Cytryn
Szczotka krystaliczna | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | SiO2 (ditlenek krzemu) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 7 | ||
Przełam | muszlowy | ||
Gęstość minerału | 2,65 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | żółta do ciemnopomarańczowej | ||
Rysa | biała lub szarawa | ||
Połysk | szklisty, na przełamie tłusty | ||
|
Cytryn (kwarc żółty) – odmiana kwarcu. Należy do minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od: starofrancuskiego słowa citrin – żółty; gr. kitros = cytryna; łac. citrus = drzewo cytrusowe. Inne nazwy (niedopuszczalne w handlu) to: topaz czeski, topaz złoty, topaz fałszywy, topaz Madeira.
Właściwości
- Spójność: kruchy
- Skupienie: ziarniste, pręcikowe, zbite
Niekiedy wytwarza formy dwubarwne, będące w części cytrynem, a w części ametystem tzw. ametryn. Tworzy prawidłowo wykształcone kryształy (najczęściej w formie szczotek krystalicznych), także skupienia zbite i ziarniste.
Występowanie
Stanowi składnik pegmatytów i utworów hydrotermalnych. Spotyka się go w geodach wśród melafirów i jako otoczaki w aluwiach rzecznych. Występuje w bogatych w krzem pegmatytach, gdzie często towarzyszą mu turmalin, beryl i mika.
Miejsca występowania: Najbardziej czyste i największe kryształy pochodzą z Campo Belo, Sete Lagoas, Minas Gerais w Brazylii. Oprócz tego na Uralu – Rosja i Madagaskarze. W innych złożach rzadko spotyka się okazy o wartości jubilerskiej: Kazachstan, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Hiszpania.
W Polsce występuje koło Jeleniej Góry i Nowej Rudy w Sudetach.
Zastosowanie
- Ze względu na barwę jest cenionym kamieniem jubilerskim. Największe oszlifowane okazy, o masie powyżej 1150 ct znajdują się w Smithsonian Institution (USA), w tzw. kolekcji brazylijskiej
- Oferowany jest jako talizman, mający jakoby zwalczać „negatywną energię” oraz zwiększać optymizm[1].
Przypisy
- ↑ Cytryn [online], 21 maja 2021 [dostęp 2022-03-23] .
Bibliografia
- JerzyJ. Żaba JerzyJ., Ilustrowany słownik skał i minerałów, Katowice: Videograf II, 2003, ISBN 83-7183-174-9, OCLC 749479172 .
- WalterW. Schumann WalterW., Minerały świata, Warszawa: Alma-Press, 2003, ISBN 83-7020-313-2, OCLC 69626441 .
- JaroslavJ. Bauer JaroslavJ., Skały i minerały. Przewodnik, Warszawa: Multico, 1997, ISBN 83-7073-050-7, OCLC 69557360 .
- K.K. Maślankiewicz K.K., Kamienie szlachetne, Wyd. Geologiczne, 1982 .
- N.N. Sobczak N.N., Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych, Alfa, 1986 .
- CallyC. Hall CallyC., Klejnoty. Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Wiedza i Życie, 1996, ISBN 83-86805-02-1, OCLC 751197018 .
- WalterW. Schumann WalterW., Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Alma-Press, 2004, ISBN 83-7020-324-8, OCLC 69313468 .
- PWN: 3888904
- Britannica: topic/citrine
- SNL: citrin
- DSDE: citrin
- identyfikator minerału w Mindat: 1054