Kościół Świętych Piotra i Pawła w Tarnawatce
A/5 z dnia 13.09.2000 | |||||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||
Miejscowość | Tarnawatka | ||||||||||||||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||||||
Wezwanie | Świętych Apostołów Piotra i Pawła | ||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Tarnawatka | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego | |||||||||||||||||||
50°32′08,2″N 23°23′30,8″E/50,535611 23,391889 | |||||||||||||||||||
|
Kościół Świętych Piotra i Pawła w Tarnawatce – rzymskokatolicki kościół w Tarnawatce, wzniesiona ok. 1890 jako cerkiew prawosławna.
Historia
Okres prawosławny i unicki
W Tarnawatce w 1578 r. istniała prawosławna cerkiew parafialna, która po unii brzeskiej przeszła do Kościoła unickiego. W 1679 r. miejscowa parafia została erygowana po raz drugi jako unicka. Wtedy też we wsi wzniesiono nową drewnianą cerkiew[1]. Została ona przemianowana na prawosławną w momencie likwidacji unickiej diecezji chełmskiej[2]. Przy cerkwi funkcjonował cmentarz, który jeszcze przed zmianą wyznania w 1875 r. został przeniesiony za wieś. Po 1875 r. w Tarnawatce utworzono jeszcze jedną nekropolię prawosławną[1].
Murowana nowa cerkiew w Tarnawatce była jedną z jedenastu świątyń, które w latach 80. i 90. XIX w. zaprojektował dla parafii na ziemi chełmskiej Wiktor Syczugow. Plan opracowany przez architekta posłużył do wzniesienia dwóch świątyń - w Tarnawatce i w Kobylanach. Budynek przeznaczony był dla 400 wiernych[3]. Obiekt pozostawał w rękach prawosławnych do bieżeństwa. Po wyjeździe prawosławnej ludności w głąb Rosji został zamknięty.
Okres katolicki
Po zakończeniu I wojny światowej obiekt został zrewindykowany na rzecz Kościoła katolickiego. Niektórzy autorzy katoliccy utrzymują, że prawosławni mieszkańcy Tarnawatki sami zrzekli się praw do cerkwi, co Grzegorz Pelica uważa za nieprawdopodobne[2].
W związku ze zmianą wyznania świątyni w latach 1929-1930 świątynia została przebudowana, najważniejsze zmiany dotyczyły kształtu wieży[4]. W czasie II wojny światowej kościół został przekazany przez niemiecką administrację okupacyjną prawosławnej diecezji chełmsko-podlaskiej i był współużytkowany przez prawosławnych i katolików. Po zakończeniu działań wojennych obiekt ponownie stał się wyłączną własnością parafii katolickiej[2].
Architektura
Świątynia tarnawacka jest budowlą trójdzielną, jednonawową, z kwadratową nawą pokrytą dachem czteropołaciowym, który wieńczy niewielka cebulasta kopuła na cylindrycznym bębnie. Dzwonnica cerkiewna wznosi się nad przedsionkiem, również ją wieńczy kopuła[3].
Przypisy
- ↑ a b D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 215-216.
- ↑ a b c G. J. Pelica, Ślady wyrwane z zapomnienia, "Przegląd Prawosławny", nr 5(251), maj 2006
- ↑ a b P. Cynalewska-Kuczma: Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 98. ISBN 83-232-1463-8.
- ↑ P. Cynalewska-Kuczma: Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 150. ISBN 83-232-1463-8.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
|