Centaurea cineraria
Liście gatunku | |||||
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | eukarionty | ||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | okrytonasienne | ||||
Klasa | Magnoliopsida | ||||
Nadrząd | astropodobne | ||||
Rząd | astrowce | ||||
Rodzina | astrowate | ||||
Podrodzina | Carduoideae | ||||
Rodzaj | chaber | ||||
Gatunek | Centaurea cineraria | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Centaurea cineraria L. Sp. Pl. 2: 912. 1753 (1 May 1753)[3] | |||||
| |||||
| |||||
|
Centaurea cineraria L. – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Compositae Gis.). Występuje naturalnie w Europie i na Kaukazie. Ponadto został naturalizowany w innych rejonach świata[5].
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek ten pochodzi z Europy Południowej, głównie z Włoch[6]. Ponadto w Europie rośnie naturalnie między innymi w Finlandii, Szwecji, Norwegii, Danii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech, Hiszpanii i Włoszech, natomiast na Kaukazie został zarejestrowany w Gruzji oraz Armenii. Został naturalizowany w Stanach Zjednoczonych (między innymi w Kalifornii, Kolorado i Alabamie), Australii i Nowej Zelandii[5][7].
We Włoszech został zaobserwowany między innymi na Sycylii, w Kalabrii, Basilicacie, Kampanii oraz Lacjum[8]. Występuje między innymi w Parku Narodowym Alta Murgia[9]. We Francji zarejestrowano go tylko w departamencie Alpy Nadmorskie[10].
Morfologia
- Pokrój
- W cieplejszym klimacie rośnie jako zimozielona bylina, natomiast w chłodniejszych rejonach jako roślina jednoroczna. Dorasta do 15–30 cm wysokości i 22–30 cm szerokości[6][7][11].
- Liście
- Naprzemianległe, aksamitne. Mają srebrną lub szarą barwę. Są one bardzo zróżnicowane, w większości mają podłużny lub owalny kształt, często bardzo wcięte. Są owłosione zarówno na wierzchu jak i od spodu[6][7].
- Kwiaty
- Niepozorne. Mają różowofioletową, żółtą lub białą barwę[6][7].
- Owoce
- Niełupki o szarej barwie i długości 5 mm.
Biologia i ekologia
Dobrze rośnie w pełnym nasłonecznieniu lub w półcieniu. Gatunek ten jest tolerancyjny na suszę. Najlepiej rośnie na dobrze przepuszczalnym podłożu. Preferuje gleby o odczynie od kwaśnego do obojętnego – od 5,6 do 7,5 pH. Jest wrażliwy na mróz. Rośnie w strefach mrozoodporności od 7 do 11. Niektóre części rośliny są trujące[6][7]. Kwitnie od maja do września[12], natomiast według innych źródeł od czerwca do sierpnia[8].
Zastosowanie
Roślina ma zastosowanie jako roślina ozdobna – doniczkowa lub rabatowa[11]. Wyhodowano między innymi Kultywar:
- C. cineraria 'Colchester White' – dorasta do 30–90 cm wysokości i 15–30 cm szerokości. Liście mają szarą lub srebrną barwę. Fioletowe kwiaty pojawiają się latem. Najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu[13].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ Asteraceae Centaurea cineraria L.. The International Plant Names Index. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Centaurea cineraria L.. The Plant List. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b Centaurea cineraria – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e Centaurea cineraria. Learn 2 Grow. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e Dusty Miller, Velvet Centaurea, Centaurea cineraria. Dave's Garden. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b Centaurea cineraria L.. [w:] Schede di Botanica [on-line]. Altervista. [dostęp 2015-07-19]. (wł.).
- ↑ Stagni temporanei del Parco Nazionale dell’Alta Murgia: peculiarità biologiche. Parco Nazionale dell’Alta Murgia. [dostęp 2015-07-19]. (wł.).
- ↑ Centaurea cineraria L.. Tela Botanica. [dostęp 2015-07-19]. (fr.).
- ↑ a b Dusty Miller, Centaurea cineraria. Flower Garden News. [dostęp 2015-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 września 2012)]. (ang.).
- ↑ Centaurea cineraria L.. Calflora. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Centaurea cineraria 'Colchester White'. Fine Gardening. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- EoL: 467765
- EUNIS: 152932
- GBIF: 3128305
- identyfikator iNaturalist: 76209
- IPNI: 190217-1
- ITIS: 36953
- NCBI: 124926
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-28622
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:190217-1
- Tela Botanica: 75460
- identyfikator Tropicos: 2702140
- USDA PLANTS: CECI2
- CoL: S6C2, S6C4