Franciszek Stefan Sapieha
 | |||
 Lis | |||
| Rodzina | Sapiehowie herbu Lis | ||
|---|---|---|---|
| Data urodzenia | ok. 1647 | ||
| Data i miejsce śmierci | 25 czerwca 1686 | ||
| Ojciec | |||
| Matka | Anna Barbara Kopeć | ||
| Żona | Anna Krystyna Lubomirska | ||
| Dzieci | Jan Kazimierz Sapieha | ||
| |||
Franciszek Stefan Sapieha herbu Lis (zm. 25 czerwca 1686 w Lublinie) – koniuszy wielki litewski, marszałek sejmu grodzieńskiego 1678-1679[1], starosta olkienicki w 1664/1665 roku[2].
Był synem Pawła Jana i bratem Kazimierza Jana, Benedykta Pawła i Leona Bazylego. W latach 1661–1663 studiował na uniwersytecie w Lowanium, następnie odbył z braćmi Kazimierzem Janem i Benedyktem Pawłem podróż po Europie, z której wrócił w kwietniu 1664. Poseł powiatu lidzkiego na sejmy 1664/1665, 1666 (I) i 1667. Był też posłem na sejm nadzwyczajny abdykacyjny 1668 roku, sejm elekcyjny 1669 roku, sejm 1670 roku oraz na zjazd warszawski i sejm pacyfikacyjny 1673 roku[3]. W 1666 został cześnikiem wielkim litewskim.
W 1668 był zwolennikiem kandydatury cara Aleksego na tron polski. Podczas elekcji 1669 popierał Filipa Wilhelma.
Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z województwa nowogródzkiego w 1669 roku[4].
W 1670 został mianowany koniuszym litewskim. Był członkiem konfederacji malkontentów w 1672 roku[5].
W bitwie pod Chocimiem w 1673 dowodził artylerią mimo obecności jej generała. Elektor Jana III Sobieskiego z powiatu lidzkiego w 1674 roku[6], podpisał jego pacta conventa[7]. Był posłem na sejm koronacyjny 1676, poseł sejmiku brzeskiego na sejm zwyczajny 1677 roku[8], poseł na sejm 1678/1679 (którego został obrany Marszałkiem) i 1683. Poseł na sejm 1685 roku z nieznanego sejmiku.[9].
Brał udział w wyprawie wspomagającej odsiecz wiedeńską na Słowację i Węgry, zdobywając m.in. Zamek Orawski. W 1684 bracia Franciszka Stefana, Kazimierz Jan i Benedykt Paweł, przeszli do opozycji względem Jana III, co spowodowało brak dalszych możliwości rozwoju jego kariery politycznej.
Żonaty z Anna Krystyną Lubomirską córką Jerzego Sebastiana. Był ojcem Jana Kazimierza, Józefa Franciszka i Jerzego Felicjana.
Przypisy
- ↑ Andrzej Rachuba, Franciszek Stefan Sapieha, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIV/4, Warszawa 1993, s. 603.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 394.
- ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Posłowie Wielkiego Księstwa Litewskiego na zjazd warszawski i sejm pacyfikacyjny 1673 roku, w: Teka Kom. Hist. OL PAN, 2004, 1, s. 102.
- ↑ Svffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, Zgodnie na Naiaśnieyßego Michała Korybvtha, Obranego Krola Polskiego [....] Dnia dziewiętnastego Czerwca, Roku 1669, [b.n.s].
- ↑ Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego. T. 1, cz. 2, Kraków 1881, s. 1003.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 149.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 29.
- ↑ Diana Konieczna, Litewska kampania sejmikowa przed sejmem warszawskim z 1677 roku. Rocznik Lituanistyczny 2018, T. 3, s. 91.
- ↑ Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 542.
- p
- d
- e
Marszałkowie Izby Poselskiej Sejmu I Rzeczypospolitej
Kontrola autorytatywna (osoba):
