Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego we Wrocławiu

Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego

3 z dnia 25.11.1947. oraz A/287/13 z 23.10.1961.
cerkiew parafialna
Elewacja cerkwi po ostatnim remoncie, stan z 2012
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Adres	Świętej Jadwigi 13
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	wrocławsko-szczecińska / Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego
Wezwanie	Świętych Cyryla i Metodego
Wspomnienie liturgiczne	14/27 kwietnia; 11/24 maja; 25 lipca/7 sierpnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1686 Data zakończenia budowy 1690 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Poprzednie wyznanie rzymskokatolickie, starokatolickie
Dane świątyni Styl barokowy Architekt Zygmunt Linder Świątynia • materiał bud. • cegła Liczba naw 1
Położenie na mapie Wrocławia Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego
Położenie na mapie Polski Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego
51°06′52,2″N 17°02′24,7″E/51,114500 17,040194
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cerkiew pod wezwaniem Świętych Cyryla i Metodego – prawosławna cerkiew parafialna we Wrocławiu. Należy do dekanatu Wrocław diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Obiekt służy również ukraińskojęzycznej parafii św. Piotra Mohyły.

Świątynia znajduje się na Wyspie Piasek, przy ulicy św. Jadwigi 13. Pierwotnie kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Anny^[1], został wzniesiony w latach 1686–1690, według projektu nieznanego włoskiego architekta. Budowę prowadził Zygmunt Linde, który przyczynił się do powstania w świątyni kaplicy św. Elżbiety. Poprzednio stała w tym miejscu średniowieczna kaplica pod wezwaniem świętych Józefa, Joachima, Natalii i Adriana, która została w XVII wieku zburzona.

Zbudowany od nowa pod koniec XVII w. kościół to pierwsza w mieście świątynia barokowa, jednonawowa, z bogato zdobioną i zwieńczoną rzeźbami fasadą, nawiązującą wyraźnie do stylu słynnego rzymskiego kościoła Il Gesù.

Do 1810 kościół należał do pobliskiego klasztoru sióstr augustianek. Po urzędowej sekularyzacji dóbr zakonnych w 1810 w budynku klasztornym założono katolickie seminarium nauczycielskie. W 1852 przywrócono funkcję sakralne niszczejącej świątyni św. Anny, którą obecna parafia prawosławna czci jako dodatkową patronkę. Przez kilka lat (1919–1921) kościół służył mniejszości polskiej we Wrocławiu. W późniejszych latach został przekazany starokatolikom.

W okresie walk o Festung Breslau w 1945, kiedy dowództwo twierdzy ulokowało się w Królewskiej Bibliotece Uniwersyteckiej, księgozbiór ewakuowano – m.in. w ówczesnym kościele św. Anny umieszczono ok. pół miliona książek. 11 maja 1945 spłonął cały księgozbiór i wypaliło się wnętrze świątyni.

Po wojnie zrujnowany budynek zabezpieczono. W 1970 został przekazany Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu. W 1973 zaczęto odprawiać liturgię w prowizorycznej kaplicy. Po odgruzowaniu i wyremontowaniu kościoła odprawiono w 1976 pierwsze nabożeństwo prawosławne w głównej nawie kościoła. W świątyni umieszczono ikonostas, w którym znajdują się ikony sprowadzone m.in. z Warszawy i Strwiążyka.

W krypcie cerkwi znajduje się kaplica Świętych Wileńskich Męczenników – Antoniego, Jana i Eustachego (do której prowadzi oddzielne wejście), użytkowana przez parafię św. Piotra Mohyły.

W latach 2009–2011 świątynia została gruntownie wyremontowana, m.in. całkowicie odnowiono elewację, wymieniono pokrycie dachu oraz odbudowano sygnaturkę.

Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 25 listopada 1947 pod nr 3 oraz 23 października 1961 pod nr A/287/13^[2].

Od początku erygowania parafii do 30 września 2018 r. funkcję proboszcza pełnił ks. mitrat Eugeniusz Cebulski.

Od 1 października 2018 r. proboszczem parafii Świętych Cyryla i Metodego jest ks. mitrat płk dr Eugeniusz Bójko. Nabożeństwa w cerkwi odprawiane są w języku polskim i cerkiewnosłowiańskim (parafia Świętych Cyryla i Metodego) oraz cerkiewnosłowiańskim i ukraińskim (parafia św. Piotra Mohyły).