Torslunda-platen

Torslunda-platen
alt=De vier Torslunda-platen. Elke plaat bevat een ander mythologisch ontwerp, traditioneel geëtiketteerd, met de klok mee vanaf links boven: "lopende krijgers met speren", "man met bijl met vastgebonden dier", "man tussen beren", en "dansende krijger met gehoornde hoofdtooi en man met speer met wolfsvel".
De vier Torslunda-platen.
Elke plaat bevat een ander mythologisch ontwerp, traditioneel geëtiketteerd, met de klok mee vanaf links boven: "lopende krijgers met speren", "man met bijl met vastgebonden dier", "man tussen beren", en "dansende krijger met gehoornde hoofdtooi en man met speer met wolfsvel".
Periode ca. 6e-7e eeuw
Cultuur Vendeltijd
Archeologische informatie
Vindplaats Torslunda, Öland
Jaar 1870
Ontdekker Erik Gustaf Pettersson,
Anders Petter Nilsson
Portaal  Portaalicoon   Archeologie

De Torslunda-platen zijn vier gegoten bronzen matrijzen gevonden in de Torslunda-parochie op het Zweedse eiland Öland.[1] Ze tonen figuren in reliëf,[1] die verondersteld worden traditionele scènes uit de Germaanse mythologie te tonen.[2] De platen waren eerder ontworpen voor productie dan voor uitstalling. Door dunne vellen folie tegen de scènes te plaatsen en erop te hameren of op een andere manier druk uit te oefenen op de achterkant, konden identieke afbeeldingen snel massaal worden geproduceerd.[1] De resulterende pressblech-folies zouden worden gebruikt om rijke helmen te decoreren van het soort dat te vinden is in Vendel, Valsgärde en Sutton Hoo. Twee van de platen zijn mogelijk gemaakt als afgietsels van bestaande pressblech-folies.

Ontdekking

De platen zijn begin 1870 in een steenman ontdekt en bevinden zich in de collectie van het Staats Historisch Museum in Stockholm.[3] Ze worden als beroemd beschouwd[1] omdat ze volledige scènes uit de mythologie bevatten, in tegenstelling tot de fragmentarische en gedegradeerde resten van pressblech folies die bekend zijn. De platen zijn gedateerd op de Vendeltijd van de 6e en 7e eeuw,[4] en zijn internationaal tentoongesteld, waaronder in de tentoonstelling Swedish Gold in het British Museum in 1966.[5]

Interpretatie

De afbeelding met de dansende gehoornde krijger is vooral bekend om zijn ontbrekende rechteroog, waarvan is aangetoond door middel van een laserscanner dat deze is doorgehaald, waarschijnlijk van het origineel dat is gebruikt om de mal te maken. Dit suggereert dat dit figuur de eenogige Noorse god Odin voor moet stellen,[6][7] die naar verluidt een oog had gegeven om te mogen drinken uit een put waarvan de wateren wijsheid en intelligentie bevatten. Hij wordt afgebeeld samen met een wolfman, geïnterpreteerd als een Berserker (Úlfhéðinn).[4][7]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b c d Rupert Bruce-Mitford (December 1968). Fresh observations on the Torslunda Plates, Frühmittelalterliche Studien. DOI:10.1515/9783110242027.233, pp. 233–236.
  2. ↑ Heinrich Beck (December 1968). Die Stanzen von Torslunda und die literarische Überlieferung, Frühmittelalterliche Studien. DOI:10.1515/9783110242027.237, pp. 237–250.
  3. ↑ Ulf Erik Hagberg (December 1976). Fundort und Fundgebiet der Modeln aus Torslunda, Frühmittelalterliche Studien. DOI:10.1515/9783110242096.323, pp. 323–349.
  4. ↑ a b Anatoly Liberman (2016). Berserk Rage through the Ages. Valla Journal.
  5. ↑ (en) Joanna Bowring, Josephine Turquet (ed.) (2012). Chronology of Temporary Exhibitions at the British Museum. British Museum Research Publications. ISBN 978-0-86159-189-3.
  6. ↑ Birgit Arrhenius, Henry Freij (1992). Pressbleck' Fragments from the East Mound in Old Uppsala Analyzed with a Laser Scanner. Universiteit van Stockholm, pp. 75-110.
  7. ↑ a b Priscilla K. Kershaw (1997). The One-eyed God: Odin and the (Indo-)Germanic Männerbünde. Journal of Indo-European Studies. ISBN 978-0941694742.
Mediabestanden
Zie de categorie Torslunda helmplaat matrijzen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.