Martin Rees, Baron Rees of Ludlow
|
Data i miejsce urodzenia | 23 czerwca 1942 York |
Zawód, zajęcie | astronom, kosmolog |
Odznaczenia |
|
| Multimedia w Wikimedia Commons | |
Strona internetowa |
Martin Rees, Baron Rees of Ludlow (ur. 23 czerwca 1942 w Yorku) – brytyjski naukowiec: astronom, kosmolog i popularyzator tych dziedzin, związany z Uniwersytetem w Cambridge i przewodniczący (dziekan, ang. Master) tamtejszego Trinity College (2004–2012). Astronom królewski Wielkiej Brytanii od 1995 roku, jako 15. na tym stanowisku, a także 60. prezes Towarzystwa Królewskiego w Londynie (ang. Royal Society, 2005–2010).
Rees to laureat licznych nagród, w tym Nagrody Templetona (2011) oraz prestiżowych nagród w astronomii i fizyce, ustępujących statusem głównie Nagrodzie Nobla jak Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (ang. Royal Astronomical Society, 1987), Nagroda Crafoorda (2005), Medal Isaaca Newtona (2012) i Medal Diraca od ICTP (2013).
Jako astrofizyk przysłużył się potwierdzeniu Wielkiego Wybuchu przez badania kwazarów. Popularyzował wiedzę o Kosmosie i futurologię przez książki, publiczne wykłady i wywiady[1].
Życiorys
Studiował w Trinity College na Uniwersytecie w Cambridge, gdzie w 1967 roku uzyskał stopień doktora pod kierownictwem Denisa Sciamy. Po stażach podoktorskich wyjechał do Stanów Zjednoczonych, wykładał na University of Sussex oraz macierzystej uczelni, gdzie kierował Instytutem Astronomii.
Prowadził badania nad pochodzeniem mikrofalowego promieniowania tła, tworzeniem galaktyk, zajmował się także kwazarami, gdzie jego badania rozkładu kwazarów były ostatecznym dowodem na brak zastosowania teorii stanu stacjonarnego. Martin Rees wyraził opinię, że szukane inteligencji pozaziemskich (program Search for Extraterrestrial Intelligence) jest opłacalne, nawet jeśli szansa na sukces jest mała[2].
Jest członkiem Royal Society, a w latach 2005-2010 sprawował funkcję prezesa tego towarzystwa. W 1995 objął stanowisko Astronoma Królewskiego Wielkiej Brytanii. W latach 2004–2012 był przewodniczącym (dziekanem, ang. Master) Trinity College w Cambridge. Zasiadł w radach British Museum i Muzeum Nauki w Londynie[3]. W dniu 6 września 2005 otrzymał tytuł barona (Baron Rees of Ludlow, hrabstwo Shropshire) i miejsce w Izbie Lordów jako par dożywotni.
Wyróżnienia
Planetoida (4587) Rees została nazwana jego imieniem.
Publikacje
Rees to autor ponad 500 artykułów naukowych i kilku książek popularnonaukowych[6], w tym:
- 1996: Kosmiczne zbiegi okoliczności. Ciemna materia, ludzkość i antropiczna kosmologia, współautor: John Gribbin, tłum. Piotr Amsterdamski, wyd. Cyklady, ISBN 83-8685905-9.
- 1999: Przed początkiem. Nasz Wszechświat i inne wszechświaty, Ewa LE.L. Łokas (tłum.), BogumiłB. Bieniok (tłum.), Warszawa: Prószyński i S-ka, ISBN 83-7180-204-8, OCLC 170020552 . Brak numerów stron w książce
- 1999: Ta siła fatalna. Czarne dziury we Wszechświecie, wraz z M. Begelmanem, Prószyński i S-ka, ISBN 83-7180-840-2.
- 2000: Tylko sześć liczb, Grupa Wydawnicza KAW, ISBN 83-85458-74-3.
- 2006: Nasz kosmiczny dom, Prószyński i S-ka, ISBN 83-7469-308-8.
- 2006: Wszechświat. Encyklopedia, tłum. Michał Czerny, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 83-0114848-9
Przypisy
- ↑ Martin Rees Interviews, kanał Closer to Truth na YouTube, 27 października 2021 [dostęp 2021-12-06].
- ↑ prospectmagazine [1]
- ↑ Polityka [2]
- ↑ Copley Medal. Royal Society. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
- ↑ Strona internetowa odznaczonych medalem Diraca ICTP
- ↑ Polityka nr 49/2013 [3]
Linki zewnętrzne
| Zobacz kolekcję cytatów astronoma w Wikicytatach |
- Strona internetowa Martina Reesa
- Newton Medal winner (2012): Prof. Martin Rees (ang.), kanał Institute of Physics na YouTube, 28 lutego 2013 [dostęp 2023-05-02].
Martin Rees – nawigacja
XVII wiek | |
---|
XVIII wiek | |
---|
XIX wiek | |
---|
XX wiek | |
---|
- 1901: Edward Charles Pickering
- 1902: Jacobus Kapteyn
- 1903: Hermann von Struve
- 1904: George Ellery Hale
- 1905: Lewis Boss
- 1906: William Wallace Campbell
- 1907: Ernest William Brown
- 1908: David Gill
- 1909: Oskar Backlund
- 1910: Friedrich Küstner
- 1911: Philip Herbert Cowell
- 1912: Arthur Robert Hinks
- 1913: Henri-Alexandre Deslandres
- 1914: Max Wolf
- 1915: Alfred Fowler
- 1916: John L. E. Dreyer
- 1917: Walter Sydney Adams
- 1918: John Evershed
- 1919: Guillaume Bigourdan
- 1921: Henry Norris Russell
- 1922: James Hopwood Jeans
- 1923: Albert A. Michelson
- 1924: Arthur Eddington
- 1925: Frank Watson Dyson
- 1926: Albert Einstein
- 1927: Frank Schlesinger
- 1928: Ralph Allen Sampson
- 1929: Ejnar Hertzsprung
- 1930: John Stanley Plaskett
- 1931: Willem de Sitter
- 1932: Robert Grant Aitken
- 1933: Vesto Slipher
- 1934: Harlow Shapley
- 1935: Edward Arthur Milne
- 1936: Hisashi Kimura
- 1937: Harold Jeffreys
- 1938: William Hammond Wright
- 1939: Bernard Lyot
- 1940: Edwin Hubble
- 1943: Harold Spencer Jones
- 1944: Otto Struve
- 1945: Bengt Edlen
- 1946: Jan Oort
- 1947: Marcel Minnaert
- 1948: Bertil Lindblad
- 1949: Sydney Chapman
- 1950: Joel Stebbins
- 1951: Anton Pannekoek
- 1952: John Jackson
- 1953: Subramanyan Chandrasekhar
- 1954: Walter Baade
- 1955: Dirk Brouwer
- 1956: Thomas George Cowling
- 1957: Albrecht Unsöld
- 1958: André Danjon
- 1959: Raymond Arthur Lyttleton
- 1960: Wiktor Ambarcumian
- 1961: Herman Zanstra
- 1962: Bengt Strömgren
- 1963: Harry Hemley Plaskett
- 1964: Martin Ryle, Maurice Ewing
- 1965: Edward Bullard, Gerald Maurice Clemence
- 1966: Ira Sprague Bowen, Harold Clayton Urey
- 1967: Hannes Alfvén, Allan Rex Sandage
- 1968: Fred Hoyle, Walter Munk
- 1969: Albert T. Price, Martin Schwarzschild
- 1970: Horace Babcock
- 1971: Frank Press, Richard van der Riet Woolley
- 1972: Hal Thirlaway, Fritz Zwicky
- 1973: Francis Birch, Edwin Salpeter
- 1974: Ludwig Biermann, Keith E. Bullen
- 1975: Jesse Greenstein, Ernst Öpik
- 1976: William McCrea, John A. Ratcliffe
- 1977: David R. Bates, John G. Bolton
- 1978: Lyman Spitzer, James Van Allen
- 1979: Leon Knopoff, C. G. Wynne
- 1980: Chaim L. Pekeris, Maarten Schmidt
- 1981: James F. Gilbert, Bernard Lovell
- 1982: Riccardo Giacconi, Harrie Massey
- 1983: M. J. Seaton, Fred Whipple
- 1984: S. K. Runcorn, Jakow Borysowicz Zeldowicz
- 1985: Thomas Gold, Stephen Hawking
- 1986: George E. Backus, Alexander Dalgarno
- 1987: Takesi Nagata, Martin Rees
- 1988: Don L. Anderson, Cornelis de Jager
- 1989: Raymond Hide, Ken Pounds
- 1990: James W. Dungey, Bernard Pagel
- 1991: Witalij Ginzburg, G. J. Wasserburg
- 1992: Dan P. McKenzie, Eugene N. Parker
- 1993: Peter Goldreich, Donald Lynden-Bell
- 1994: James E. Gunn, Thomas R. Kaiser
- 1995: John T. Houghton, Raszyd Siuniajew
- 1996: Kenneth Creer, Vera Rubin
- 1997: Donald Farley, Donald Osterbrock
- 1998: Robert L. Parker, James Peebles
- 1999: Kenneth Budden, Bohdan Paczyński
- 2000: Leon Lucy, Robert Hutchinson
|
XX wiek | - 1985: Edward Witten, Jakow Zeldowicz
- 1986: Aleksandr Polakow, Yoichiro Nambu
- 1987: Bruno Zumino, Bryce DeWitt
- 1988: David J. Gross, Efim S. Fradkin
- 1989: John H. Schwarz, Michael Green
- 1990: Ludwig Faddeev, Sidney Coleman
- 1991: Jeffrey Goldstone, Stanley Mandelstam
- 1992: Nikołaj Bogolubow, Jakow Sinaj
- 1993: Daniel Freedman, Peter van Nieuwenhuizen, Sergio Ferrara
- 1994: Frank Wilczek
- 1995: Michael Berry
- 1996: Martinus J.G. Veltman, Tullio Regge
- 1997: David Olive, Peter Goddard
- 1998: Roman Jackiw, Stephen L. Adler
- 1999: Giorgio Parisi
- 2000: Helen Quinn, Howard Georgi, Jogesh Pati
|
---|
XXI wiek | - 2001: John Hopfield
- 2002: Alan Guth, Andrei Linde, Paul Steinhardt
- 2003: Robert Kraichnan, Vladimir Zakharov
- 2004: Curtis Callan, James Bjorken
- 2005: Patrick Lee, Sir Samuel Frederick Edwards
- 2006: Peter Zoller
- 2007: Jean Iliopoulos, Luciano Maiani
- 2008: Joseph Polchinski, Juan Maldacena, Cumrun Vafa
- 2009: Roberto Car, Michele Parrinello
- 2010: Nicola Cabibbo, George Sudarshan
- 2011: Édouard Brézin, John Cardy, Aleksandr Zamołodczikow
- 2012: Duncan Haldane, Charles Kane, Shoucheng Zhang
- 2013: Tom Kibble, Jim Peebles, Martin Rees
- 2014: Ashoke Sen, Andrew Strominger, Gabriele Veneziano
- 2015: Alexei Kitaev, Gregory W. Moore, Nicholas Read
- 2016: Nathan Seiberg, Mikhail Shifman, Arkady Vainshtein
- 2017: Charles H. Bennett, David Deutsch, Peter W. Shor
- 2018: Subir Sachdev, Dam Thanh Son, Xiao-Gang Wen
- 2019: Viatcheslav Mukhanov, Alexei Starobinsky, Rashid Sunyaev
- 2020: André Neveu, Pierre Ramond, Miguel Virasoro
- 2021: Alessandra Buonanno, Thibault Damour, Frans Pretorius, Saul Teukolsky
- 2022: Joel L. Lebowitz, Elliott H. Lieb, David P. Ruelle
|
---|
XX wiek | - 1990: Gustav Nossal
- 1991: Albrecht Fleckenstein
- 1992: Raymond Lemieux
- 1993: Ali Javan
- 1994: Frank Sherwood Rowland
- 1995: Herbert H. Jasper
- 1996: Alec Jeffreys
- 1997: Jean-Marie Ghuysen
- 1998: Charles R. Goldman
- 1999: Robert Allan Weinberg
- 2000: Frank Fenner
|
---|
XXI wiek | |
---|
XX wiek | |
---|
XXI wiek | - 2001: Bruce G. Elmegreen
- 2002: J. Richard Bond
- 2003: Rashid Sunyaev
- 2004: Bruce T. Draine
- 2005: George Efstathiou, Simon White
- 2006: Marc Davis
- 2007: Robert Kennicutt
- 2008: Andrew Fabian
- 2009: Lennox L. Cowie
- 2010: Edward Kolb, Michael S. Turner
- 2011: Robert Kirshner
- 2012: Chryssa Kouveliotou
- 2013: Rachel Somerville
- 2014: Piero Madau
- 2015: David Spergel, Marc Kamionkowski
- 2016: Wendy L. Freedman
- 2017: Lars Bildsten
- 2018: Vicky Kalogera
- 2019: Edwin Bergin
- 2020: Christopher Kochanek
- 2021: Robert Lupton, David Weinberg
- 2022: Norman Murray
|
---|
XIX wiek | |
---|
XX wiek | |
---|
XXI wiek | |
---|
- ISNI: 0000000122833351
- VIAF: 98143445
- LCCN: n80138784
- GND: 118178687
- NDL: 00473610
- LIBRIS: 97mpr1zt0df2fxh
- BnF: 12283323n
- SUDOC: 031660045
- SBN: RAVV052453
- NLA: 35445879
- NKC: jn20000703257
- BNE: XX1189449
- NTA: 068922817
- BIBSYS: 90257701
- CiNii: DA03807691
- PLWABN: 9810664556405606
- NUKAT: n96403767
- J9U: 987007266949505171
- PTBNP: 46873
- CANTIC: a10397176
- NSK: 000555223
- CONOR: 21849187
- ΕΒΕ: 318536
- BLBNB: 000218896
- KRNLK: KAC200307397
- LIH: LNB:BEsa;=Br
Identyfikatory zewnętrzne: