Nosorożec włochaty
| Ten artykuł od 2012-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Coelodonta antiquitatis | |||
(Blumenbach, 1807) | |||
Nosorożec włochaty | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | nieparzystokopytne | ||
Rodzina | nosorożce | ||
Rodzaj | Coelodonta | ||
Gatunek | nosorożec włochaty | ||
| |||
|
Nosorożec włochaty (†Coelodonta antiquitatis) – wymarły ssak nieparzystokopytny z rodziny nosorożców, żyjący w plejstocenie, od 500 000 lat temu. Należał do plejstocenskiej megafauny, występował w północnych stepach Eurazji.
Ewolucja i systematyka
Najbliżej spokrewniony z nosorożcem włochatym jest nosorożec sumatrzański (Dicerorhinus sumatrensis)[1].
Morfologia
Nosorożec włochaty osiągał dwa metry wysokości, pięć metrów długości, a jego waga wynosiła ok. 3,5 tony. Gatunek przystosowany do zimnego klimatu, miał długą, gęstą i grubą[2] rudo-brązową sierść[3].
Tryb życia
Zwierzęta te żywiły się porostami, trawami[2] i turzycami, rosnących na stepach tundrowych. Pokarm był rozdrabniany za pomocą zębów trzonowych z wysoko ściętymi koronami. Na czaszce dwa spłaszczone po bokach rogi, przedni o długości do 1 metra, wykorzystywane do obrony, wabienia partnera i odgarniania śniegu w poszukiwaniu pożywienia[3]. Żył samotnie lub w małych grupach[1].
Występowanie
Gatunek żyjący w czasie późnego plejstocenu na obszarze Eurazji, od Pirenejów po Syberię i obok mamuta włochatego zajmujący niszę największych roślinożerców[2].
Gatunek żył prawdopodobnie w przedziale od 350 000 do 10 000 lat temu. Materiał kopalny jest stosunkowo obfity, znajdowany w całej Eurazji, z wyjątkiem Irlandii[1]. W 2020 r. na Syberii znaleziono dobrze zachowane szczątki nosorożca włochatego[4].
Okazy kopalne
W krakowskim Muzeum Przyrodniczym Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN można oglądać unikatowy, jedyny na świecie do znalezienia w 2007 r. podobnie zachowanego okazu na Syberii, kompletny okaz z zachowaną skórą (jednak bez włosia) oraz tkankami miękkimi – między innymi uchem, podniebieniem oraz językiem. Okaz nosorożca włochatego (gorzej zachowany niż ten w Krakowie) znajduje się w dawnym polskim Muzeum Przyrodniczym im. Dzieduszyckich we Lwowie, gdzie stanowi główny eksponat. Oba nosorożce pochodzą z tego samego stanowiska paleontologicznego.
- Osobny artykuł: Nosorożec włochaty ze Staruni.
- Rekonstrukcja Coelodonta antiquitatis.
- Nosorożec włochaty ze Staruni tzw. drugi, odkryty w 1929 roku podczas prac wykopaliskowych w Staruni (obecnie Ukraina).
- Skamieniała czaszka Coelodonta antiquitatis, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie
- Skamieniałe kości kończyn przednich Coelodonta antiquitatis, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie.
- Skamieniała żuchwa i kość Coelodonta antiquitatis, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Extinct Woolly Rhino. International Rhino Foundation. [dostęp 2014-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-19)]. (ang.).
- ↑ a b c Nosorożec ze Staruni. Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).
- ↑ a b Nosorożec włochaty (Coelodonta antiquitatis). Tatry mountain resorts, a.s.. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).
- ↑ Ma róg, a nawet sierść. Znaleziono szczątki nosorożca włochatego [online], www.tvp.info, 30 grudnia 2020 [dostęp 2021-06-09] (pol.).
- GND: 4333292-4
- Britannica: animal/woolly-rhinoceros, topic/Coelodonta-antiquitatis
- БРЭ: 1927329
- SNL: ullhåret_neshorn
- GBIF: 4969546
- identyfikator iNaturalist: 627089
- NCBI: 222863
- identyfikator taksonu Fossilworks: 54847