Dom Szwajcarski z Braniewa
nr rej. 206/91 z 20.12.1991[1] | |||
Dom Szwajcarski przed 1945 | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Do 2009–Braniewo | ||
Adres | ul. Królewiecka 42 w Braniewie | ||
Styl architektoniczny | styl szwajcarski | ||
Ukończenie budowy | 1853 | ||
Położenie na mapie gminy Markusy | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |||
Położenie na mapie powiatu elbląskiego | |||
54°01′27,9″N 19°30′49,3″E/54,024417 19,513694 | |||
|
Dom Szwajcarski z Braniewa – zabytek architektury, obiekt wzniesiony w 1853 przy ul. Królewieckiej w Braniewie, zdemontowany w 2009, od 2017 odtwarzany we wsi Topolno Małe w gminie Markusy.
20 grudnia 1991 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 206/91[2].
Historia
Budynek wzniesiony w 1853 na obrzeżach Braniewa pierwotnie pełnił funkcję zajazdu. Zbudowany został w konstrukcji ryglowej z wypełnieniem ceglanym (tzw. mur pruski) o wyraźnych cechach stylu szwajcarskiego. Posiadał wyjątkowo ozdobne polichromowanie elementów dekoracyjnych[3].
Po przemianach ustrojowych 1989 roku obiekt znajdował w posiadaniu osoby prywatnej i niszczał. Jako uciążliwy zabytek został sprzedany w 2009 roku. W tym samym roku został też zdemontowany w celu jego dyslokacji. Podczas prac demontażowych odnaleziono tabliczkę fundacyjną z datą 1853 oraz z nazwiskiem mistrza ciesielskiego Juliusa Grunewalda[4]. Ze względu na brak dofinansowania ze strony państwa na translokację i prace konserwatorskie konstrukcji szachulcowej przez wiele lat pozostawał nieodtworzony[5][6][7].
Dopiero w 2017 roku rozpoczęto posadowienie zabytku w Topolnie Małym, w gminie Markusy w powiecie elbląskim. W 2022 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał zabytkowej budowli dotację w wysokości 391 tys. zł na wykonanie prac konserwatorskich pokrycia dachowego, konserwację dekoracji snycerskich i konstrukcji ryglowej poddasza i więźby[8][9]. Według stanu na marzec 2023 wykonane są kamienne fundamenty (według sztuki budowlanej kamienie kładzione na glinie, uzupełniane zaprawą wapienną, kleszczące się nawzajem, a nie na betonowych ławach). Na tych fundamentach postawiono szkielet konstrukcji ryglowej translokowanego Domu Szwajcarskiego, z wycinaniem tradycyjnych zamków ciesielskich i z drewna wycinanego zimą, sezonowanego[10][11].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2018-11-18] .
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie.
- ↑ Filip Gawliński Poradnik opiekuna domu drewnianego, 15 grudnia 2022
- ↑ dom - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-03-19] (pol.).
- ↑ Setki tysięcy na zabytki. Ale nie dla wszystkich [online], Portal Braniewo, 26 lutego 2016 [dostęp 2023-03-19] (pol.).
- ↑ Np. Uchwała Nr VI/149/15 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie wyboru ofert i udzielenia dotacji z budżetu Województwa Warmińsko-Mazurskiego na wykonywanie w 2015 r. zadań publicznych z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami
- ↑ Załącznik do Uchwały Nr XXIX/184/09 Rady Miejskiej w Braniewie z dnia 09 września 2009 roku Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Braniewo na lata 2007–2015
- ↑ Post Author: redakcja, Dotacje ministra na ratowanie kaplicy pobitewnej pod Grunwaldem oraz kościoła w Stębarku [online], Ostróda Flesz, 6 kwietnia 2022 [dostęp 2023-03-19] (pol.).
- ↑ Dotacje państwowe na zabytki Warmii i Mazur. Miliony popłynęły na obiekty sakralne [online], olsztyn.wyborcza.pl [dostęp 2023-03-19] .
- ↑ Facebook Fundacja Ochrony Zabytków Architektury Drewnianej [online], www.facebook.com, 1 marca 2023 [dostęp 2023-03-19] .
- ↑ Ratowanie naszego dziedzictwa dzięki działalności Fundacji Ochrony Zabytków Architektury Drewnianej – Rekonstrukcje i Odbudowy [online] [dostęp 2023-03-19] (pol.).
- p
- d
- e
Elementy fortyfikacji | |
---|---|
Kościoły i kaplice | |
Klasztory | |
Wille | |
Budynki administracji | |
Inne |
|