Kieliszkówka trąbkowata
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | grzyby | ||
| Typ | podstawczaki | ||
| Klasa | łzawniaki | ||
| Rząd | łzawnikowce | ||
| Rodzina | łzawnikowate | ||
| Rodzaj | kieliszkówka | ||
| Gatunek | kieliszkówka trąbkowata | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Guepiniopsis buccina (Pers.) L.L. Kenn. Mycologia 50(6): 888 (1959) [1958] | |||
| |||
Kieliszkówka trąbkowata (Guepiniopsis buccina (Pers.) L.L. Kenn.) – gatunek grzybów z rodziny łzawnikowatych (Dacrymycetaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Guepiniopsis, Dacrymycetaceae, Dacrymycetales, Incertae sedis, Dacrymycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Peziza buccina. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadała mu Lorene L. Kennedy w 1959 r.[1]
Ma 14 synonimów. Niektóre z nich:
- Ditiola merulina (Pers.) Rea 1922
- Guepinia peziza Tul. 1853[2].
Polską nazwę nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]
Morfologia
- Owocnik
Wyglądem przypomina kieliszek. Ma szerokość 2–8 mm, wysokość 2–5 mm i zazwyczaj wyraźny trzon. Górna powierzchnia pomarańczowa, pomarańczowożółta lub żółta, naga, płaska lub wklęsła. Trzon zwężający się do podstawy. Trzon i dolna powierzchnia tej samej barwy co górna, lub nieco bledsza, chropowata z podłużnymi rowkami i grzbietami. Miąższ galaretowaty i gumowaty, o barwie od pomarańczowej do żółtawej, bez wyraźnego zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalne lub nieco kiełbaskowate, zwykle lekko zagięte, o wymiarach 12–15 × 5–6 µm, gładkie, w KOH szkliste. Długo są jednokomórkowe, ale ostatecznie wykształcają się 3 przegrody. Podstawki w kształcie litery Y, gładkie, w KOH szkliste. Probazydia cylindryczne do maczugowatych. Strzępki w kontekście o szerokości 2–4 µm, gładkie, w KOH szkliste. Nie znaleziono sprzążek. Strzępki we włoskach skórki 25–35 × 5–10 µm. Tworzą palisadę, są cylindryczne do maczugowatych ze ścianami o grubości 2–5 µm, gładkie, w KOH szkliste[4].
- Gatunki podobne
Kieliszkówka alpejska (Guepiniopsis alpina) ma bardzo podobne cechy makroskopowe, choć zwykle jest nieco większa. Pod mikroskopem jednak różni się znacznie; ma widoczne sprzążki i różnie ukształtowane włoski skórki. Ponadto występuje na drewnie drzew iglastych[4].
Występowanie
Kieliszkówka trąbkowata występuje w Ameryce Północnej, Południowej, Europie, Azji, Oceanii i na Nowej Zelandii[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 4 stanowiska[3]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E– gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].
Grzyb nadrzewny, saprotrof. Występuje w lasach liściastych i mieszanych na martwym drewnie buków i dębów[3].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-04-22] .
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-04-22] .
- ↑ a b c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c MichaelM. Kuo MichaelM., Guepiniopsis buccina [online], Mushroom Expert [dostęp 2022-04-22] .
- ↑ Miejsca występowania Guepiniopsis buccina na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-04-22] .
- ↑ Aktualne stanowiska kieliszkówki trąbkowatej w Polsce [online] [dostęp 2022-04-22] .
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5 .
