Monareczka kapturowa
| Symposiachrus manadensis[1] | |||
| (Quoy & Gaimard, 1832) | |||
 Wypchana samica w Muzeum Historii Naturalnej w Lejdzie | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | monarki | ||
| Rodzaj | Symposiachrus | ||
| Gatunek | monareczka kapturowa | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Monareczka kapturowa[4], monarka kapturowa[5] (Symposiachrus manadensis) – gatunek małego ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Występuje na Nowej Gwinei. Jego naturalnym środowiskiem są subtropikalne lub tropikalne wilgotne lasy nizinne. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
Monareczka kapturowa została opisana przez francuskich zoologów Jeana Quoya i Josepha Gaimarda w 1832 roku na podstawie okazu, który błędnie uważali za odłowiony w Manado na wyspie Celebes. Nadali oni gatunkowi binominalną nazwę Muscicapa manadensis[6][a]. W 1941 roku miejsce typowe tego gatunku zostało przemianowane na Manokwari na Nowej Gwinei[7].
Ptak został pierwotnie zaliczony do rodzaju Muscicapa, a następnie umieszczony w Monarcha, aż do przeniesienia do Symposiachrus w roku 2009[8]. Nie wyróżnia się podgatunków[9][10].
Morfologia
Brak dymorfizmu płciowego[9]. Czarna górna część ciała i pierś, biały brzuch, szarawy dziób, dość długi ogon i zarys gęstego czuba. Podobny do samców muszarki bladej i czarno-białej, ale monareczka kapturowa występuje raczej w głębi lasu niż na bardziej otwartych terenach, a biały spód ciała sięga do boków piersi[11].
Długość ciała 15–16,5 cm[9].
Występowanie
Monareczka kapturowa występuje na Nowej Gwinei, zarówno w części należącej do Indonezji, jak i do Papui-Nowej Gwinei[3]. Zamieszkuje lasy nizinne i podgórskie[12]. Spotykana przeważnie do około 375 m n.p.m., lokalnie do 1200 m n.p.m.[9] Ptak ten nie migruje[3]. Zasięg występowania (EOO – Extent of occurence) obejmuje teren 950 tys. km²[11].
Ekologia
Często spotykany w parach lub mieszanych stadach w zaroślach, gdzie trudno go dostrzec[11]. Dieta gatunku nie została dobrze poznana; wiadomo, że zjada głównie drobne bezkręgowce i larwy[9].
Sezon lęgowy ma miejsce w sierpniu i wrześniu. Zbadano nieliczne gniazda tego gatunku, były one zbudowane z ciemnych włókien roślinnych, korzonków i mchów (czasem ze zwisającym „ogonem”), wyścielone korzonkami epifitów. Gniazda znajdowały się na wysokości 1–1,65 m nad ziemią, w rozwidleniu gałęzi smukłych drzewek. W zniesieniu dwa ciemnobrązowe jaja z ciemniejszymi plamkami na szerszym końcu[9].
Status zagrożenia
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) gatunek został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski). Gatunek ten ma bardzo duży zasięg, a zatem nie zbliża się do progu zagrożenia na podstawie kryterium wielkości zasięgu. Wielkość populacji nie została określona ilościowo, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i występujący lokalnie. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[3][11].
Uwagi
- ↑ Chociaż na stronie tytułowej tomu Voyage de la corvette l’Astrolabe widnieje rok 1830, został on opublikowany dopiero w 1832 roku. (Jiří Mlíkovský. The dating of the ornithological part of Quoy and Gaimard's "Voyage de l'Astrolabe". „Zoological bibliography”. 2 (2&3), s. 59–69, 2012. (ang.). )
Przypisy
- ↑ Symposiachrus manadensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c D. Lepage: Hooded Monarch Symposiachrus manadensis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-07-06]. (ang.).
- ↑ a b c d Symposiachrus manadensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 – monarki – Monarchs (wersja: 2022-08-28). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-07-06].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 332, 1999.
- ↑ Jean Quoy, Joseph Paul Gaimard: Voyage de la corvette l'Astrolabe : exécuté par ordre du roi, pendant les années 1826-1827-1828-1829: Zoologie. T. 1. Paris: J. Tastu, 1830, s. 174. (fr.).
- ↑ Check-list of Birds of the World. T. 11. Museum of Comparative Zoology, 1986, s. 510. (ang.).
- ↑ IOC Bird List v2.0. 2009. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f P. Clement: Hooded Monarch (Symposiachrus manadensis), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-07-06]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-07-06]. (ang.).
- ↑ a b c d Species factsheet: Symposiachrus manadensis [online], BirdLife International [dostęp 2023-07-01] .
- ↑ Hooded Monarch Symposiachrus manadensis, [w:] eBird [online], Cornell Lab of Ornithology [dostęp 2023-07-01] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagranie głosu i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- SNL: hettemonark
