Pszczolinka napiaskowa
| Andrena vaga[1] | |||
| Panzer, 1799 | |||
 samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | Apoidea | ||
| Rodzina | pszczolinkowate | ||
| Podrodzina | pszczolinki | ||
| Rodzaj | pszczolinka | ||
| Gatunek | pszczolinka napiaskowa | ||
| |||
Pszczolinka napiaskowa[2][3], pszczolinka łysawa[4] (Andrena vaga) – gatunek pszczoły z rodziny pszczolinkowatych (Andrenidae).
Opis
Wczesnowiosenna[5] pszczoła samotna, wyspecjalizowana pokarmowo (zbiera pyłek z kwiatów wierzb[6]). Podziemne, budowane przez samicę gniazdo, jest wodoszczelne[7]. Pszczolinka napiaskowa gniazduje w koloniach[5][4] na terenach okresowo zalewanych, a także na terenach wyrobisk piasku, żwiru i gliny[8], w ogrodach, na polanach, skrajach pól uprawnych[4]. Samica znakuje swoje gniazdo i po powrocie z pokarmem lokalizuje je przy pomocy zapachu[9]. Wykrywanie substancji chemicznych ma również znaczenie przy poszukiwaniu pokarmu - receptory na czułkach pszczolinek napiaskowych są wrażliwe na pewne substancje wydzielane przez kwiaty wierzb, jedynych roślin, z których samice pobierają pyłek, co pomaga im odnaleźć odpowiednie kwiaty na początku sezonu[10][11]. Charakterystyczne dla wierzb substancje zapachowe są przez samice rozpoznawane już w bardzo niskich stężeniach[11].
Samica ma szaro owłosiony tułów (brak czarnej przepaski odróżnia ją od pszczolinki niebieskawej), dwa pierwsze tergity odwłoka są szaro owłosione, a pozostałe pokryte rzadkimi, czarnymi włoskami[4]. Samiec jest mniejszy, o kolorystyce podobnej do samicy[4].
Do pasożytów gniazdowych pszczolinki napiaskowej należą koczownica rudowłosa (Nomada lathburiana) i nęczyn ciemnoskrzydły (Sphecodes gibbus)[4][12]. Gatunek ten jest też atakowany przez przedstawicieli wachlarzoskrzydłych z rodzaju Stylops[13].
-
Samica z pyłkiem zebranym na tylnych odnóżach -
Samiec -
Zestylopizowana pszczolinka
Przypisy
- ↑ Andrena vaga, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Przyroda Świętokrzyska. Pszczolinka napiaskowa [online] [dostęp 2022-03-03] .
- ↑ Andrena vaga – Pszczolinka napiaskowa [online], Insektarium, 31 sierpnia 2013 [dostęp 2022-03-03] (pol.).
- ↑ a b c d e f MikołajM. Borański MikołajM., DariuszD. Teper DariuszD., Atlas pospolitych gatunków pszczół Polski, Instytut Ogrodnictwa, 2019, s. 23, ISBN 978-83-65903-24-2, OCLC 1199625470 [dostęp 2022-03-03] .
- ↑ a b MirosławaM. Dylewska MirosławaM., Pszczołowate - Apidae : podrodzina Andreninae, PTE, 2000, s. 124, ISBN 83-88518-08-9, OCLC 749818856 [dostęp 2022-03-03] .
- ↑ HannahH. Burger HannahH. i inni, Neural and behavioural responses of the pollen-specialist bee Andrena vaga to Salix odours, „Journal of Experimental Biology”, 224 (13), 2021, jeb242166, DOI: 10.1242/jeb.242166, ISSN 0022-0949 [dostęp 2022-03-03] .
- ↑ MartinM. Fellendorf MartinM., ClaudiaC. Mohra ClaudiaC., Robert J.R.J. Paxton Robert J.R.J., Devasting effects of river flooding to the ground-nesting bee, Andrena vaga (Hymenoptera: Andrenidae), and its associated fauna, „Journal of Insect Conservation”, 8 (4), 2004, s. 311–312, DOI: 10.1007/s10841-004-0514-5, ISSN 1572-9753 [dostęp 2022-03-03] (ang.).
- ↑ Scheuchl i inni, Taschenlexikon der Wildbienen Mitteleuropas alle Arten im Porträt, s. 205-206, ISBN 978-3-494-01653-5, OCLC 899546837 [dostęp 2022-03-04] .
- ↑ E.E. Steinmann E.E., Short-range orientation of the solitary sand bee Andrena vaga at the nest entrance., „Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft”, 63, 1990, s. 77-80 .
- ↑ StefanS. Dötterl StefanS. i inni, 1,4-Dimethoxybenzene, a Floral Scent Compound in Willows that Attracts an Oligolectic Bee, „Journal of Chemical Ecology”, 31 (12), 2005, s. 2993–2998, DOI: 10.1007/s10886-005-9152-y, ISSN 1573-1561 [dostęp 2022-03-14] (ang.).
- ↑ a b HannahH. Burger HannahH. i inni, Neural and behavioural responses of the pollen-specialist bee Andrena vaga to Salix odours, „Journal of Experimental Biology”, 224 (13), 2021, jeb242166, DOI: 10.1242/jeb.242166, ISSN 0022-0949 [dostęp 2022-03-14] .
- ↑ KaterinaK. Rezkova KaterinaK. i inni, Analysis of Nesting Behavior Based on Daily Observation of Andrena vaga (Hymenoptera: Andrenidae), „Journal of Insect Behavior”, 25 (1), 2012, s. 24–47, DOI: 10.1007/s10905-011-9274-8, ISSN 1572-8889 [dostęp 2022-03-03] (ang.).
- ↑ AnttiA. Pekkarinen AnttiA., Parasitism of Stylops (Strepsiptera, Stylopidae) in poly- and oligolectic Andrena hosts (Hymenoptera, Apoidea), „Entomologica Fennica”, 8 (2), 1997, s. 109–111, DOI: 10.33338/ef.83926, ISSN 2489-4966 [dostęp 2022-03-04] (ang.).
