Jan Ursyn Zamarajew

Jan Ursyn Zamarajew
Ilustracja

Jan Zamarajew (ps. Ursyn, również Jan Ursyn i Jan Ursyn Zamarajew ur. 1865[1] lub 1867[2][3] w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 1 maja 1924 w Warszawie) – literat, dziennikarz, działacz kulturalny, organizator ruchu teatralnego.

Kariera dziennikarska

Początkowo współpracował w z pismami „Kurier Warszawski”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Kurier Codzienny” i „Wędrowiec”[3][1]. w Warszawie. Od 1892 r. pracował w redakcji tygodnika „Kraj” początkowo w Petersburgu, a następnie w Kijowie. Od 1902 r. podróżował po krajach azjatyckich (Japonia, Mandżuria, Chiny) i pisał stamtąd korespondencje dla „Słowa” i „Czasu”[3]. W 1904 r. relacjonował przebieg wojny rosyjsko japońskiej w „Kraju” i „Gazecie Polskiej”[1]. Następnie (1905) przyjechał do Wilna i podjął pracę jako sekretarz redakcji „Kuriera Wileńskiego”. Od 1907 r. współpracował w „Gazetą Polską”. W latach 1909–1912 był redaktorem naczelnym „Kuriera Zagłębia” w Sosnowcu.

W latach 1922–1923 był naczelnym redaktorem „Dziennika Wołyńskiego” w Łucku[1]. Prowadził również własne czasopisma: „Mały Kurier Warszawski” (1912), „Kłosy Ukraińskie” (1913-1917) oraz „Gazetę Narodową” (1917)[1].

Twórczość literacka

Debiutował nowelą pt. Ostatnie południe opublikowaną w „Kurierze Warszawskim” w 1885 r.[1] Był autorem wielu nowel i opowiadań, które zostały zebrane w zbiorach[4]:

  • Pyłki: szkice i obrazki (1889)
  • Na palecie: nowele, szkice, obrazki (1892)
  • Szesnaście obrazków (1897)
  • Wybór nowel. T. 1-2 (1900)

Utwory literackie podpisywał zwykle pseudonimem Ursyn.

Działalność kulturalna

W 1894 r. był dyrektorem towarzystwa salonu sztuk pięknych w Kijowie[3].

W 1919 r. prowadził grupę teatralną pod nazwą Warszawski Teatr Dramatyczny działającą na terenie Wielkopolski. W sez. 1919/1920 prowadził stały teatr w Inowrocławiu. Prowadzony przez niego zespół wystawił kilkadziesiąt przedstawień, m.in. Balladynę, Wesele, Noc listopadową, Dziady i Śluby panieńskie[2][5].

Rodzina

Był synem rosyjskiego urzędnika Aleksandra Zamarajewa[1][2] oraz Polki Joanny z domu Jaksa-Dębickiej, córki byłego nauczyciela historii w Gimnazjum Męskim w Piotrkowie, który wywarł wpływ na wychowanie wnuka w duchu polskiego patriotyzmu[1]. Żonaty z artystką teatralną Marią Boguszewską[6][7]. Ich synem był kpt. Jan Ursyn Zamarajew (1891-1940)[8].

Przypisy

  1. a b c d e f g h StanisławS. Garztecki StanisławS., Zamarajew Jan (1865–1924) ps. U r s y n, J. U r s y n, J a n U r s y n, k r y p t. J. U., „Zeszyty Prasoznawcze”, R. X (2 (40)), 1969, s. 74–75 .
  2. a b c Zamarajew Jan Ursyn, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 831 .
  3. a b c d Zamarajew Jan Ursyn, [w:] StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich, kolonjalnych i morskich. Podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badaczze, eksploratorzy, emigranci-pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Instytut Wydawniczy Ligi Morskiej i Kolonjalnej, 1933, s. 618 .
  4. Zamarajew, [w:] Encyklopedia Gutenberga online [online] [dostęp 2022-09-22].
  5. Jan Ursyn Zamarajew, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [online] [dostęp 2022-09-29].
  6. Boguszewska Maria, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 1973 .
  7. Maria Boguszewska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [online] [dostęp 2022-09-22].
  8. Zob. Jan Ursyn Zamarajew, [w:] Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [online] [dostęp 2022-09-29].

Linki zewnętrzne

  • Jan Ursyn Zamarajew, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2022-09-29] .
  • Zamarajew, [w:] Encyklopedia Gutenberga online [online] [dostęp 2022-09-22]

Utwory Jana Ursyna Zamarajewa w bibliotekach cyfrowych

  • Pyłki: szkice i obrazki (1889), [w:] Cyfrowej Wypożyczalni Academica [online] [dostęp 2022-09-29]
  • Szesnaście obrazków (1897), [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2022-09-29]
  • Wybór nowel. T. 1 (1900), [w:] Bibliotece Cyfrowej UMCS [online] [dostęp 2022-09-29]
  • Wybór nowel. T. 1 (1900), [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2022-09-29]
  • Wybór nowel. T. 2 (1900), [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2022-09-29]
  • Pierwsze walki o niepodległość Ukrainy: ruch ukraiński 1917-1918 roku, [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2022-09-29]
  • Polska a Rosja: kilka uwag w dniu podpisaniu Traktatu Ryskiego (1921), [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2022-09-29]
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000071711185
  • VIAF: 102055199
  • PLWABN: 9810560933705606
  • NUKAT: n99709295
  • LIH: LNB:pkW;=CC
  • WorldCat: viaf-102055199