Lyonothamnus floribundus
L. floribundus subsp. aspleniifolius | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | Lyonothamnus | ||
Gatunek | Lyonothamnus floribundus | ||
Nazwa systematyczna | |||
Lyonothamnus floribundus A. Gray Proc. Amer. Acad. Arts. 20: 292. 1885[3] | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
| |||
|
Lyonothamnus floribundus – gatunek z monotypowego rodzaju roślin Lyonothamnus A. Gray, 1885 z rodziny różowatych[3]. Jest to endemit Channel Islands u wybrzeży Kalifornii[5][6] (rośnie na czterech z nich: Catalina, San Clemente, Santa Cruz i Santa Rosa)[7]. Jego skamieniałości z miocenu znane są także z kontynentalnej Ameryki Północnej (z Kalifornii, Nevady i Oregonu)[3]. Gatunek rośnie w skalistych kanionach oraz w chaparralu i zbiorowiskach z dębami[7]. Najczęściej na rzędnych od 100 do 500 m n.p.m.[3]
Jeden z dwóch podgatunków o podwójnie wcinanych liściach uprawiany jest jako roślina ozdobna w krajach o łagodnym klimacie[7][6], przy czym bardzo rzadko kwitnie w warunkach zachodniej Europy, ale już regularnie w klimacie śródziemnomorskim[6].
Pierwszy człon nazwy rodzajowej utworzony został od nazwiska odkrywcy tego gatunku[6], botanika i kolekcjonera roślin z Kalifornii i Filipin – Williama Scrughama Lyon'a (1851–1916). Drugi człon to greckie słowo thamnos znaczące „krzew”[3].
Morfologia
- Pokrój
- Krzew i niewysokie drzewo osiągające zwykle do 10 m wysokości, rzadko do 15 m[3], rozrastające się wegetatywnie, o pędach zwykle nagich lub delikatnie owłosionych, na pniach kora szara do brązowej[3], czasem czerwieniejąca[6]. Krótkopędów brak[3].
- Liście
- Naprzeciwległe, częściowo zimotrwałe. Przylistków brak lub równowąskie, całobrzegie i szybko odpadające. Liście ogonkowe z blaszką pojedynczą, dłoniasto lub pierzasto złożoną. Blaszka liścia pojedynczego lub listków liści złożonych eliptyczna do równowąskiej, skórzasta, o długości od 6 do 18 cm. Listki liści złożonych w liczbie od 3 do 7, u podgatunku aspleniifolius pierzasto klapowane, brzeg blaszki podwinięty, całobrzegi do piłkowanego. Blaszka z obu stron omszona, z góry jednak łysiejąca[3].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane po 50 do ponad 800 w szczytowe baldachogrona i wiechy. Działki kielicha w liczbie 5, rozpostarte, jajowate do trójkątnych, o długości do 2 mm. Płatki korony białe, zaokrąglone do jajowatych[3], o długości ok. 5 mm[6]. Pręciki liczne, zwykle w liczbie ponad 15, krótsze lub dłuższe od płatków. Zalążnia tworzona jest przez dwa, rzadziej trzy owocolistki[3]. W każdym znajdują się 4 zalążki[6].
- Owoce
- Z każdego kwiatu powstają dwa, rzadziej trzy jajowate do lancetowatych mieszki o długości do 4 mm, osadzone w trwałym hypancjum. Każdy owoc zawiera zwykle od dwóch do czterech nasion[3].
Systematyka
Gatunek z monotypowego rodzaju i monotypowego plemienia Lyonothamneae A. Gray w obrębie podrodziny Amygdaloideae Arnott w rodzinie różowatych Rosaceae[2]. Wyróżniane są dwa podgatunki[6]:
- L. floribundus subsp. floribundus – listki liścia złożonego całobrzegie lub ząbkowane (pojedynczo pierzasto złożone); takson znany tylko z wyspy Catalina[3].
- L. floribundus subsp. aspleniifolius (Greene) P.H. Raven – listki liścia złożonego klapowane, z wcięciami dochodzącymi do osi listka (podwójnie pierzasto złożone); takson obecny na wszystkich czterech wyspach archipelagu[3].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n John L. Strother: Lyonothamnus A. Gray. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-12-20].
- ↑ Lyonothamnus floribundus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 547, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 237. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c Santa Cruz Island Ironwood. [w:] Calscape [on-line]. California Native Plant Society. [dostęp 2019-12-20].