Broń Radom

Ten artykuł dotyczy klubu sportowego. Zobacz też: Broń Radom – ujednoznacznienie.

RKP 1926 Broń Radom

Robotniczy Klub Sportowy „Broń” Radom

Herb Radomskiego Klubu Piłkarskiego "Broń" Radom
Pełna nazwa	Radomski Klub Piłkarski 1926 „Broń” Radom
Przydomek	„Broniarze”
Barwy	biało-czerwono-niebieskie
Data założenia	21 marca 1926
Liga	III liga, gr. I
Państwo	Polska
Siedziba	Radom
Adres	Narutowicza 9, Radom, Polska
Stadion	Stadion MOSiR
Sponsor techniczny	KEEZA
Prezes	Jerzy Zawodnik
Trener	Mateusz Dudek
Asystent trenera	Mariusz Lisiecki
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Strona internetowa

RKP 1926 Broń Radom – polski klub piłkarski z Radomia, założony 21 marca 1926 roku. W 1957 oraz w latach 1979–1989 występował w II lidze (zaplecze ekstraklasy), zaś w 1981 awansował do 1/8 finału Pucharu Polski. Najwyższym osiągnięciem piłkarzy stało się zajęcie 3. miejsca w II lidze (gr. wschodnia) w sezonie 1979/1980.

Pięściarz radomskiej Broni, Kazimierz Paździor, w 1957 wywalczył w Pradze mistrzostwo Europy, a trzy lata później w Rzymie złoty medal igrzysk olimpijskich. W latach 1993–1995 tenisiści stołowi byli drużynowym mistrzem Polski. W klubie pozostała sekcja piłkarska, pozostałe jeszcze istniejące rozpoczęły w 1996 samodzielne funkcjonowanie.

• Klub Kolarzy i Motocyklistów „Broń” (1926-1928)^[1][2]
• Robotniczy Klub Sportowy „Broń” (1928-1948)^[2]
• Zakładowy Klub Sportowy „Stal” (1948-1958)^[2]
• Robotniczy Klub Sportowy „Broń” (1958-1982)^[2]
• Robotniczo-Gwardyjski Klub Sportowy „Broń” (1982-1989)^[2]
• Robotniczy Klub Sportowy „Broń” (1989-1996)^[2][1]
• Radomski Klub Piłkarski „Broń” 1926 Radom (od 1996)^[1]

W związku z upowszechnianiem w Radomiu sportu fabrycznego, zorganizowano Koło Kulturalno-Oświatowe Państwowej Wytwórni Broni. W efekcie 21 marca 1926 powstał Klub Kolarzy i Motocyklistów „Broń”, który po dołączeniu się dalszych sekcji sportowych przekształcił się w Klub Sportowy "Broń" przy Państwowej Fabryce Broni. Jego pierwszym prezesem został J. Janiszewski. Z upływem czasu powstały sekcje: strzelecka, łucznicza, tenisa ziemnego, bokserska i piłki siatkowej^[1].

Najpoważniejszy rozwój klubu przypadł po II wojnie światowej, kiedy Broń stała się klubem patronackim Zakładów Metalowych "Łucznik"^[1]. Jako jedna z pierwszych po wyzwoleniu działalność wznowiła sekcja piłki nożnej. 2 kwietnia 1945 rozegrała swój pierwszy mecz, wygrywając 1:0 z KS Bata. Jeszcze w tym samym roku drugim zwycięstwem piłkarzy było zdobycie pucharu miasta z okazji Święta Pracy^[3].

W sezonie 1946/1947 Broń wywalczyła wicemistrzostwo klasy A. W 1950 funkcję szkoleniowca objął J. Nahaczewski, pod kierunkiem którego piłkarze zdobyli tytuł mistrza województwa kieleckiego. W tym samym roku wygrali rozgrywki o puchar województwa. W 1953 uzyskali awans do III ligi (kielecko-łódzkiej). W sezonie 1954 zajęła 1. miejsce w tych rozgrywkach, w związku z czym przystąpiła do turnieju o awans do II ligi. Wygrała w nim dwa spotkania, odpadając z dalszej fazy rozgrywek. Awans uzyskała 2 lata później, kiedy w barażach pokonała Bzurę Chodaków 2:1 i 1:0, Start Kalisz dwukrotnie 1:0 i zremisowała z finalistą Pucharu Polski, Gwardią Kraków^[3]. W debiutanckim sezonie na zapleczu ekstraklasy odniosła 3 zwycięstwa, 8 razy zremisowała i przegrała 11 meczów, zajmując ostatnie 12. miejsce w grupie południowej^[4]. W 1962 zdobyła drugi puchar okręgu, pokonując w finale KSZO Ostrowiec Świętokrzyski 1:0. W 1966 rozgrywki ligi międzywojewódzkiej zakończyła na 3. miejsce, dzięki czemu awansowała do III ligi^[3].

W sezonie 1978/1978 Broń wywalczyła mistrzostwo grupy trzeciej III ligi i awansowała na zaplecze ekstraklasy^[5]. Rok później, ustępując Motorowi Lublin i Gwardii Warszawa, zajęła 3. miejsce w klasyfikacji końcowej II ligi (gr. wschodnia)^[6], co było dotychczas najwyższym osiągnięciem piłkarzy w historii klubu^[5]. W 1981 w rozgrywkach o Puchar Polski doszła do 1/8 finału, w którym przegrała z Pogonią Szczecin 1:2^[7]. W sezonie 1983/1984 zajęła ostatnią 16. pozycję w zmaganiach ligowych i spadła z II ligi^[8]. Do rozgrywek na drugim szczeblu wróciła po roku jako mistrz grupy lubelskiej III ligi^[9]. Na zapleczu ekstraklasy grała przez kolejne 4 sezony, kończąc zmagania w dolnej części tabeli (1985/1986 – 11. miejsce, 1986/1987 – 12., 1987/1988 – 14., 1988/1989 – 14.)^[5]. W 1995 po zajęciu 14. pozycji w III lidze (gr. Lublin) spadła do niższej klasy ligowej^[10].

W 1996 z powodu przemian ustrojowych klub zakończył działalność, a istniejące jeszcze sekcje rozpoczęły samodzielne funkcjonowanie. Piłkarze przyjęli nazwę Radomski Klub Piłkarski 1926 Broń Radom, a pierwszym prezesem nowego stowarzyszenia został Bohdan Karaś^[1][11].

W sezonie 2017/2018 Broń Radom została mistrzem grupy południowej IV ligi^[12]. Następnie w dwumeczu barażowym pokonała Mazovię Mińsk Mazowiecki^[13], mistrza grupy północnej^[14] i tym samym awansowała do III ligi^[13].

• 3. miejsce w II lidze (gr. wschodnia) w sezonie 1979/1980^[5].

W Broni swoją karierę piłkarską rozpoczynali przyszli reprezentanci Polski i uczestnicy europejskich pucharów:

• Tomasz Dziubiński^[1] – 2 mecze w kadrze narodowej, pierwszy Polak, który zdobył gola w Lidze Mistrzów;
• Kazimierz Przybyś^[1] – piętnastokrotny reprezentant Polski, uczestnik Mistrzostw Świata w 1986;
• Rafał Siadaczka^[1] – 17 spotkań i 2 bramki w reprezentacji kraju, trzykrotny mistrz Polski.

 Osobny artykuł: Derby Radomia w piłce nożnej.

 Osobny artykuł: Stadion Lekkoatletyczno-Piłkarski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

W pierwszych latach działalności zarząd klubu przystąpił do budowy stadionu sportowego przy ul. Narutowicza. Na samym początku powstał tor kolarski, na którym już w 1930 rozegrane zostały zawody. W kolejnym etapie do użytku oddano: boisko piłkarskie, bieżnię, skocznię, rzutnię, strzelnicę, boiska do piłki siatkowej. Równolegle przystąpiono do budowy basenu pływackiego (o wymiarach 50x25 m)^[1] Kompleks został zbudowany w czynie społecznym przez pracowników Państwowej Wytwórni Broni^[16].

W latach 2010–2012 nastąpiła całkowita przebudowa stadionu. Efektem końcowym jest obiekt z dwiema trybunami na około 5.000 miejsc. Przy stadionie powstała także bieżnia lekkoatletyczna z ośmioma torami dookoła płyty boiska oraz obiekty i urządzenia^[17]. Inauguracja sztucznego oświetlenia odbyła się 20 października 2012 (III liga łódzko-mazowiecka, Broń – Start Otwock 1:3)^[18].

Pod koniec lat 70. XX wieku na Plantach powstał ruch kibicowski. Początkowo średnia frekwencja na meczach Broni wynosiła ok. 7 tysięcy. Niemal od początku kibice radomskiego klubu zaczęli toczyć rywalizację z „szalikowcami” z Kielc oraz z Radomiakiem. W tym czasie utrzymywali przyjazne relacje (tzw. zgody) z ŁKS-em, Zawiszą, Arką i Polonią Bytom^[19]. W sezonie 1979/1980 ustanowili rekord widowni podczas meczu piłkarskiego w Radomiu, kiedy to II-ligowe spotkanie ze Starem Starachowice obejrzało 22 tysiące widzów^[20].

Główne skupisko sympatyków Broni znajduje się w dzielnicach Planty, Borki, Ustronie oraz Prędocinek. W pozostałych częściach miasta i miejscowościach położonych wokół Radomia występują w mniejszych ilościach.

 Osobne artykuły: Broń Radom (boks), Broń Radom (tenis stołowy) i Broń Radom (kolarstwo).

Wizytówką stały się sukcesy boksera Kazimierza Paździora, który w 1957 w Pradze zdobył mistrzostwo Europy, a w 1960 w Rzymie złoty medal igrzysk olimpijskich. Szczytowym osiągnięciem drużyny pięściarskiej był awans i występy w połowie lat 80. w ekstraklasie. Do krajowej elity Broń należała również w kolarstwie. Lucjan Józefowicz i Stefan Borucz stanowili część reprezentacji Polski, a cały zespół kolarski należał do ścisłej czołówki w kraju. Późniejszy zawodnik sekcji kolarskiej, Andrzej Michalak, reprezentował Polskę na olimpiadzie w Moskwie^[1].

Ważnymi postaciami w historii radomskiego klubu byli również: Michał Sawicki - pierwszy polski mistrz świata, który tytuł zdobył w 1931 w łucznictwie, a także Lucjan Wyszyński, który razem z Sawickim zdobywali po II wojnie światowej mistrzostwo Polski w strzelectwie sportowym. Przez dłuższy czas utrzymywała się wysoka pozycja radomskiego tenisa ziemnego. Broń była w tej dziedzinie wicemistrzem Polski, a zawodnicy: Leszek Słomski, Danuta Szmidt-Calińska i Danuta Makulska byli zawodnikami reprezentacji Polski. W tenisie stołowym drużyna Broni występowała w I lidze, a Wiktor Naumowicz i Danuta Szmidt-Celińska należeli do kadry narodowej^[1]. Przełomem okazał się rok 1993, gdy sponsorem został Mirosław Kłys, właściciel firmy Euromireks. Chcąc zrobić reklamę poprzez sport, sprowadził do Radomia najlepszych polskich tenisistów stołowym: Leszka Kucharskiego, Marcina Kusińskiego, Piotra Skierskiego, Grzegorza Adamiaka. Zaowocowało to zdobyciem tytułu drużynowego mistrza Polski oraz 9 medali indywidualnych mistrzostw w latach 1993-96. Odejście sponsora spowodowało upadek sekcji^[21].

W 1996 istniejące jeszcze sekcje rozpoczęły samodzielne funkcjonowanie, w wyniku czego powstały następujące kluby: BTS Broń – boks, KTS Broń – tenis stołowy, KKS Broń – kolarstwo^[1].