenker	Jing Hao
Bekende kunstenaars	Guan Tong, Li Cheng, Guo Xi, Fan Kuan
Onderdeel van	Noordelijke School
Beïnvloed door	Wang Wei
Invloed op	Ma-Xia-school
Portaal    Kunst & Cultuur

De noordelijke landschapsstijl was een stijl binnen de shan shui-schilderkunst die in de periode van de Vijf Dynastieën (907–960) in Noord-China tot ontwikkeling kwam. Hiertoe behoorde de Li-Guo-school, die in de vroege Song-periode tot de belangrijkste Chinese schildersstromingen behoorde.

De noordelijke landschapsstijl kenmerkt zich door de hoog oprijzende bergen in krachtige zwarte lijnen. De zuidelijke landschapsstijl daarentegen onderscheidt zich door vloeiende heuvellijnen in zacht aangezette penseelstreken.

De shan shui-traditie kwam in de Tang-periode tot bloei. Jing Hao (ca. 880–940) wordt beschouwd als de grondlegger van de noordelijke landschapsstijl. In navolging van Wang Wei (699–759) gebruikte hij gewassen inkt voor zijn landschappen. In krachtige penseelstreken schilderde hij de ruige, hoog oprijzende bergen van Shaanxi. Hierbij trachtte Jing de unieke schoonheid van het landschap natuurgetrouw weer te geven.^[1] Jings leerling Guan Tong (10e eeuw) onderscheidde zich van zijn meester door simpelere lijnvoeringen en minder complexe composities. Voor hoekige rotspartijen gebruikte hij abrupt afgebroken penseelstreken.^[2]

Een andere belangrijke vertegenwoordiger van de noordelijke landschapsstijl was Li Cheng (919–967). Aanvankelijk werkte hij in de stijl van Jing en Guan, maar later ontwikkelde hij een eigen stijl van atmosferische, weidse landschappen, uitgevoerd in sterk verdunde inktwassingen. Deze techniek vond navolging bij Guo Xi (ca. 1020–ca. 1090),^[3] een hofschilder van keizer Song Shenzong. De twee schilders waren de grondleggers van de Li-Guo-school, die door de keizer werd bestempeld als de nationale landschapsstijl.^[4]

Fan Kuan (ca. 960–1030) modelleerde zijn eerste werken naar de stijl van Li, maar koos later de natuur als zijn leermeester. Hij bracht zijn verdere leven grotendeels door in het Qiantanggebergte van Shanxi.^[5] Ook Xu Daoning (ca. 970–1052) maakte zijn eerste werken in Li's schildersstijl.^[6] Andere belangrijke vertegenwoordigers van de landschapsstijl waren onder andere Yan Wengui (967–1044)^[7] en zijn leerling Qu Ding (ca. 1023–ca. 1056).

• Chinese schilderkunst