Gniewoszów (województwo mazowieckie)

Gniewoszów
wieś
Ilustracja
Rynek w Gniewoszowie
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

kozienicki

Gmina

Gniewoszów

Liczba ludności (2011)

600[2][3]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

26-920[4]

Tablice rejestracyjne

WKZ

SIMC

0619981[5]

Położenie na mapie gminy Gniewoszów
Mapa konturowa gminy Gniewoszów, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Gniewoszów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gniewoszów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gniewoszów”
Położenie na mapie powiatu kozienickiego
Mapa konturowa powiatu kozienickiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Gniewoszów”
Ziemia51°28′27″N 21°48′45″E/51,474167 21,812500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gniewoszów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Gniewoszów[5][6].

Wieś jest siedziba gminy Gniewoszów oraz parafii Niepokalanego Serca Maryi[7].

Miejscowość leży przy drodze wojewódzkiej nr 738, najbliższa stacja kolejowa znajduje się 10 km na północ w Bąkowcu na linii kolejowej Dęblin-Radom.

Historia

W latach 1693–1869 miejscowość posiadała prawa miejskie. Miasto założył podstoli sandomierski Jan Kazimierz Gniewosz w 1693 roku na gruncie wsi Oleksów[8].

Do 1954 roku siedziba gminy Sarnów. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gniewoszów. W latach 60. XX w. Gniewoszów połączono z miejscowością Granica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

W Gniewoszowie urodził się Stefan Grzebalski (1897–1944), działacz niepodległościowy, prawnik i oficer Armii Krajowej oraz Stanisław Gogacz, polityk, prawnik, samorządowiec, senator IV, VII, VIII, IX i X kadencji.

Gniewoszów Rynek. Po lewej za drzewami widoczny kościół parafialny

Zabytki

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34053
  2. Wieś Gniewoszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-12-26] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-03-06].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 315 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Informacje o parafii na stronie diecezji radomskiej
  8. Zofia Trawicka, Życie polityczne szlachty województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVII w., [w:] Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XV–XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, A. Żaryn, Warszawa 1994, s. 318.

Linki zewnętrzne

  • Gniewoszów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 628 .
  • Gmina Gniewoszów
  • Biuletyn informacji Gminy Gniewoszów
  • Historia Żydów w Gniewoszowie na portalu Wirtualny Sztetl
  • p
  • d
  • e
Gmina Gniewoszów
  • Siedziba gminy: Gniewoszów
Wsie
Integralne
części wsi
  • Brzeziny
  • Fort
  • Gruszka
  • Kamionka
  • Kępa
  • Kolonia
  • Kopaniny
  • Kresy
  • Łaniec
  • Nowe Pole
  • Nowy Marianów
  • Nowy Oleksów
  • Nowy Sławczyn
  • Ósmaki
  • Pod Lasem
  • Połać
  • Powiśle
  • Prusiny
  • Przecinka
  • Roztoki
  • Sławin
  • Sokołówka
  • Stara Wieś
  • Stary Marianów
  • Stary Oleksów
  • Stary Sławczyn
  • Tartak
  • Ugory
  • Wały
  • Zygmuntów

Herb gminy Gniewoszów

  • p
  • d
  • e
Powiat kozienicki (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
  • gubernia radomska (1867–1915)
  • woj. kieleckie (II RP) (1919–39)
  • woj. kieleckie (1945–75)
Miasta
  • Głowaczów (do 1870)
  • Gniewoszów (do 1870)
  • Granica (do 1870)
  • Janowiec (do 1870)
  • Magnuszew (do 1870)
  • Kozienice
  • Pionki (od 1954)
  • Ryczywół (do 1870)
  • Sieciechów (do 1870)
  • Zwoleń (do 1870, 1915–19 i 1925–54 )
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
  • Bobrowniki nad Radomką (do 1954)
  • Brzeźnica (do 1954)
  • Brzóza (do 1954)
  • Garbatka-Letnisko (od 1973)
  • Głowaczów (od 1949)
  • Gniewoszów (od 1973)
  • Gniewoszów(-Granica) (1870–?)
  • Góra Puławska (do 1954)
  • Grabów nad Pilicą
  • Grabów nad Wisłą (do 1954)
  • Jedlnia (do 1954)
  • Kozienice
  • Lipa (do 1870)
  • Magnuszew (do 1870 i od 1973)
  • Mariampol (1870–1949)
  • Oblasy (do 1954)
  • Pionki (1931–54)
  • Pionki (od 1973)
  • Policzna (do 1954)
  • Rozniszew (do 1954)
  • Sarnów (do 1954)
  • Sieciechów
  • Suskowola (do 1954)
  • Świerże Górne (do 1954)
  • Tczów (Średni) (do 1954)
  • Trzebień (1870–1954)
  • Zwoleń (1870–1915 i 1919–1925)
Gromady
(1954–72)
  • Babin (1954 )
  • Bartodzieje (1954 )
  • Bobrowniki (1954–59)
  • Boże (1954–58 )
  • Bronowice (1954 )
  • Brzezinki (1954 )
  • Brzeźnica (1954–72)
  • Brzóza (1954–72)
  • Chechły (1954 )
  • Czarnolas (1954 )
  • Dobieszyn (1954–57 )
  • Garbatka-Letnisko (1954–72)
  • Głowaczów (1954–72)
  • Gniewoszów (1954–72)
  • Góra Puławska (1954 )
  • Grabów n/Pilicą (1954–72)
  • Grabów n/Wisłą (1954 )
  • Grabów Nowy (1954–59)
  • Grudek Stary (1954 )
  • Holendry Piotrkowskie (1954–61)
  • Janowiec (1954 )
  • Januszno (1954–68)
  • Jedlnia (1956–58)
  • Kieszek (1954–56)
  • Kozienice (1961–72)
  • Łagów (1954 )
  • Ławeczko (1954 )
  • Łękawica Stara (1954–61)
  • Magnuszów (1954–72)
  • Mariampol (1954–59)
  • Mąkosy (1954–61)
  • Miejska Dąbrowa (1954–72)
  • Mniszów (1954–61)
  • Paciorkowa Wola (1954 )
  • Pionki (1954)
  • Pionki (1969–72)
  • Policzna (1954 )
  • Ponikwa (1954–68)
  • Poświętne (1954–72)
  • Przewóz (1954–61)
  • Przyłęk (1954 )
  • Rozniszew (1954–72)
  • Rudki (1954 )
  • Ryczywół (1954–61)
  • Sarnów (1954 )
  • Sieciechów (1954–72)
  • Stanisławice (1954–61)
  • Stara Wieś (1954–61)
  • Strykowice (1954 )
  • Studzianki (Studzianki Pancerne) (1961–72)
  • Sucha (1954 )
  • Suskowola (1954–68)
  • Sycyna (1954 )
  • Świerże Górne (1954–72)
  • Tczów (1954 )
  • Trzcianki (1954 )
  • Trzebień (1954–59)
  • Ursynów (1954–68)
  • Wilczkowice (1954–61)
  • Wola Klasztorna (1954–61)
  • Wólka Tyrzyńska (1954–68)
  • Wysokie Koło (1954–59)
  • Zajezierze (1954–72)
  • Zarzecze (1954 )
  • Zawada (1954 )
  • p
  • d
  • e
Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).