Die Moorsoldaten
Die Moorsoldaten (inne tytuły: Börgermoorlied, Moorlied) – pieśń napisana w 1933 przez socjaldemokratów i komunistów, więzionych w Börgermoor oraz innych niemieckich obozach zgrupowanych wokół Ems.
Historia
Słowa utworu napisali górnik Johann Esser i aktor Wolfgang Langhoff, muzykę zaś – Rudi Goguel, jednak w tworzeniu dzieła i poszerzaniu go o kolejne zwrotki brało udział wielu innych osadzonych. Pieśń została pierwszy raz wykonana przez zespół 16 więźniów, byłych aktywistów lewicowych i związkowych, 27 sierpnia 1933.
W 1936, gdy niektórzy osadzeni w Borgermoor zostali uwolnieni, udali się na emigrację, gdzie rozpowszechnili napisaną w obozie pieśń. W 1936 kompozytor Hanns Eisler napisał jej aranżację dla Ernsta Buscha, pieśniarza i uczestnika hiszpańskiej wojny domowej w szeregach Brygad Międzynarodowych. Utwór szybko stał się nieformalnym hymnem niemieckich ochotników w tych jednostkach. Pieśń została również przetłumaczona na francuski (Le chant de marais lub Le chant des deportés), angielski (The Peat Bog Soldiers) i hiszpański (Los soldados del Pantano). Była znana również w innych państwach, które w czasie II wojny światowej znalazły się pod okupacją hitlerowską.
Treść
Die Moorsoldaten opisuje życie w obozie, pracę wykonywaną przez więźniów przy osuszaniu bagien oraz ich tęsknotę za wolnością. Surowa, oszczędna, oparta na powtarzających się motywach melodia utworu podkreśla surowość i monotonię życia obozowego. Oryginalna wersja zawierała sześć zwrotek, nie licząc tych dopisywanych spontanicznie przez osadzonych, które nie zostały zapisane. Na potrzeby nagrań i wykonań koncertowych wykorzystuje się jednak tylko trzy zwrotki (pierwszą, ostatnią i jedną ze środkowych).
Najbardziej znane wersje językowe
Die Moorsoldaten Wohin auch das Auge blicket.
Auf und nieder geh’n die Posten,
Doch für uns gibt es kein Klagen,
| Peat Bog Soldiers Far and wide as the eye can wander,
Up and down the guards are marching,
But for us there is no complaining,
| Los Soldados del Pantano Todo cuanto el ojo abarca
Nos vigila la guardia dura
De nada nos sirven los lamentos
| Le chant de marais
Dans ce camp morne et sauvage Entouré d’un mur de fer Il nous semble vivre en cage Au milieu d’un grand désert. Bruit des pas et bruit des armes Sentinelles jour et nuit Et du sang, des cris, des larmes La mort pour celui qui fuit.
|
Znani wykonawcy
Die Moorsoldaten, w różnych wersjach językowych, była nagrywana m.in. przez takich artystów jak Paul Robeson, Pete Seeger, Perry Friedman, Pi de la Serra, Welle: Erdball, Joan Baez, Lenny Escudero, The Dubliners, Hannes Wader czy Die Toten Hosen. Mimo braku jednoznacznych odniesień do lewicowości i idei socjalistycznych w tekście pieśni jest ona, ze względu na poglądy polityczne autorów, uważana za pieśń nie tylko obozową, ale i rewolucyjną. Jest wykonywana przez socjalistów, komunistów, jak i pacyfistów.
Bibliografia
- Historia powstania i tekst pieśni. freiklick.at. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-03)]. (niem.)
- Opis na stronie Uniwersytetu Kolońskiego (niem.)
- Neue CD aus heimischen Gefilden: Die Moorsoldaten, CelleHeute.de, 6.12.2015. celleheute.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-24)]. (niem.)