Błaga Ałeksowa

Błaga Ałeksowa

Блага Алексова

Zdjęcie z 1968 roku.
Data i miejsce urodzenia	24 stycznia 1922 Tetowo
Data i miejsce śmierci	12 lipca 2007 Skopje
Zawód, zajęcie	archeolog

Błaga Ałeksowa, mac. Блага Алексова (ur. 24 stycznia 1922 w Tetowie, zm. 12 lipca 2007 w Skopju) – macedońska archeolog.

Ukończyła liceum i studiowała na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Świętych Cyryla i Metodego w Skopju. Doktorat z archeologii średniowiecznej obroniła w 1958 roku na Uniwersytecie Lublańskim^[1]. W latach 1948–1950 pracowała jako kurator w Muzeum Miasta Skopje, a potem przez 15 lat kierowała Zakładem Archeologii Średniowiecznej w Muzeum Archeologicznym. W latach 1962–1975 była dyrektorem tego Muzeum. W roku 1971 i 1983 roku była stypendystką w Dumbarton Oaks^[2]. W latach 1975–1983 pracowała w Instytucie Historii Sztuki jako profesor archeologii średniowiecznej i wczesnochrześcijańskiej. W 1983 roku przeszła na emeryturę^[3]. Od 1997 roku była członkiem Macedońskiej Akademii Nauk i Sztuk^[4].

W latach 1952–1956 prowadziła badania w rejonie Demir Kapija, gdzie odkryła ruiny wczesnochrześcijańskiej bazyliki uznanej za pomnik historii Macedonii. W 2011 roku podjęto decyzję o jej rekonstrukcji^[5]. W ramach jugosłowiańsko-amerykańskich projektów badawczych prowadziła badania w Bargali i Stobi. Podczas prac prowadzonych w latach 1966–1971 na terenie Bargali odkryto bazylikę, cysternę miejską i kompleks mieszkalny^[6]. W 1975 prowadziła prace archeologiczne na stanowisku archeologicznym Kale u ujścia rzeki Złetowska i Bregałnica, w pobliżu miejscowości Krupiszte^[7]. Na podstawie badań udowodniła, że właśnie tam powstała głagolica Cyryla i Metodego^[8], chociaż nie wszyscy naukowcy zgadzają się z jej twierdzeniem^[9]. W 1981 roku prowadziła badania w Stobi na terenie przedwojennych badań archeologicznych, gdzie odkryła bazylikę, która okazała się najstarszym kościołem chrześcijańskim na terenie Macedonii^[3][10].

• Episkopijata na Bregałnica: prw słowenski crkowen i kułturno-prosweten centar wo Makedonija 1989^[11]
• Studies in the antiquities of Stobi. Volume III 1981 Współautor: James Wiseman^[12]
• Prosek-Demir Kapija. Slovenska nekropola i slovenske nekropole u Makedoniji Skopje 1966^[13]
• Loca sanctorum Macedoniae = Kult na martirite vo Makedonija od IV do IX vek Skopje 1995^[14]

• W 2008 roku Macedońska Akademia Nauk i Sztuk wydała książkę Spomenica poswetena na Błaga Ałeksowa, redowen człen na Makedonskata Akademija na Naukite i Umetnosti^[15]