Anisomeles
Anisomeles indica | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | jasnotowce | ||
Rodzina | jasnotowate | ||
Rodzaj | Anisomeles | ||
Nazwa systematyczna | |||
Anisomeles R.Br. Prodr. Fl. Nov. Holland.: 503 (1810), nom. cons.[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
A. moschata R. Brown[4] | |||
| |||
|
Anisomeles – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje 27 gatunków[3]. Występują one w Azji Południowo-Wschodniej na obszarze od Pakistanu po wschodnie Chiny kontynentalne i Tajwan oraz południową i zachodnią Australię[3]. Rośliny te rosną często na wtórnych, zaburzonych siedliskach[5]. Niektóre gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze, w tym zwłaszcza Anisomeles indica, która dodawana jest też do ciastek z sago w Malezji. Rośliny z tego rodzaju są cenione jako miododajne[6].
Morfologia
- Pokrój
- Tęgie rośliny zielne i półkrzewy. Owłosione (włoski nierozgałęzione)[5].
- Liście
- Ogonkowe, ząbkowane[5].
- Kwiaty
- Zebrane w tyrs składający się z 5-kwiatowych lub wielokwiatowych wierzchotek. Kielich z 5 równymi lub nierównymi ząbkami. Korona kwiatu z dwoma wyraźnymi wargami, z górną jednołatkową i dolną, bardziej okazałą, trójłatkową. Górna jest nieco kapturkowata, całobrzega i dość wąska. Pręciki mają owłosione nitki, para górna (tylna) jest dłuższa od pary dolnej (przedniej) i nieco dłuższa od górnej łatki korony. Łatki znamienia równej długości[5].
- Owoce
- Niełupki w górnej części zaokrąglone, gładkie i lśniące[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Pogostemoneae w obrębie podrodziny Lamioideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae[7]. W wąskim ujęciu systematycznym należy tu do 5–6 gatunków[5][8], w szerokim ujęciu włączane są tu gatunki z rodzaju Epimeridi i liczba gatunków sięga 26[3][6].
- Wykaz gatunków[3]
- Anisomeles ajugacea (F.M.Bailey & F.Muell.) A.R.Bean
- Anisomeles antrorsa A.R.Bean
- Anisomeles brevipilosa A.R.Bean
- Anisomeles bundeyensis A.R.Bean
- Anisomeles candicans Benth.
- Anisomeles carpentarica A.R.Bean
- Anisomeles dallachyi A.R.Bean
- Anisomeles eriodes A.R.Bean
- Anisomeles farinacea A.R.Bean
- Anisomeles grandibractea A.R.Bean
- Anisomeles heyneana Benth.
- Anisomeles indica (L.) Kuntze
- Anisomeles inodora R.Br.
- Anisomeles × intermedia Wight ex Benth.
- Anisomeles languida A.R.Bean
- Anisomeles lappa A.R.Bean
- Anisomeles leucotricha A.R.Bean
- Anisomeles macdonaldii A.R.Bean
- Anisomeles malabarica (L.) R.Br.
- Anisomeles moschata R.Br.
- Anisomeles ornans A.R.Bean
- Anisomeles papuana A.R.Bean
- Anisomeles principis A.R.Bean
- Anisomeles salviifolia R.Br.
- Anisomeles tirunelveliensis Rajakumar, Selvak. & S.Murug.
- Anisomeles viscidula A.R.Bean
- Anisomeles vulpina A.R.Bean
- Anisomeles xerophila A.R.Bean
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-09] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-09] (ang.).
- ↑ a b c d e Anisomeles R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-08-09].
- ↑ Anisomeles. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-08-09].
- ↑ a b c d e f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 217. ISBN 978-3-642-62200-7.
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 52, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ Genus Anisomeles R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-08-09].
- ↑ Anisomeles R. Brown, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-08-09] .