Edmund Żelawski

Edmund Żelawski
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data urodzenia

15 maja 1876

Data i miejsce śmierci

1940
USRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

20 Pułk Piechoty

Stanowiska

p.o. zastępcy dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Broń Świętego Jerzego Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)

Edmund Bonifacy Żelawski (ur. 15 maja 1876, zm. 1940 w USRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 15 maja 1876 jako syn Eustachego[1]. Do mobilizacji w lipcu 1914 służył w 53 Wołyńskim Pułku Piechoty w Kiszyniowie należącym do 14 Dywizji Piechoty. Następnie został przeniesiony do nowo sformowanego 249 Dunajskiego Pułku Piechoty należącego do 63 Dywizji Piechoty. W jego szeregach walczył podczas I wojny światowej[2]. Awansował ze sztabskapitana na kapitana[2].

Został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii rosyjskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana[3]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[4]. Później służył w 2 Pułku Strzelców Podhalańskich[5]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 73. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy 20 Pułku Piechoty w Krakowie z równoczesnym przeniesieniem do tegoż oddziału[7][8][9]. W sierpniu 1925 został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Biała-Bielsko na stanowisko I referenta[10]. W lutym 1926 został przydzielony do macierzystego 20 pp z jednoczesnym przeniesieniem służbowym do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Powiat do dnia 31 maja tego roku[11]. 3 maja 1926 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12]. Z dniem 1 marca 1927 został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia tego roku został przeniesiony w stan spoczynku[13]. W 1928 mieszkał w Krakowie[14]. W 1934 jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[15].

W czasie okupacji sowieckiej został aresztowany i osadzony w więzieniu we Lwowie[16]. Wiosną 1940 w Ukrainie został zamordowany przez NKWD[16]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/5-26 oznaczony numerem 1034)[17]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Edmund Żelawski był żonaty z Heleną z Sawickich, z którą miał syna Wiktora (ur. 22 maja 1910 w Kiszyniowie), porucznika audytora Wojska Polskiego, asystenta w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej nr VI we Lwowie, zamordowanego wiosną 1940 w Charkowie[18][19].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Edmund Bonifacy Żelawski. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-25].
  2. ↑ a b c d e f Памяти героев ↓.
  3. ↑ Wykaz oficerów 1920 ↓, s. 135.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 596.
  5. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 227, 970.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 28.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922, s. 543.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 182, 399.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 171, 345.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 8 sierpnia 1925, s. 452.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 5.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 124.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927, s. 38, 44.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 896.
  15. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 939.
  16. ↑ a b Indeks ↓.
  17. ↑ Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 113.
  18. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 642.
  19. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 325.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 171.
  21. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-05-02]..

Bibliografia

  • Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 4: Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie. Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej i Polska Fundacja Katyńska, 1994. ISBN 83-87893-79-X.

Linki zewnętrzne

  • Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Желявский Эдмунд Бонифаций Евстафиевич. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej Zarząd ds. utrwalenia pamięci poległych w obronie Ojczyzny. [dostęp 2022-05-02]. (ros.).
  • Indeks Represjonowanych. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-05-02].