Echidna (rodzaj)

Ten artykuł dotyczy ryb. Zobacz też: inne znaczenia.
Echidna
Forster, 1777[1]
Ilustracja
E. nebulosa
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

węgorzokształtne

Rodzina

murenowate

Podrodzina

Muraeninae

Rodzaj

Echidna

Typ nomenklatoryczny

Muraena echidna Gmelin, 1789 (= Muraena nebulosa Ahl, 1789)

Synonimy
  • Megaderus[a] Rafinesque, 1815[2]
  • Molarii[b] Richardson, 1848[3]
  • Poecilophis Kaup, 1856[4]
  • Leihala Jordan, 1925[5]
Gatunki

11 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Echidna – rodzaj morskich ryb z podrodziny Muraeninae w obrębie rodziny murenowatych (Muraenidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach Oceanu Atlantyckiego, Oceanu Indyjskiego i Oceanu Spokojnego[6][7].

Morfologia

Długość ciała do 165 cm[7]. Stępione zęby przystosowane do miażdżenia skorup mięczaków lub pancerzy jeżowców.

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1777 roku niemiecki przyrodnik Johann Reinhold Forster w publikacji własnego autorstwa poświęconej historii naturalnej[1]. Gatunkiem typowym jest (wirtualna tautonimia) echidna gwiaździsta (E. nebulosa)[8].

Etymologia

  • Echidna: gr. εχιδνα ekhidna ‘żmija’; prawdopodobnie w aluzji do typowego kształtu przypominającego węża[9].
  • Megaderus: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē ‘wielki’[10]; δερα dera ‘szyja’[11].
  • Molarii: łac. mola, molaris ‘kamień młyński’[12]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Muraena ophis Rüppell, 1830 (= Muraena nebulosa Ahl, 1789)[13].
  • Poecilophis: gr. ποικιλος poikilos ‘kolorowy, zróżnicowany’[14]; οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’[15]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Gymnothorax catenatus Bloch, 1795[13].
  • Leihala: epitet gatunkowy Echidna leihala Jenkins, 1903[5]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Poecilophis tritor Vaillant & Sauvage, 1875 (= Muraena polyzona Richardson, 1845).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[6]:

  • Echidna amblyodon (Bleeker, 1856)
  • Echidna catenata (Bloch, 1795) – echidna ogniwowa[16]
  • Echidna delicatula (Kaup, 1856)
  • Echidna leucotaenia Schultz, 1943
  • Echidna nebulosa (Ahl, 1789) – echidna gwiaździsta[16]
  • Echidna nocturna (Cope, 1872)
  • Echidna peli (Kaup, 1856)
  • Echidna polyzona (Richardson, 1845)
  • Echidna rhodochilus Bleeker, 1863 – murena białolica[17]
  • Echidna unicolor Schultz, 1953
  • Echidna xanthospilos (Bleeker, 1859)

Uwagi

  1. ↑ Nowa nazwa dla Echidna Forster, 1777.
  2. ↑ Nowa utworzona w liczbie mnogiej.

Przypisy

  1. ↑ a b J.R. Forster: Enchiridion historiae naturali inserviens, quo termini et delineationes ad avium, piscium, insectorum et plantarum adumbrationes intelligendas et concinnandas, secundum methodum systematis Linnaeani continentur. Halae: Prostat apud Hemmerde et Schwetschke, 1788, s. 81. (łac.).
  2. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 220. (fr.).
  3. ↑ J. Richardson: Ichthyology of the voyage of H. M. S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, R. N., F. R. S.. W: J. Richardson & J.E. Gray: The zoology of the voyage of the H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, during the years 1839 to 1843. By authority of the Lords Commissioners of the Admiralty. Cz. 2: Reptiles, Fishes, Crustacea, Insects, Mollusca. London: E. W. Janson, 1844–1848, s. 79. (ang.).
  4. ↑ J.J. Kaup. Uebersicht der Aale. „Archiv für Naturgeschichte”. 22, s. 66, 1856. (niem.). 
  5. ↑ a b E.K. Jordan. Notes on the fishes of Hawaii, with descriptions of six new species. „Proceedings of the United States National Museum”. 66 (2570), s. 5, 1925. (ang.). 
  6. ↑ a b RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-14]  (ang.).
  7. ↑ a b R. Froese & D. Pauly: Echidna. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-05-14]. (ang.).
  8. ↑ E.B. Böhlke & J.E. Randall. A review of the moray eels (Angulliformes: Muraenidae) of the Hawaiian Islands, with descriptions of two new species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 150, s. 216, 2000. JSTOR: 4065071. (ang.). 
  9. ↑ Ch. Scharpf: Family Muraenidae Rafinesque 1815 (Moray Eels). The ETYFish Project. [dostęp 2024-05-14]. (ang.).
  10. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 151.
  11. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 78.
  12. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 157.
  13. ↑ a b D.S. Jordan & B.W. Evermann. The fishes of North and Middle America: a descriptive catalogue of the species of fish-like vertebrates found in the waters of North America, north of the Isthmus of Panama. Part I. „Bulletin of the United States National Museum”. 47 (1), s. 402, 1896. (ang.). 
  14. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 203.
  15. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 175.
  16. ↑ a b Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 224. ISBN 83-215-2103-7.
  17. ↑ A. Judek, T. Wandzel. Mureny - fascynujący drapieżnicy. „Wiadomości Rybackie”. 5-6 (157), s. 26–27, 2007. ISSN 1428-0043.  (pdf)

Bibliografia

  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 46561764
  • GBIF: 2404224
  • identyfikator iNaturalist: 49986
  • ITIS: 161170
  • NCBI: 189497
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 166582
  • CoL: 49FK