Gołąbek poduchowaty

Gołąbek poduchowaty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	gołąbek
Gatunek	gołąbek poduchowaty
Nazwa systematyczna
Russula torulosa Bres. Iconogr. Mycol. 9: tab. 433 (1929)
Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek poduchowaty (Russula torulosa Bres.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1929 r. Giacomo Bresàdola i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[1]. W języku łacińskim słowo torulosus oznacza muskularny. Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1991 r.^[2] Synonimy^[3]:

Kapelusz

Średnica 3–7,5 cm, mięsisty, jędrny. Za młodu wypukły z małym garbkiem, później płasko rozpostarty na koniec wklęsły. Powierzchnia purpurowofioletowa, purpurowoczerwona, buraczkowa, czasami ciemnoczerwona, czasami blada z oliwkowym odcieniem na środku. Brzeg dość ostry, nieco podgięty. Skórka w stanie wilgotnym błyszcząca, dająca się zedrzeć do 1/3 promienia kapelusza^[2].

Blaszki

Gęste, dosyć wąskie, z blaszeczkami, częściowo rozwidlonenieco lub zatokowato zbiegające na trzon, początkowo białawe, potem białokremowe, nigdy jednak nie cytrynowe^[2].

Trzon

Wysokość 2–6 cm, grubość 1–2 cm, przysadzisty, gruby, u młodych okazów pełny, u starszych watowaty. Powierzchnia matowa o barwie od żywo fioletowopurpurowej do jasno szaroliliowej, u podstawy biaława lub słomkowożółta^[2].

Miąższ

Biały, twardy, o charakterystycznym zapachu jabłek. Smak gorzki i ostry, w blaszkach bardziej piekący^[2].

Wysyp zarodników

Jasnoochrowy^[2].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 6,7–8,5 × 5,7–7 µm, odwrotnie jajowate, pokryte średniej wielkości brodawkami, dość licznymi, amyloidalnymi, częściowo także niepełną siateczką. Łysinka widoczna. Podstawki 40–45 × 8–10 µm. Cystydy wrzecionowate z kończykiem, 65–150 × 7,5–12 µm, w sulfowanilinie zmieniające barwę na złotobrązową do szaroczarniawej. Strzępki w skórce kapelusza zgalaretowaciałe, są wśród nich także dermatocystydy^[2].

Gatunki podobne

Podobne ubarwienie ma gołąbek czerwonofioletowy (Russula sardonia), ale ma blaszki cytrynowożółte, bardzo ostry smak i jest delikatniejszy. Gołąbek agrestowy (Russula gueletii) ma zapach agrestu i czerniawy środek kapelusza^[2].

Występuje głównie w Europie, ale podano nieliczne miejsca jego występowania także w Azji^[4] (azjatyckie tereny Federacji Rosyjskiej i Bliski Wschód)^[4]. W Polsce jego stanowiska podano po raz pierwszy w 2014 r.^[5]

Grzyb naziemny, mykoryzowy, tworzący ektomykoryzę głównie z sosną zwyczajną, rzadziej ze świerkiem pospolitym^[2].

Grzyb niejadalny.