Pajęcznica gałęzista
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | szparagowate | ||
Podrodzina | agawowe | ||
Rodzaj | pajęcznica | ||
Gatunek | pajęcznica gałęzista | ||
Nazwa systematyczna | |||
Anthericum ramosum L. Sp. pl. 1:310. 1753[3] | |||
| |||
|
Pajęcznica gałęzista[4] (Anthericum ramosum L.) – gatunek byliny z rodziny szparagowatych (Asparagaceae s.l.) i podrodziny agawowych (Agavoideae).
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w Europie i w Azji. Jej zwarty zasięg występowania obejmuje obszary od Pirenejów przez całą Europę (bez Skandynawii, gdzie występuje tylko na izolowanych stanowiskach na południu) po Krym i Turcję[5][6]. W Polsce jest dosyć pospolita na niżu oraz na wyżynach, w górach natomiast jest rzadka. W Karpatach aktualnie jej potwierdzone pojedyncze stanowiska znajdują się tylko w Cieszynie i Cisownicy na Pogórzu Śląskim, w Pieninach Centralnych (na Facimiechu), w Beskidzie Wyspowym (w Maszkowicach) i na Pogórzu Wiśnickim (na wzniesieniu zamku w Melsztynie)[6].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, dorastająca do 1 m wysokości, rozgałęziona. Pod ziemią krótkie kłącze[6].
- Liście
- Liście odziomkowe równowąskie, rynienkowate, gładkie, o długości do 40 cm. Liście łodygowe oraz podsadki krótsze od odziomkowych i również rynienkowate[6].
- Kwiaty
- Kwiatostan – rozpierzchła wiecha. Kwiaty białe, wyrastające na kolankowatych szypułkach. Mają średnicę 25 mm. Listki okwiatu ułożone w dwóch okółkach, listki zewnętrzne są węższe od wewnętrznych. Zawiera 6 pręcików o tej samej długości co okwiat. Zalążnia trójkomorowa, kulista, szyjka słupka prosta[7].
- Kwiaty
- Kwiat
- Owoce
- Skupienie roślin
Biologia i ekologia
Bylina, geofit lub hemikryptofit. Kwitnąć zaczyna po trzech latach od skiełkowania[8]. Kwitnie od końca czerwca do sierpnia, jest owadopylna. Nasiona rozsiewane przez wiatr. Rośnie w suchych, widnych lasach i na porębach. Zaliczana jest do roślin miododajnych. Liczba chromosomów 2n = 30, 32[6]. Gatunek charakterystyczny związku Geranion sanguinei[9].
Zastosowanie
Pajęcznica gałęzista bywa uprawiana jako roślina ozdobna w ogrodach naturalistycznych, w grupach bylin i na rabatach. Kwiatostany mogą być wykorzystywane jako kwiaty cięte w świeżych kompozycjach[8].
Uprawa
Uprawa możliwa do 5 strefy mrozoodporności. Gatunek wymaga stanowisk słonecznych i ciepłych, z glebą zasobną i przepuszczalną. Rozmnażany jest przez siew nasion (rosnąc w odpowiednich warunkach roślina sama się rozsiewa) lub przez podział roślin[8].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-09-10] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-03-17].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-15].
- ↑ a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ a b c Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin, tom I. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2011, s. 100. ISBN 978-83-7506-845-0.
- ↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
- BioLib: 41944
- EoL: 1085898
- EUNIS: 188246
- FloraWeb: 462
- GBIF: 2773942
- identyfikator iNaturalist: 131848
- IPNI: 530637-1
- NCBI: 81729
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-299665
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:530637-1
- Tela Botanica: 5177
- identyfikator Tropicos: 18400154
- CoL: 67D2C