Lejkówka szarobrązowa

Lejkówka szarobrązowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	Pseudoclitocybaceae
Rodzaj	Clitopaxillus
Gatunek	lejkówka szarobrązowa
Nazwa systematyczna
Clitopaxillus alexandri (Gillet) G. Moreno, Vizzini, Consiglio & P. Alvarado Fungal Diversity 90: 114 (2018)
Multimedia w Wikimedia Commons

Lejkówka szarobrązowa (Clitopaxillus alexandri (Gillet) G. Moreno, Vizzini, Consiglio & P. Alvarado) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clitopaxillus, Pseudoclitocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1873 r. Claude-Casimir Gillet nadając mu nazwę Paxillus alexandri. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadali mu G. Moreno, Alfredo Vizzini, G. Consiglio i P. Alvarado w 2014 r.^[1]

Synonimy:

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową^[1].

Kapelusz

Średnica 4–14 cm, mięsisty, gruby, początkowo łukowaty, potem niskołukowaty, na koniec całkiem płaski z wklęsłym środkiem bez garba. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia o barwie od siwobrązowej do bladobrązowej, czasami z koncentrycznymi, ciemniejszymi plamkami, początkowo delikatnie pilśniowata, potem drobno łuskowata z wyjątkiem brzegu. Jest niehigrofaniczny^[4].

Blaszki

Nieco zbiegające na trzon, wąskie, sprężyste, nierównej długości, z międzyblaszkami, o barwie od siwobrązowej do kremowoochrowej^[4].

Trzon

Wysokość 4–8 cm, grubość 1,5–3 cm, walcowaty, u nasady grubszy. Masywny, cylindryczny, z korkowatą skórką, wewnątrz gąbczasty. Powierzchnia początkowo gładka, potem na białawym tle pokryta brązowawymi łuseczkami^[4].

Miąższ

Gruby i sprężysty, u starszych okazów plastyczny, początkowo białawy, potem z brązowawym nalotem. Zapach bardzo słaby, smak owocowy^[4].

Gatunki podobne

• lejkówka szarawa ( Clitocybe nebularis) ma szarawy kolor, bez kolistych plam i silny, specyficzny zapach. Jest również jadalna, ale dla niektórych ciężko strawna;
• gąsówka szarobrązowa (Lepista luscina) jest mniejsza, ma blaszki białawoszare, przyrośnięte lub lekko zbiegające i lekko mączny zapach, a w smaku jest pikantna^[5].

Najwięcej stanowisk Clitopaxillus alexandrii podano w Europie, poza nią opisano go jeszcze w dwóch miejscach w Ameryce Północnej^[6]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko 2 stanowiska z uwagą, że częstość występowania i stopień zagrożenia nie są znane^[3].

Grzyb naziemny. Występuje w lasach iglastych pod świerkami, zwłaszcza na glebach wapiennych wśród mchów Hylocomium, Pleurozium i Rhytiddiadelphus triquetrus. Owocniki tworzy od lata do jesieni^[3].

Grzyb saprotroficzny. Jest grzybem jadalnym^[3] mało znanym grzybiarzom i rzadko opisywanym w przewodnikach. Jest mięsisty, dość licznie występuje w górach i nadaje się do wykorzystania w kuchni^[5], jednak mogą go zbierać tylko doświadczeni grzybiarze, istnieją bowiem gatunki podobne, ale trujące^[7].