1 Armia (ZSRR)

Ten artykuł dotyczy radzieckiej 1 Armii. Zobacz też: 1 Armia – inne armie z numerem 1.

1 Armia odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru

1-я Краснознамённая армия

Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	28 czerwca 1938
Rozformowanie	1959
Tradycje
Święto	6 sierpnia[1]
Rodowód	Nadmorska Grupa Wojsk
Dowódcy
Pierwszy	Kuźma Podłas
Ostatni	Afanasij Biełoborodow
Działania zbrojne
wojna radziecko-japońska 1945
Organizacja
Dyslokacja	Ussuryjsk
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona
Podległość	Front Dalekowschodni, 1 Front Dalekowschodni, Nadmorski Okręg Wojskowy
Skład	trzy do dziewięciu dywizji
Odznaczenia

1 Armia odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru (ros. 1-я Краснознамённая армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej, następnie Armii Radzieckiej.

Sformowana w lipcu 1938 w składzie Frontu Dalekowschodniego rozkazem Ludowego Komisariatu Obrony nr 0107 z 28 czerwca 1938 na bazie Nadmorskiej Grupy Wojsk jako 1 Nadmorska Armia. Rozkazem Ludowego Komisariatu Obrony nr 0040 z 4 września 1938, po rozformowaniu Frontu, przeformowana w 1 Samodzielną Armię, a rozkazem Ludowego Komisariatu Obrony nr 188 z 5 lipca 1940 w związku z ponownym utworzeniem Frontu Dalekowschodniego włączona w jego skład jako 1 Armia Czerwonego Sztandaru^[2].

W marcu 1945 została włączona do Nadmorskiej Grupy Wojsk (od 5 sierpnia 1 Front Dalekowschodni) i do 9 sierpnia 1945 osłaniała odcinek długiej dalekowschodniej granicy Związku Radzieckiego. W sierpniu 1945 roku ZSRR wypowiedział wojnę Japonii i wojska radzieckiego 1 Frontu Dalekowschodniego weszły w głąb okupowanej przez Japonię Mandżurii. Stanowiło to część radzieckiej inwazji na Mandżurię, dowodzonej przez marszałka Związku Radzieckiego Aleksandra Wasilewskiego. Rejon, przez który miała nacierać 1 Armia, był górzysty, pocięty lasami (tajga). Siły armii na początku ofensywy składały się z 26. i 59. Korpusu Strzeleckiego, sześciu dywizji strzeleckich, trzech brygad pancernych (75., 77. i 257.), trzech pułków dział samobieżnych, sześciu batalionów dział samobieżnych, jednego pułku czołgów ciężkich/dział samobieżnych, pięciu brygad artyleryjskich, Armia posiadała 410 czołgów lub dział samobieżnych oraz 1413 dział lub moździerzy^[3]. Natarcie 1 Armii było skierowane na północną część Mandżukuo.

1 Armia została rozwiązana w 1959 roku, gdy stacjonowała w Ussuryjsku jako część Nadmorskiego Okręgu Wojskowego^[4]. Armię odznaczono Orderem Czerwonego Sztandaru.

• komdyw Kuźma Podłas (czerwiec 1938 – grudzień 1938)
• gen.-por. Markian Popow (lipiec 1939 - 14 stycznia 1941, rozkaz LKO nr 0145)
• komdiw/komkor/gen.-por. (od 1940) Andriej Jeriomienko (14 stycznia 1941, rozkaz LKO nr 0145 – 19 czerwca 1941)
• gen.-por. (od 1940) Wasilij Wasiljew (19 czerwca 1941 – październik 1942)
• gen.-mjr/od końca października 1943 gen. por. Michaił Sawwuszkin (październik 1942 – czerwiec 1945)
• gen.-płk Afanasij Biełoborodow (czerwiec - wrzesień 1945)^[5][6].

• komisarz korpuśny (od 1939) Konstantin Zimin (27 marca 1939, rozkaz LKO 0080 - 17 lutego 1941);
• komisarz dywizyjny (od 1939) Andriej Romanienko (17 lutego 1941 - ?).

• gen. mjr (od 1940) Gieorgij Szełachow (31 lipca 1939, rozkaz LKO 03389 - ?).

• 26 Korpus Strzelecki – gen. mjr M.G. Dubkow
  • 21 Dywizja Strzelecka
  • 22 Dywizja Strzelecka
  • 26 Dywizja Strzelecka

• 59 Korpus Strzelecki – gen. mjr A.M. Morozow
  • 39 Dywizja Strzelecka
  • 59 Dywizja Strzelecka

• 30 Korpus Zmechanizowany
• 8 Dywizja Kawalerii

• 1 Brygada Strzelecka
• 4 Brygada Strzelecka
• 5 Brygada Strzelecka

• 102 Rejon Umocniony

• 50 korpuśny pułk artylerii
• 253 korpuśny pułk artylerii

• 165 pułk artylerii haubic
• 199 pułk artylerii haubic ciężkich
• 549 pułk artylerii haubic ciężkich

• 115 dywizjon artylerii przeciwlotniczej
• 129 dywizjon artylerii przeciwlotniczej

• 29 batalion saperów

• 3 batalion pociągów pancernych

• 26 Korpus Strzelecki – gen. mjr A.W. Skworcow
  • 22 Dywizja Strzelecka
  • 59 Dywizja Strzelecka
  • 300 Dywizja Strzelecka

• 59 Korpus Strzelecki – gen. por. T.K. Kołomijetz
  • 32 Dywizja Strzelecka
  • 231 Dywizja Strzelecka
  • 365 Dywizja Strzelecka

• 6 Rejon Umocniony
• 112 Rejon Umocniony

• 75 Brygada Pancerna
• 77 Brygada Pancerna
• 257 Brygada Pancerna
• 48 pułk czołgów

• 60 Zmotoryzowana Brygada Artylerii Przeciwpancernej

• 335 Gwardyjski pułk artylerii samobieżnej
• 338 Gwardyjski pułk artylerii samobieżnej
• 339 Gwardyjski pułk artylerii samobieżnej

• 213 Brygada Artylerii Korpuśnej
• 216 Brygada Artylerii Korpuśnej
• 217 Brygada Artylerii Korpuśnej

• 52 Brygada Moździerzy

• 33 Gwardyjski pułk artylerii rakietowej
• 54 Gwardyjski pułk artylerii rakietowej

• 33 dywizja artylerii przeciwlotniczej
• 115 dywizjon artylerii przeciwlotniczej
• 455 dywizjon artylerii przeciwlotniczej
• 721 dywizjon artylerii przeciwlotniczej

• 12 Brygada Inżynieryjna
• 27 Brygada Inżynieryjna

• 19 pułk łączności