Parafia Wszystkich Świętych w Święcianach

Parafia Wszystkich Świętych w Święcianach
Švenčionių Visų Šventųjų parapija
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Litwa

Siedziba

Święciany

Adres

al. Wolności 5, Święciany

Data powołania

pocz. XVI w.

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

wileńska

Dekanat

Święciany

Kościół

Wszystkich Świętych w Święcianach

Proboszcz

ks. Medardas Čeponis

Wezwanie

Wszystkich Świętych

Wspomnienie liturgiczne

1 listopada

Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia Wszystkich Świętych w Święcianach”
Ziemia55°08′07,5″N 26°09′34,3″E/55,135417 26,159528
Strona internetowa

Parafia Wszystkich Świętych w Święcianach (lt. Švenčionių Visų Šventųjų parapija) – parafia rzymskokatolicka w Święcianach. Jest parafią w Dekanacie Święciańskim archidiecezji wileńskiej.

Historia

Dokumenty historyczne z 1514 r. wskazują, że pierwszy kościół w Święcianach zbudował Wielki Książę Litewski Witold. W 1636 r. zbudowano nowy kościół, odremontowany w 1743 roku. W 1817 r. znajdował się w fatalnym stanie, po 1818 r. został odremontowany.

Podczas powstania listopadowego Święciany i tereny okoliczne były miejscem działań polskiej partyzantki. Ks. Onufry Łabuć, proboszcz parafii w Cejkiniach i dowódca okolicznych powstańców, poległ podczas szturmu wojsk rosyjskich na Święciany 12 kwietnia 1831 r. Jego grób znajduje się na cmentarzu przykościelnym. W latach czterdziestych XIX w. wikariuszem był ks. Ludwik Jucewicz, folklorysta, jeden z pierwszych archeologów litewskich[1].

W 1853 r. kościół ponownie przeszedł gruntowny remont. W 1869 rosyjski rząd nakazał, by kazania mówić nie w języku polskim, lecz rosyjskim. W 1876 r. wydano zezwolenie na budowę cmentarza.

W 1889 r. zaprojektowano kamienny kościół. Gubernator Generalny zabronił budowy, ponieważ projekt przewidywał ozdobną fasadę. W 1892 r. projekt został uproszczony. Fundatorem kościoła był carski generał, z pochodzenia Polak, Kazimierz Czechowicz. On też ufundował ołtarz główny[2]. Władze inspirowane przez proboszcza prawosławnej parafii, postawiły jednak warunek: w mieście musiała także stanąć nowa cerkiew. Czechowicz spełnił żądanie i ufundował obie świątynie[3].

W latach 1894–1897 wikariuszem w parafii był ks. Ignacy Szopara, który uczył parafian modlić się i śpiewać w języku litewskim.

W 1895 r. zatwierdzono projekt murowanej świątyni i wydano pozwolenie na budowę. Kościół został wybudowany w 1898 i konsekrowany przez bp. Stefana Aleksandra Zwierowicza w 1900 r.

W latach 1893–1903 wikariuszem był ks. Placyd Szarkauskas, który dostarczał i rozpowszechniał zakazane wydawnictwa litewskie z Prus. Dzięki tym staraniom w parafiach rozpowszechniły się katechizmy, modlitewniki, broszurki i gazety w języku litewskim[4].

W latach 1903–1909 proboszczem i dziekanem święciańskim był ks. Jonas Burba. W 1914 r. wybudowano salę parafialną.

Ks. Justinas Petronis był współzałożycielem litewskiego gimnazjum założonego na początku 1919 roku. Ks. Nikodem Wajszutis, proboszcz w latach 1924-1928 domagał się praw dla języka litewskiego w kościele.

W latach 1961–1962 proboszczem był ks. Juozas Vaičiūnas, brat poety Petrasa Vaičiūnasa.

W 1998 r. kościół został gruntownie odnowiony[3].

W kościele odbywają się Msze Święte w języku polskim w czwartki o godz. 17.00 oraz w niedziele i święta o godz. 9.00.

Proboszczowie parafii[5]

imię i nazwisko daty urzędowania
Ks. Jonas Burba 19031909
Ks. Justinas Petronis
Ks. Nikodem Wajszutis (Nikodemas Vaišutis) 19241928
Ks. Piotr Mańkowski[6] (Petras Mankauskas) 19281932
Ks. Józef Dubietis
Ks. Wincenty Gergeliui 19491950
Ks. Algirdas Kazimieras Gutauskas 19501960
Ks. Juozas Vaičiūnas 19611962
Ks. Vaclovas Aliulis MIC 19621967
Ks. Jonas Kutka 19671972
Ks. Kazimieras Valeikis MIC 19721981
Ks. Albertas Ulickas 19811993
Ks. Marijonas Savickas 19931997
Ks. Vidmantas Rudokas 19972005
Ks. Vidas Smagurauskas 20052014
Ks. Medardas Čeponis 2014 -

Przypisy

  1. Historia miejscowości - Informacje o mieście - Święciany - Wirtualny Sztetl [online], www.sztetl.org.pl [dostęp 2017-06-13]  (pol.).
  2. Podbrodzie i okolice - Wirtualna Wileńszczyzna [online], www.podbrodzie.info.pl [dostęp 2017-06-14]  (pol.).
  3. a b Podbrodzie i okolice - Wirtualna Wileńszczyzna [online], www.podbrodzie.info.pl [dostęp 2017-05-10]  (pol.).
  4. Švenčionių rajono savivaldybė - Historia [online], www.svencionys.lt [dostęp 2017-06-13] .
  5. ZitaZ. Pauliukevičienė ZitaZ., Švenčionių parapijos kunigai ne tik Dievo žodį skelbė, bet ir lietuvybę gaivino (2) [online], svencioniu.krastas.w3.lt [dostęp 2017-06-14]  (lit.).
  6. Rymszany | Kraina na kresach północno - wschodnich - strona 5 [online], rymszany.blog.onet.pl [dostęp 2017-06-13]  (pol.).

Bibliografia

  • Strona internetowa Archidiecezji wileńskiej. vilnensis.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-01)].
  • Strona internetowa parafii Wszystkich Świętych w Święcianach
  • Święciany na stronie internetowej welcometo.lt. pl.welcometo.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-11)].

Zobacz też

  • Strona parafii na portalu facebook.com
  • p
  • d
  • e

Kościół Wszystkich Świętych w Święcianach