Onychodontiformes
Onychodontiformes Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Devoon | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
Orde | |||||||||
Onychodontiformes Andrews, 1973 | |||||||||
Afbeeldingen op ![]() | |||||||||
Onychodontiformes op ![]() | |||||||||
|
De Onychodontiformes[1] zijn een orde van de kwastvinnigen uit het Devoon. Hoewel deze vissen tot de kwastvinnigen behoorden, misten ze de voor die groep karakteristieke gespierde vinlobben. Het is mogelijk dat deze dieren geen systematische groep (taxon) zijn, maar een parafyletische groep basale kwastvinnigen.
De Onychodontiformes waren voor het eerst bekend van kleine vormen zoals Strunius uit Duitsland, evenals schedelfragmenten, kaken en enkele botten van Onychodus. Complete exemplaren van Onychodus, tot twee meter lang, werden later ontdekt in de Gogo-formatie van West-Australië.
Kenmerkend voor de Onychodontiformes waren de grote hoektanden in het voorste deel van de onderkaak, evenals een zeer beweeglijke schedel, waardoor de vissen waarschijnlijk zeer grote prooien in hun geheel konden doorslikken. Een gedeeltelijk bewaard gebleven schedel van Onychodus uit de Gogo-formatie bevat in het keelgebied de botten van een kleine placoderm, ongeveer dertig centimeter lang, die eerst met de staart werd ingeslikt.
De bovenkaak (maxilla) van de Onychodontiformes lijkt op die van de straalvinnige vis.
Fylogenie
Het volgende cladogram is een bewerking van Mondéjar-Fernández (2020). De studie herstelde Onychodontiformes als een parafyletische groep, die in groen wordt weergegeven:
Kroon-Sarcopterygii |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- D. Palmer, B. Cox, B. Gardiner, C. Harrison & J.R.G. Savage (2000) - De geïllustreerde encyclopedie van dinosauriërs en prehistorische dieren, Köneman, Keulen. ISBN 3 8290 6747 X
- Andrews, M., Long, J., Ahlberg, P., Barwick, R. & Campbell, K., 2007: The structure of the sarcopterygian Onychodus jandemarrai n. sp. from Gogo, Western Australia: with a functional interpretation of the skeleton. Transactions of the Royal Society of Edinburgh: Earth Sciences: Vol. 96, #3, pp. 197-307
- Lu, J. & Zhu, M., 2009: An onychodont fish (Osteichthyes, Sarcopterygii) from the Early Devonian of China, and the evolution of the Onychodontiformes. Proceedings of the Royal Society of London: Biological series: Vol. 277, #1, pp. 293-299
- Lu, J., et al. 2016. A Devonian predatory fish provides insights into the early evolution of modern sarcopterygians. Science Advances, vol. 2, no. 6, e1600154, doi:10.1126/sciadv.1600154
- Mann, A., Rudkin, D., Evans, D. C., & Laflamme, M. (2017). "A large onychodontiform (Osteichthyes: Sarcopterygii) apex predator from the Eifelian-aged Dundee Formation of Ontario, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 3 (54): 233–241.
Noten
- ↑ Fossilworks: Onychodontiformes. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 10-05-2023.
- Onychodontiformes in de Paleobiology Database