Dysocjanty
| Ten artykuł od 2019-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Dysocjanty – grupa substancji psychoaktywnych, których działanie polega głównie na redukowaniu lub blokowaniu (często w sensie fizycznym) sygnałów z mózgu do „świadomości”[1][2].
Deprywacja sensoryczna i dysocjacja mogą ułatwić wgląd w swoją osobowość. Uczucie śnienia na jawie i halucynacje sprawiają, że dysocjanty odczuwalnie przypominają psychodeliki. Zasadniczo można osiągnąć bardzo podobne stany tymi dwiema kontrastującymi metodami − poprzez dysocjanty i psychodeliki – jednak „wydźwięk” doświadczenia, korzyści i ryzyko różnią się bardzo znacznie.
Najlepszymi przykładami dysocjantów są fencyklidyna, ketamina i dekstrometorfan[1]. Warto tu też wymienić podtlenek azotu (gaz rozśmieszający), szałwię wieszczą[1] oraz muscymol.
Wiele dysocjantów wykazuje też depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy, co sprawia, że używanie ich niesie podobne ryzyko jak w przypadku opioidów, włączając w to skrajną bradykardię, mogącą prowadzić do śmierci (zwłaszcza przy użyciu bardzo dużych dawek).
Efekty działania dysocjantów są opisywane jako depersonalizacja, analgezja, odrealnienie oraz uczucie śnienia na jawie[1][2].
Farmakologiczny podział dysocjantów
Antagonisty receptora NMDA
- dekstrometorfan
- dekstrorfan
- ibogaina
- fencyklidyna
- ketamina
- podtlenek azotu
- ksenon
Agonisty receptora opioidowego κ
- salwinoryna A
- ibogaina
- pentazocyna
Agonisty receptora σ
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d JakubJ. Klimkiewicz JakubJ., Środki dysocjacyjne, [w:] prof. dr hab. n. med. Marcin Wojnar (red.), Standardy postępowania wobec osób używających nowych substancji psychoaktywnych (NSP) Poradnik dla pracowników medycznych, Warszawa: Ministerstwo Zdrowia oraz Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, 2018, s. 33-37, ISBN 978-83-952967-2-7 [dostęp 2024-07-29] (pol.).
- ↑ a b E.B.E.B. Rozenek E.B.E.B. i inni, Designer drugs – still a threat?, „Przegląd Epidemiologiczny - Epidemiological Review”, 73 (3), 2019, s. 337–347, DOI: 10.32394/pe.73.23, ISSN 0033-2100 [dostęp 2024-07-29] (ang. • pol.).
- p
- d
- e