Pływaczek
| Nectomys | |||
| W. Peters, 1860[1] | |||
 Pływaczek samotny (N. apicalis) na ilustracji z 1860 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | gryzonie | ||
| Podrząd | Supramyomorpha | ||
| Infrarząd | myszokształtne | ||
| Nadrodzina | myszowe | ||
| Rodzina | chomikowate | ||
| Podrodzina | bawełniaki | ||
| Plemię | Oryzomyini | ||
| Rodzaj | pływaczek | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Mus squamipes Brants, 1827 | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Pływaczek[5] (Nectomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[6][7][8].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 119–290 mm, długość ogona 120–287 mm, długość ucha 15–35 mm, długość tylnej stopy 35–62 mm; masa ciała 102–430 g[7][9].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1860 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters w artykule poświęconym niektórym gryzoniach ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie opublikowanej w czasopiśmie Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin[1]. Peters wymeinił dwa gatunki – Nectomys apicalis W. Peters, 1861 i Mus squamipes Brants, 1827 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)[10] Mus squamipes Brants, 1827 (pływaczek łuskonogi). Wcześniejsza nazwa, którą ukuł w 1829 roku francuski przyrodnik Frédéric Cuvier, była oparta na okazie będącym kompozytem składającym się ze skóry należącej do Nectomys squamipes, czaszki należącej do Proechimys i żuchwy należącej do Echimys[11].
Etymologia
- Cercomys: gr. κερκος kerkos ‘ogon’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cercomys cunicularius F. Cuvier, 1829 (= Mus squamipes Brants, 1827).
- Nectomys (Neotomys): gr. νηκτος nēktos ‘pływać’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[13].
- Potamys: gr. ποταμος potamos ‘rzeka’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Potamys brasiliensis Liais, 1872 (= Mus squamipes Brants, 1827).
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[15][9][6]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[5] | Podgatunki[7][6][9] | Rozmieszczenie geograficzne[7][6][9] | Podstawowe wymiary[7][9][c] | Status IUCN[16] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nectomys palmipes | J.A. Allen & F.M. Chapman, 1893 | pływaczek trynidadzki | 2 podgatunki | północno-wschodnia Wenezuela (półwysep Paria, dorzecze Orinoko) oraz Trynidad i Tobago (Trynidad) | DC: 15,7–25 cm DO: 14–23 cm MC: 130–347 g | LC | |
| Nectomys magdalenae | O. Thomas, 1897 | pływaczek stokowy | 2 podgatunki | endemit Kolumbii (doliny rzek Magdalena i Cauca) | DC: 18,2–29 cm DO: 19,1–27 cm MC: brak danych | NE | |
 | Nectomys apicalis | W. Peters, 1861 | pływaczek samotny | gatunek monotypowy | wschodni Ekwador, wschodnie Peru i zachodnia Brazylia (Amazonas); zakres wysokości: 105–3400 m n.p.m. | DC: 14,5–27 cm DO: 16,1–27 cm MC: 141–430 g | LC |
| Nectomys saturatus | O. Thomas, 1897 | gatunek monotypowy | endemit Ekwadoru (znany tylko z miejsca typowego (Ibarra, Imbabura); zakres wysokości: około 2225 m n.p.m. | DC: 20,5–21 cm DO: 22–24 cm MC: brak danych | NE | ||
| Nectomys rattus | (Pelzeln, 1883) | pływaczek amazoński | gatunek monotypowy | wschodnia Kolumbia (dorzecze rzeki Orinoko), Peru (dorzecze rzeki Ukajali), region Gujana, Brazylia (na wschód od rzek Parana i São Francisco) i Paragwaj | DC: 12,7–29 cm DO: 12–25 cm MC: 102–430 g | LC | |
| Nectomys squamipes | (Brants, 1827) | pływaczek łuskonogi | gatunek monotypowy | wschodnia Brazylia (Mata Atlântica, na południe od Pernambuco), wschodni Paragwaj i północno-wschodnia Argentyna (Misiones) | DC: 11,9–26 cm DO: 12,2–29 cm MC: 112–380 g | LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b W. Peters. Über einige merkwürdige Nagethiere (Spalacomys indicus, Mus tomentosus und Mus squamipes) des Königl. zoologischen Museum. „Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. 1860, s. 151, 1861. (niem.).
- ↑ F. Cuvier: Cercomys du Bresil. W: È. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier (redaktorzy): Histoire naturelle des mammifères: avec des figures originales, coloriées, dessinées d’aprèsdes animaux vivans. T. 6. Paris: Chez A. Belin, 1824, s. ryc. i tekst. (fr.).
- ↑ E. Liais: Climats, géologie, faune et géographie botanique du Brésil. Paris: Garnier Frères, 1872, s. 507. (fr.).
- ↑ A.R. Wallace: The geographical distribution of animals. With a study of the relations of living and extinct faunas as elucidating the past changes of the earth’s surface. Cz. 2. New York: Harper and brothers, 1876, s. 94, 230, 589. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 250. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 447–448. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Nectomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-01].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 259. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ G.S. Miller. List of North American land mammals in the United States National Museum, 1911. „Bulletin - United States National Museum”. 79, s. 180, 1912. (ang.).
- ↑ L.M. Pessôa, W.C. Tavares, A.C.A. Neves & A.L.G. da Silva: Genus Thrichomys E.- L. Trouessart, 1880. W: J.L. Patton, U.F.J.Pardiñas & G. D’Elía (redaktorzy): Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. Chicago: University of Chicago Press, 2015, s. 993. ISBN 978-0-226-16957-6. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 171.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 451.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 560.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Nectomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
