Marine Jaszwili

Marine Jaszwili (gruz. მარინე იაშვილი; trb. marine iaszwili; imię często podawane jako Marina; ur. 2 października 1932 w Tyflisie, zm. 9 lipca 2012 w Moskwie) – gruzińska, radziecka i rosyjska skrzypaczka i pedagog.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Luarsaba Jaszwilego, gruzińskiego skrzypka i altowiolisty^[1], późniejszego wieloletniego profesora lokalnego konserwatorium. Marine naukę gry na skrzypcach rozpoczęła w wieku sześciu lat^[1][2]. W wieku 9 lat zadebiutowała na scenie Teatru im. Rustawelego utworem de Bériota z orkiestrą symfoniczną pod dyrekcją Aleksandra Gauka. Dwa lata później już regularnie koncertowała^[1]. W czasie II wojny światowej dawała koncerty solowe dla wojsk na froncie, za co została uhonorowana Medalem za Obronę Kaukazu. Dawid Ojstrach, zachwycony grą nastoletniej Jaszwili, miał o niej powiedzieć: [t]a młoda skrzypaczka posiada wirtuozowskie uzdolnienia i barwny, artystyczny temperament^[1]. Uznana za cudowne dziecko, wkrótce wyjechała do Moskwy, gdzie kontynuowała naukę w tamtejszym konserwatorium pod okiem profesora Konstantina Mostrasa^[1].

Jej pierwszym sukcesem międzynarodowym było zwycięstwo w Międzynarodowym Konkursie im. Jana Kubelíka w Pradze w 1949 roku^[1][2]. W 1952 zajęła III miejsce na pierwszym po wojnie Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego (ex aequo z Blanche Tarjus i Olgą Parchomienko)^[1][2]. Pierwsze miejsce w tym konkursie zajął jej kolega z moskiewskiego konserwatorium, starszy o rok Igor Ojstrach. W 1955 została laureatką organizowanego w Brukseli Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Królowej Elżbiety Belgijskiej^[1][2].

Jako artystka przez pięć lat była dyrektorką artystyczną Orkiestry Kameralnej Gruzji, występowała także jako solistka z amsterdamskim Concertgebouw^[1][2]. Równolegle rozwijała działalność pedagogiczną. W 1957, jeszcze jako studentka, zaczęła uczyć w moskiewskim konserwatorium^[2]. Do 1966 prowadziła klasę skrzypiec. Na kolejne osiem lat (1966–1974) przeniosła się do Tbilisi, gdzie uczyła gry na skrzypcach w tamtejszym konserwatorium muzycznym^[2]. W 1975 wyjechała do Jugosławii, gdzie przez cztery lata wykładała w Akademii Sztuk w Nowym Sadzie. Na tej uczelni uzyskała w 1977 roku tytuł profesora^[2]. W 1980 powróciła na stałe do Moskwy^[2], gdzie w 1983 objęła jedną z katedr skrzypiec. Pozostała aktywna zawodowo niemal do końca życia wspomagając w pracy dydaktycznej swoich następców na stanowiskach szefów katedr skrzypiec: prof. Eduarda Gracza (od 2007) i Sergieja Krawczenkę (od 2009). Prowadziła także klasy mistrzowskie w wielu krajach świata^[2].

W roku 1986, 1996 i 2006 powracała do Polski jako jurorka kolejnych konkursów im. Wieniawskiego^[1]. W 2006 wraz z Idą Haendel i Wandą Wiłkomirską była także matką chrzestną nadania poznańskiemu Lotnisku Ławica imienia Henryka Wieniawskiego^[1].

Zmarła 9 lipca 2012 roku w Moskwie^[2].

Przypisy

Bibliografia

• MarekM. Zaradniak MarekM., Nie żyje światowej sławy skrzypaczka Marina Jaszwili. W 1952 była laureatką Konkursu Wieniawskiego, „Głos Wielkopolski”, 13 lipca 2012 [dostęp 2016-10-24] .
• The Strad (autor korporatywny), Marina Yashvili, violin teacher who taught at the Moscow Conservatoire, dies, „The Strad”, 10 lipca 2012 [dostęp 2016-10-24]  (ang.).