Kraton sarmacki

Kraton sarmacki, Sarmacja – kraton stanowiący obecnie południową część większego kratonu wschodnioeuropejskiego.

Kraton sarmacki jest zbudowany z kilku masywów archaicznych, powstałych w okresach 3,7-2,9 mld lat temu, 3,2-3,0 mld lat temu i około 2,7 mld lat temu. Masywy te zostały połączone w toku ruchów górotwórczych w okresie 2,3-2,1 mld lat temu. Cokół kratonu zawiera skały o wieku 3,7-2,8 mld lat. Północno-zachodni skraj kratonu zawiera szeroki kontynentalny łuk wulkaniczny sprzed 2,0 mld lat.

Powstały w karbonie aulakogen dnieprowsko-doniecki podzielił kraton sarmacki na część południowo-zachodnią – tarczę ukraińską i północno-wschodnią – anteklizę woroneską, rozdzielone doniecką strukturą fałdową.

Około 2 mld lat temu Sarmacja zderzyła się z płytą bałtycką (Fennoskandią). W wyniku kolizji doszło do zespolenia tych jednostek i powstania kratonu wschodnioeuropejskiego.

• Morze Sarmackie

• Svetlana V. Bogdanova The East European Craton: Some Aspects of the Proterozoic Evolution in its South-West, "Polskie Towarzystwo Mineralogiczne - Prace Specjalne. Mineralogical Society of Poland – Special Papers", zeszyt 26 - vol. 26., 2005 (ang.). geo.uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)].
• Svetlana Bogdanova (Lund) and EUROBRIDGE, Palaeoproterozoic Accretion of Sarmatia and Fennoscandia ang.)
• Dmitry A. Ruban and Shoichi Yoshioka, Late Paleozoic - Early Mesozoic Tectonic Activity within the Donbass (Russian Platform) (ang.)