Jeziorzany (województwo lubelskie)
Zobacz też: Inne miejscowości o nazwie Jeziorzany. |
wieś | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | lubartowski | ||
Gmina | Jeziorzany | ||
Liczba ludności (2021) | |||
Strefa numeracyjna | 81 | ||
Kod pocztowy | 21-146[4] | ||
Tablice rejestracyjne | LLB | ||
SIMC | 0381812[5] | ||
Położenie na mapie gminy Jeziorzany | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego | |||
51°36′07″N 22°16′37″E/51,601944 22,276944[1] | |||
|
Jeziorzany (do 1965 Łysobyki, do ok. 1564 Przetoczno[6]) – wieś sołecka[7] (dawniej miasto) w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Jeziorzany[5][8]. Leży w Pradolinie Wieprza, na wyspie utworzonej przez Wieprz
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0381829 | Drewnik | część wsi |
Wieś jest siedzibą gminy Jeziorzany i parafii Trójcy Świętej. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 761 mieszkańców[9].
Jeziorzany uzyskały lokację miejską w 1498, zdegradowane w 1869[10].
Historia
3 lutego 1498, na prośbę wojewody lubelskiego Mikołaja z Ostrowa, Jan I Olbracht wydał przywilej lokacyjny miasta Przetoczno. Późniejsze kłopoty finansowe założyciela sprawiły, że przedsięwzięcie nie zostało zrealizowane. Powrócono do niego dopiero w latach 30. XVI wieku, kiedy te tereny przeszły w posiadanie rodziny Zbąskich herbu Nałęcz. Łukasz Zbąski w 1530 zwrócił się do Zygmunta I Starego o potwierdzenie poprzedniego przywileju. Nowy dokument ogłoszony został w 1533. Około 1564, miasto zmieniło nazwę na Łysobyki i funkcjonowało do 1869, kiedy to zostało ukazem carskim pozbawione praw miejskich. Podczas powstania listopadowego w 1831, wojska polskie pod dowództwem gen. Antoniego Jankowskiego stoczyły tutaj bitwę z Rosjanami, która przeszła do historii jako wyprawa łysobycka. W czasie I wojny światowej Łysobyki były miejscowością przygraniczną, ponieważ Wieprz wyznaczał granicę niemieckiej i austriackiej strefy okupacyjnej. Podczas bitwy pod Kockiem stacjonowała tutaj 13 Dywizja Piechoty Zmotoryzowana III Rzeszy.
W miejscowości urodził się ks. Stanisław Płodzień (1913–1962), prorektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego KUL[11].
27 listopada 1965 nazwa miejscowości została oficjalnie zmieniona na Jeziorzany[12].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.
Zabytki
Zachowany XVI-wieczny układ ulic, z zabudową składającą się z drewnianych domów ze zdobionymi okiennicami i gankami usytuowanymi szczytami do drogi. W miejscowości znajduje się również murowany Kościół Trójcy Świętej z 1782.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46816
- ↑ Wieś Jeziorzany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-28] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-26] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 400 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ M.P. 1965 nr 67 poz. 382
- ↑ BIP gminy Jeziorzany, sołectwa [dostęp 2023-02-28]
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 36-37.
- ↑ U nas w Jeziorzanach. echokatolickie.pl, 30 czerwca 2011. [dostęp 2018-12-28].
- ↑ Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1965 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości (M.P. z 1965 r. nr 67, poz. 382, s. 750).
Linki zewnętrzne
- Łysobyki (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 863 .
- Historia Żydów w Jeziorzanach. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-23)]. na portalu Wirtualny Sztetl
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Jeziorzany
Wsie |
|
---|---|
Kolonie |
|
Integralne części wsi |
|
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Łuków
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta |
|
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75) |
|
Gromady (1954–72) |
|
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
|
Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).