Gorajowice (województwo podkarpackie)

Gorajowice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Jasło
Liczba ludności (2020)	333[2]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-200[3]
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0352816[4]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Jasło Gorajowice
Położenie na mapie Polski Gorajowice
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Gorajowice
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Gorajowice
49°45′52″N 21°29′12″E/49,764444 21,486667[1]

Gorajowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Jasło^[4][5].

Znaczna część przedwojennych Gorajowic została włączona do miasta Jasła. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Nazwa miejscowości pochodzi od właścicieli z rodu Gorajskich^{[potrzebny przypis]} (Iwonia z Goraja, Piotr z Goraja, Dymitr z Goraja), którzy mieli tu swoje posiadłości w XIII i XIV w.{ Pierwsze wzmianki o osadzie pojawiają się w 1185 roku, w fundacji komesa Mikołaja Bogorii dla klasztoru w Koprzywnicy. Nazwę osady potwierdza także dokument Bolesława Wstydliwego z 1277 roku, zatwierdzający posiadłości cystersów koprzywnickich.

W 1474 roku Gorajowice zostały zniszczone przez najazd węgierski i zwolnione z obowiązku uiszczania podatków na okres pięciu lat.

We wsi istniał renesansowy dwór obronny, który był pierwotnie siedzibą wójta. Przejął go później wraz z urzędem wójtowskim starosta jasielski Brodecki, który wcześniej rezydował w Kocim Zamku w centrum Jasła^[6]. Pozostałości tego dworu zachowały się w piwnicach obecnego pałacu z przełomu XIX/XX w.^[7]

Dwór był kolejno siedzibą rodów ziemskich Piegłowskich, Piotrowskich, Trzecieskich, Łętowskich i Riegerów jako właścicieli gorajowickiego folwarku^[8]. Pod koniec XIX w. majątek kupił Tadeusz Sroczyński, działacz i przemysłowiec naftowy. W latach 1901–1945 właścicielami wsi byli Marian i Izabela Sroczyńscy, którzy jako bezdzietni nie pozostawili po sobie spadkobierców. Dziedzic gorajowicki był ojcem chrzestnym bohatera narodowego mjra Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który przyszedł na świat w Jaśle w 1897 roku (informacje o jego urodzeniu w pałacu są mylne, ponieważ według relacji ówczesnych właścicieli pałac znajdował się wówczas w remoncie i nie był zamieszkany^{[potrzebny przypis]}). Neogotycki pałac Sroczyńskich zbudowany został w 1858 przez przedwojennych właścicieli wsi Gorajec^{[potrzebny przypis]}.

Po wojnie na terenie majątku dworskiego utworzono państwowe gospodarstwo rolne (PGR). Pałac przekształcono w latach czterdziestych na siedzibę NKWD, później UB, a następnie na szpital. Po wybudowaniu nowego budynku szpitala w pałacu znajduje się Zespół Szkół Medycznych. Powstała też dzielnica domków jednorodzinnych. W Gorajcu zaś została ufundowana kapliczka przez rodzinę Sroczyńskich (obecnie znajduje się w tamtejszych lasach). W latach 1990–2000 powstało też osiedle bloków Jasielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Na wzgórzu w Gorajowicach znajduje się też nadajnik Radia FAN.

31 grudnia 1961 część Gorajowic (190 ha) włączono do Jasła^[9]. Kolejną część Gorajowic (5 ha) do Jasła włączono 1 lutego 1977^[10].

• – Gorajowice – Babia Góra (387 m n.p.m.) – Warzyce

• AntoniA. Bosak AntoniA., „Koci Zamek” – nieznany dwór obronny w Jaśle, [w:] JanJ. Gancarski (red.), Archeologia okresu nowożytnego w Karpatach polskich, Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 2008, s. 271–293, ISBN 978-83-923562-7-1 .

• Gorajowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 692 .
• Opis wsi na stronie wirtualnejasło.pl
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona