Boana

Boana
Gray, 1825[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – B. xerophylla
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

płazy

Rząd

płazy bezogonowe

Podrząd

Neobatrachia

Rodzina

rzekotkowate

Podrodzina

Hylinae

Rodzaj

Boana

Typ nomenklatoryczny

Rana boans Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Hysaplesia Boie, 1826[2]
  • Hylaplesia[a] — Boie, 1826[3]
  • Hypsiboas Wagler, 1830[4]
  • Auletris Wagler, 1830[5]
  • Lobipes Fitzinger, 1843[6]
  • Hypsipsophus Fitzinger, 1843[6]
  • Phyllobius Fitzinger, 1843[6]
  • Centrotelma Burmeister, 1856[7]
  • Hylomedusa Burmeister, 1856[8]
  • Cinclidium[b] Cope, 1867[9]
  • Cophomantis Peters, 1870[10]
  • Cincloscopus[c] Cope, 1871[11]
Gatunki

99 gatunków + 2 o statusie nomina inquirenda – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Boana – rodzaj płazów bezogonowych z podrodziny Hylinae w obrębie rodziny rzekotkowatych (Hylidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w tropikach Ameryki Środkowej i Południowej od Nikaragui do Argentyny, zamieszkuje również Trynidad i Tobago[12].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1825 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym rodzajom gadów i płazów wraz z opisem niektórych nowych gatunków, opublikowanym w czasopiśmie Annals of Philosophy[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) rzekotka wielka (R. boana).

Etymologia

  • Boana: epitet gatunkowy Rana boans Linnaeus, 1758; łac. boans ‘ryczący’, od boo ‘ryczeć’[1].
  • Hysaplesia: rodzaj Hyla Laurenti, 1768; gr. πλησιος plēsios ‘sąsiedztwo, w pobliżu’, od πελας pelas ‘blisko’, od πελαζω pelazō ‘zbliżyć się’[13]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): „Hyla punctata Daudin” (= Calamita punctatus Schneider, 1799)[14].
  • Hypsiboas: gr. ὑψιβοας hupsiboas ‘głośno krzycząca żaba’[4]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Hyla palmata Daudin, 1802 (= Rana boans Linnaeus, 1758)[15].
  • Auletris: gr. αυλητρις aulētris ‘fletnistka, flecistka’[5]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Rana boans Linnaeus, 1758[16].
  • Lobipes: łac. lobus ‘płat’[17]; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos ‘stopa’[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyla palmata Daudin, 1801 (= Rana boans Linnaeus, 1758).
  • Hypsipsophus: gr. ὑψι hupsi ‘na wysokości, wysoko’[19]; ψοφος psophos ‘hałas’[20]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Hyla xerophilla Duméril & Bibron, 1841 (= Hyla crepitans Wied, 1824)[15].
  • Phyllobius: gr. φυλλον phullon ‘liść’[21]; βιος bios ‘życie’[22]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyla albomarginata Spix, 1824.
  • Centrotelma: gr. κεντρον kentron ‘ostry koniec, kolec’[23]; τελμα telma, τελματος telmatos ‘bagno, moczary’[24]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Hyla infulata Wied, 1824 (= Hyla albomarginata Spix, 1824)[15].
  • Hylomedusa: rodzaj Hyla Laurenti, 1768; Meduza (gr. Μεδουσα Medousa, łac. Medusa), w mitologii greckiej najmłodsza z trzech Gorgon[25]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Hyla crepitans Wied, 1825[15].
  • Cinclidium: gr. κιγκλιδις kinklidis ‘szybki, podrygujący ruch’[26]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cinclidium granulatum Cope, 1867 (= Rana boans Linnaeus, 1758).
  • Cophomantis: gr. κωφος kōphos ‘tępy, stępiony’; μαντις mantis, μαντεως manteōs ‘żaba drzewna’[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cophomantis punctillata Peters, 1870 (= Hyla geographica Spix, 1824).
  • Cincloscopus: gr. κιγκλις kinklis, κιγκλιδος kinklidos ‘otwarcie’[26]; σκοπος skopos ‘poszukiwacz’, od σκοπεω skopeō ‘badać’[27].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:

  • Boana aguilari (Lehr, Faivovich & Jungfer, 2010)
  • Boana albomarginata (Spix, 1824)
  • Boana albopunctata (Spix, 1824)
  • Boana alemani (Rivero, 1964)
  • Boana alfaroi (Caminer & Ron, 2014)
  • Boana almendarizae (Caminer & Ron, 2014)
  • Boana appendiculata (Boulenger, 1882)
  • Boana atlantica (Caramaschi & Velosa, 1996)
  • Boana balzani (Boulenger, 1898)
  • Boana bandeirantes (Caramaschi & Cruz, 2013)
  • Boana beckeri (Caramaschi & Cruz, 2004)
  • Boana benitezi (Rivero, 1961)
  • Boana bischoffi (Boulenger, 1887)
  • Boana boans (Linnaeus, 1758) – rzekotka wielka[28]
  • Boana botumirim (Caramaschi, Cruz & Nascimento, 2009)
  • Boana buriti (Caramaschi & Cruz, 1999)
  • Boana caiapo Pinheiro, Cintra, Valdujo, Silva, Martins, Silva & Garcia, 2018
  • Boana caingua (Carrizo, 1991)
  • Boana caipora (Antunes, Faivovich & Haddad, 2008)
  • Boana calcarata (Troschel, 1848)
  • Boana callipleura (Boulenger, 1902)
  • Boana cambui (Pinheiro, Pezzuti, Leite, Garcia, Haddad & Faivovich, 2016)
  • Boana cinerascens (Spix, 1824)
  • Boana cipoensis (Lutz, 1968)
  • Boana claresignata (Lutz & Lutz, 1939)
  • Boana clepsydra (Lutz, 1925)
  • Boana cordobae (Barrio, 1965)
  • Boana courtoisae Fouquet, Marinho, Réjaud, Carvalho, Caminer, Jansen, Rainha, Rodrigues, Werneck, Lima, Hrbek, Giaretta, Venegas, Chávez & Ron, 2021
  • Boana crepitans (Wied-Neuwied, 1824) – rzekotka grzechotka[29]
  • Boana curupi (Garcia, Faivovich & Haddad, 2007)
  • Boana cymbalum (Bokermann, 1963)
  • Boana dentei (Bokermann, 1967)
  • Boana diabolica (Fouquet, Martinez, Zeidler, Courtois, Gaucher, Blanc, Lima, Souza, Rodrigues & Kok, 2016)
  • Boana ericae (Caramaschi & Cruz, 2000)
  • Boana eucharis Fouquet, Marinho, Réjaud, Carvalho, Caminer, Jansen, Rainha, Rodrigues, Werneck, Lima, Hrbek, Giaretta, Venegas, Chávez & Ron, 2021
  • Boana exastis (Caramaschi & Rodrigues, 2003)
  • Boana faber (Wied-Neuwied, 1821)
  • Boana fasciata (Günther, 1858)
  • Boana freicanecae (Carnaval & Peixoto, 2004)
  • Boana geographica (Spix, 1824) – rzekotka geograficzna[28]
  • Boana gladiator (Köhler, Koscinski, Padial, Chaparro, Handford, Lougheed & De la Riva, 2010)
  • Boana goiana (Lutz, 1968)
  • Boana gracilis (Melin, 1941)
  • Boana guarinimirim Marinho, Bang, Vidigal & Giaretta, 2022
  • Boana guentheri (Boulenger, 1886)
  • Boana heilprini (Noble, 1923)
  • Boana hobbsi (Cochran & Goin, 1970)
  • Boana hutchinsi (Pyburn & Hall, 1984)
  • Boana icamiaba Peloso, Oliveira, Sturaro, Rodrigues, Lima, Bitar, Wheeler & Aleixo, 2018
  • Boana jaguariaivensis (Caramaschi, Cruz & Segalla, 2010)
  • Boana jimenezi (Señaris & Ayarzagüena, 2006)
  • Boana joaquini (Lutz, 1968)
  • Boana lanciformis (Cope, 1871)
  • Boana latistriata (Caramaschi & Cruz, 2004)
  • Boana lemai (Rivero, 1972)
  • Boana leptolineata (Braun & Braun, 1977)
  • Boana leucocheila (Caramaschi & Niemeyer, 2003)
  • Boana lundii (Burmeister, 1856)
  • Boana maculateralis (Caminer & Ron, 2014)
  • Boana marginata (Boulenger, 1887)
  • Boana marianitae (Carrizo, 1992)
  • Boana melanopleura (Boulenger, 1912)
  • Boana microderma (Pyburn, 1977)
  • Boana multifasciata (Günther, 1859)
  • Boana nigra Caminer & Ron, 2020
  • Boana nympha (Faivovich, Moravec, Cisneros-Heredia & Köhler, 2006)
  • Boana ornatissima (Noble, 1923)
  • Boana palaestes (Duellman, De la Riva & Wild, 1997)
  • Boana paranaiba (Carvalho, Giaretta & Facure, 2010)
  • Boana pardalis (Spix, 1824)
  • Boana pellucens (Werner, 1901)
  • Boana picturata (Boulenger, 1899)
  • Boana platanera La Marca, Escalona, Castellanos, Rojas-Runjaic, Crawford, Señaris, Fouquet, Giaretta & Castroviejo-Fisher, 2021
  • Boana poaju (Garcia, Peixoto & Haddad, 2008)
  • Boana polytaenia (Cope, 1870)
  • Boana pombali (Caramaschi, Pimenta & Feio, 2004)
  • Boana prasina (Burmeister, 1856)
  • Boana pugnax (Schmidt, 1857)
  • Boana pulchella (Duméril & Bibron, 1841)
  • Boana punctata (Schneider, 1799)
  • Boana raniceps (Cope, 1862)
  • Boana rhythmica (Señaris & Ayarzagüena, 2002)
  • Boana riojana (Koslowsky, 1895)
  • Boana roraima (Duellman & Hoogmoed, 1992)
  • Boana rosenbergi (Boulenger, 1898)
  • Boana rubracyla (Cochran & Goin, 1970)
  • Boana rufitela (Fouquette, 1961)
  • Boana secedens (Lutz, 1963)
  • Boana semiguttata (Lutz, 1925)
  • Boana semilineata (Spix, 1824)
  • Boana sibleszi (Rivero, 1972)
  • Boana steinbachi (Boulenger, 1905)
  • Boana stellae (Kwet, 2008)
  • Boana stenocephala (Caramaschi & Cruz, 1999)
  • Boana tepuiana (Barrio-Amorós & Brewer-Carías, 2008)
  • Boana tetete (Caminer & Ron, 2014)
  • Boana ventrimaculata Caminer & Ron, 2020
  • Boana wavrini (Parker, 1936)
  • Boana xerophylla (Duméril & Bibron, 1841)

Nazwy nieprzypisane do żywej lub wymarłej populacji (nomina inquirenda)[12]:

  • Hyla palliata Cope, 1863 – nazwa ta może odnosić się do dowolnej liczby gatunków Boana[30].
  • Hypsiboas hypselops Cope, 1871 – nazwa nie związana z żadnym znanym gatunkiem[12].

Uwagi

  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Hysaplesia Boie, 1826.
  2. ↑ Młodszy homonim Cinclidium Blyth, 1842 (Aves).
  3. ↑ Nowa nazwa dla Cinclidium Cope, 1867.

Przypisy

  1. ↑ a b c J.E. Gray. A synopsis of the genera of reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 214, 1825. (ang.). 
  2. ↑ H. Schlegel. Notice sur l’Erpétologie de l’île de Java; par M. Boïé (Ouvrage manuscript). „Bulletin des sciences naturelles et de géologie”. 9, s. 239, 1826. (fr.). 
  3. ↑ H. Schlegel. Herpetologische Nachrichten. „Isis von Oken”. 20, s. 294, 1826. (niem.). 
  4. ↑ a b Wagler 1830 ↓, s. 200.
  5. ↑ a b Wagler 1830 ↓, s. 201.
  6. ↑ a b c L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Wien: Braumüller et Seidel, 1843, s. 30. (łac.).
  7. ↑ Burmeister 1856 ↓, s. 97.
  8. ↑ Burmeister 1856 ↓, s. 102.
  9. ↑ E.D. Cope. On the families of the raniform Anura. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. Second Series. 6, s. 200, 1867. (ang.). 
  10. ↑ a b W. Peters. Über neue Amphien (Hemidactylus, Urosaura, Tropdolepisma, Geophis, Uriechis, Scaphiophis, Hoplocephalus, Rana, Entomoglossus, Cystignathus, Hylodes, Arthroleptis, Phyllobates, Cophomantis) des Königlich Zoologisch Museum. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1870, s. 650, 1870. (niem.). 
  11. ↑ E.D. Cope. Eighth contribution to the herpetology of tropical America. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 11, s. 554, 1871. (ang.). 
  12. ↑ a b c d D. Frost: Boana Gray, 1825. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-05-26]. (ang.).
  13. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 201.
  14. ↑ L.H. Stejneger. Designation of genotype of Hylaplesia Boie. „Copeia”. 1937 (2), s. 139, 1937. DOI: 10.2307/1436954. (ang.). 
  15. ↑ a b c d W.E. Duellman. Liste der rezenten Amphibien und Reptilien. Hylidae, Centrolenidae, Pseudidae. „Das Tierreich”. 95, s. 24, 1977. DOI: 10.1515/9783112420348. (niem.). 
  16. ↑ L.H. Stejneger. Herpetology of Japan and adjacent territory. „Bulletin of the United States National Museum”. 58, s. 75, 1907. (ang.). 
  17. ↑ Brown 1954 ↓, s. 493.
  18. ↑ Brown 1954 ↓, s. 600.
  19. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 122.
  20. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 211.
  21. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 196.
  22. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 36.
  23. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 50.
  24. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 258.
  25. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 151.
  26. ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 57.
  27. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 232.
  28. ↑ a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: Encyklopedia Ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 439. ISBN 83-01-14344-4. (pol.).
  29. ↑ E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 56, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).
  30. ↑ F. Brusquetti & E.O. Lavilla. Lista comentada de los anfibios de Paraguay. „Cuadernos de Herpetología”. 20, s. 24, 2006. (hiszp.). 

Bibliografia

  • J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugthiere und Vogel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: J. G. Cotta, 1830, s. 1–354. (niem.).
  • H. Burmeister: Erläuterungen zur Fauna Brasiliens, enthaltend Abbildungen und ausführliche Beschreibungen neuer oder ungenügend bekannter Thier-Arten. Berlin: Georg Reimer, 1856, s. 1–115. (niem.).
  • R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 1–882. (ang.).
  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 2427608
  • identyfikator iNaturalist: 555034
  • ITIS: 1094716
  • NCBI: 2023954
  • CoL: 62HD4