Cyornis

Cyornis
Blyth, 1843[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – dżunglówka trójbarwna (C. tickelliae)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

muchołówkowate

Podrodzina

niltawy

Rodzaj

Cyornis

Typ nomenklatoryczny

Phoenicura rubeculoides Vigors, 1831

Synonimy
  • Rhinomyias Sharpe, 1879[2]
Gatunki

31 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Cyornis – rodzaj ptaków z podrodziny niltaw (Niltavinae) w obrębie rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji[3].

Morfologia

Długość ciała 13–19 cm, masa ciała 10–30 g[4].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1843 roku brytyjski zoolog Edward Blyth w miesięcznym raporcie kustosza opublikowanym w czasopiśmie The Journal of the Asiatic Society of Bengal[1]. Blyth wymienił trzy gatunki – Phoenicura rubeculoides Vigors, 1831, Muscicapa banyumas Horsfield, 1821 i Cyornis tickelliae Blyth, 1843 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Phoenicura rubeculoides Vigors, 1831 (dżunglówka modrogłowa)[5].

Etymologia

  • Cyornis: gr. κυανος kuanos ‘ciemnoniebieski’; ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[6].
  • Rhinomyias: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’; łac. myias ‘muchołówka’, od gr. μυια muia, μυιας muias ‘mucha’; gr. πιαζω piazō ‘chwytać’[7]. Gatunek typowy: Sharpe wymienił dwa gatunki – Alcippe pectoralis Salvadori, 1868 (= Trichostoma umbratile Strickland, 1849) i Setaria ruficauda Sharpe, 1877 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Alcippe pectoralis Salvadori, 1868 (= Trichostoma umbratile Strickland, 1849) (dżunglówka szaropierśna)[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[9]:

  • Cyornis hainanus (Ogilvie-Grant, 1900) – dżunglówka indochińska
  • Cyornis unicolor Blyth, 1843 – dżunglówka lazurowa
  • Cyornis ruckii (Oustalet, 1881) – dżunglówka samotna
  • Cyornis herioti Wardlaw Ramsay, 1886 – dżunglówka luzońska
  • Cyornis pallidipes (Jerdon, 1840) – dżunglówka turkusowa
  • Cyornis poliogenys W.E. Brooks, 1880 – dżunglówka blada
  • Cyornis magnirostris Blyth, 1849 – dżunglówka himalajska
  • Cyornis whitei Harington, 1908 – dżunglówka tajlandzka
  • Cyornis banyumas (Horsfield, 1821) – dżunglówka rdzawogardła
  • Cyornis montanus Robinson & Kloss, 1928 – dżunglówka borneańska
  • Cyornis kadayangensis Irham, Haryoko, Shakya, Mitchell, Burner, Bocos, Eaton, Rheindt, Suparno, Sheldon & Prawiradilaga, 2022 – dżunglówka skryta
  • Cyornis lemprieri (Sharpe, 1884) – dżunglówka płowogardła
  • Cyornis tickelliae Blyth, 1843 – dżunglówka trójbarwna
  • Cyornis sumatrensis (Sharpe, 1879) – dżunglówka malajska
  • Cyornis caerulatus (Bonaparte, 1857) – dżunglówka wielkodzioba
  • Cyornis superbus Stresemann, 1925 – dżunglówka wspaniała
  • Cyornis rubeculoides (Vigors, 1831) – dżunglówka modrogłowa
  • Cyornis glaucicomans Thayer & Bangs, 1909 – dżunglówka chińska
  • Cyornis turcosus Brüggemann, 1877 – dżunglówka mała
  • Cyornis rufigastra (Raffles, 1822) – dżunglówka ognistobrzucha
  • Cyornis omissus (E. Hartert, 1896) – dżunglówka rdzawopierśna
  • Cyornis kalaoensis (E. Hartert, 1896) – dżunglówka białogardła
  • Cyornis umbratilis (Strickland, 1849) – dżunglówka szaropierśna
  • Cyornis brunneatus (H.H. Slater, 1897) – dżunglówka brązowa
  • Cyornis nicobaricus (Richmond, 1902) – dżunglówka nikobarska
  • Cyornis olivaceus Hume, 1877 – dżunglówka płowopierśna
  • Cyornis ruficrissa (Sharpe, 1887) – dżunglówka rdzawopióra
  • Cyornis ruficauda (Sharpe, 1877) – dżunglówka rdzawosterna
  • Cyornis ocularis (Bourns & Worcester, 1894) – dżunglówka okularowa
  • Cyornis colonus (E. Hartert, 1898) – dżunglówka brązowosterna
  • Cyornis pelingensis (Vaurie, 1952) – dżunglówka uboga

Przypisy

  1. a b E. Blyth. Mr. Blyth’s monthly Report for December Meeting, 1842, with Addenda subsequently appended. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 12 (2), s. 940, 1843. (ang.). 
  2. R.B. Sharpe: Catalogue of the Birds in the British Museum.. Cz. 4: Cichlomorphæ: Part I. Containing the families Campophagidæ and Muscicapidæ. London: Printed by order of the Trustees, 1879, s. 367. (ang.).
  3. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-08]. (ang.).
  4. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Old World Flycatchers (Muscicapidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2024, DOI: 10.2173/bow.muscic3.01 [dostęp 2024-02-08]  (ang.), Cyornis. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  5. G.R. Gray: The genera of birds: comprising their generic characters, a notice of the habits of each genus, and an extensive list of species referred to their several genera. Cz. 1. London: Longman, Brown, Green, and Longmans, 1849, s. 264. (ang.).
  6. The Key to Scientific Names, Cyornis [dostęp 2021-12-18] .
  7. The Key to Scientific Names, Rhinomyias [dostęp 2021-12-18] .
  8. Ch. Vaurie. A review of the bird genus Rhinomyias (Muscicapini). „American Museum novitates”. 1570, s. 2, 1952. (ang.). 
  9. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Niltavinae Sangster, Alström, Forsmark & Olsson, 2016 – niltawy (wersja: 2024-01-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-08].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 2492423
  • identyfikator iNaturalist: 12843
  • ITIS: 557608
  • NCBI: 127912
  • CoL: 3YLS