Ramphiculus

Ramphiculus
Bonaparte, 1854[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – owocożer czerwonolicy (R. jambu)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

trerony

Rodzaj

Ramphiculus

Typ nomenklatoryczny

Ptilonopus occipitalis G.R. Gray, 1844

Synonimy
  • Omeotreron Bonaparte, 1854[2]
  • Treroloema Bonaparte, 1855[3]
  • Trerolaema[a] Bonaparte, 1855[4]
  • Jambotreron G.R. Gray, 1855[5]
  • Rhamphiculus[b] Reichenbach, 1861[6]
  • Laryngogramma Reichenbach, 1861[7]
  • Xenotreron Hay, 1878[8]
  • Phassa[c] F. Heine Sr., 1890[9]
  • Neoleucotreron McGregor, 1918[10]
Gatunki

9 gatunków – zobacz opis w tekście

Ramphiculus – rodzaj ptaków z podrodziny treronów (Raphinae) w obrębie rodziny gołębiowatych (Columbidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji[11].

Morfologia

Długość ciała 22–38 cm; masa ciała 142–333 g[11].

Systematyka

Etymologia

  • Ramphiculus (Rhamphiculus): gr. ῥαμφη rhamphē „dziób”; łac. przyrostek zdrabniający -ulus[12].
  • Omeotreron: gr. ὁμοιος homoios „to samo” (tj. jednolity kolor, zabarwienie); τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[13]. Typ nomenklatoryczny: Ptilopus batilda Bonaparte, 1854 (= Ptilonopus occipitalis G.R. Gray, 1844).
  • Treroloema (Trerolaema): gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”; λαιμος laimos „gardło”[14]. Typ nomenklatoryczny: Trerolaema leclancheri Bonaparte, 1855.
  • Jambotreron: epitet gatunkowy Columba jambu J.F. Gmelin, 1789; gr. τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[15]. Typ nomenklatoryczny: Columba jambu J.F. Gmelin, 1789.
  • Laryngogramma: gr. λαρυγξ larunx, λαρυγγος larungos „tchawica, gardło”; γραμμη grammē „linia”, od γραφω graphō „pisać”[16]. Typ nomenklatoryczny: Columba gularis Quoy & Gaimard, 1830 (= Ptilinopus subgularis A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896).
  • Xenotreron: gr. ξενος xenos „inny, dziwny”; τρηρων trērōn, τρηρωνος trērōnos „gołąb”, od τρεω treō „uciekać ze strachu”[17]. Typ nomenklatoryczny: Ptilopus incognitus Tweeddale, 1877 (= Ptilonopus occipitalis G.R. Gray, 1844).
  • Phassa: gr. φασσα phassa „gołąb”[18].
  • Neoleucotreron: gr. νεος neos „nowy”; genus Leucotreron Bonaparte, 1854[19]. Typ nomenklatoryczny: Leucotreron merrilli McGregor, 1916.

Podział systematyczny

Gatunki wyodrębnione z rodzaju Ptilinopus; w takim ujęciu do rodzaju należą następujące gatunki[20]:

  • Ramphiculus marchei (Oustalet, 1880) – owocożer czarnouchy
  • Ramphiculus merrilli (McGregor, 1916) – owocożer szarolicy
  • Ramphiculus occipitalis (G.R. Gray, 1844) – owocożer barwny
  • Ramphiculus fischeri (Brüggemann, 1876) – owocożer bordowouchy
  • Ramphiculus jambu (J.F. Gmelin, 1789) – owocożer czerwonolicy
  • Ramphiculus gularis (Quoy & Gaimard, 1832) – owocożer celebeski
  • Ramphiculus subgularis (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896) – owocożer ciemnobrody
  • Ramphiculus mangoliensis (Rothschild, 1898) – owocożer sulański
  • Ramphiculus leclancheri (Bonaparte, 1855) – owocożer czarnobrody

Uwagi

  1. Wariant pisowni Treroloema Bonaparte, 1855.
  2. Niepoprawna późniejsza pisownia Ramphiculus Bonaparte, 1854.
  3. Nowa nazwa dla Ramphiculus Bonaparte, 1854 ze względu na puryzm

Przypisy

  1. Ch.-L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologie. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième Série. 1, s. 139, 1854. (fr.). 
  2. Ch.-L. Bonaparte. Coup d’oeil sur l’ordre des Pigeons. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 39, s. 878, 1854. (fr.). 
  3. Ch.-L. Bonaparte. Notices ornithologiques. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 41, s. 247, 1855. (fr.). 
  4. Ch.-L. Bonaparte. Notices ornithologiques. „Revue et magasin de zoologie pure et appliquée”. 2e série. 7, s. 380, 1855. (fr.). 
  5. G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 97. (ang.).
  6. Reichenbach 1861 ↓, s. 98.
  7. Reichenbach 1861 ↓, s. 102.
  8. A. Hay. On the Collection made by Mr. A.H. Everett in the Island of Mindanao. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1877, s. 832, 1877. (ang.). 
  9. F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1882–1890, s. 281. (niem.).
  10. R.C. McGregor. New or noteworthy Philippine birds, II. „The Philippine Journal of Science”. 13 (D), s. 1, 1918. (ang.). 
  11. a b D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Pigeons and Doves (Columbidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.columb2.01 [dostęp 2023-04-22]  (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  12. The Key to Scientific Names, Ramphiculus [dostęp 2023-04-22] .
  13. The Key to Scientific Names, Omeotreron [dostęp 2023-04-22] .
  14. The Key to Scientific Names, Treroloema [dostęp 2023-04-22] .
  15. The Key to Scientific Names, Jambotreron [dostęp 2023-04-22] .
  16. The Key to Scientific Names, Laryngogramma [dostęp 2023-04-22] .
  17. The Key to Scientific Names, Xenotreron [dostęp 2023-04-22] .
  18. The Key to Scientific Names, Phassa [dostęp 2023-04-22] .
  19. The Key to Scientific Names, Neoleucotreron [dostęp 2023-04-22] .
  20. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 – trerony (wersja: 2023-03-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-22].

Bibliografia

  • H.G.L. Reichenbach: Rasores. Scharrvögel. Dritte Cohorte: Columbariae. The Pigeons. – Les Pigeons. W: H.G.L. Reichenbach: Die vollständigste Naturgeschichte der Tauben und taubenartigen Vögel: Wallnister, Erdtauben, Baumtauben, Hocco’s. Columbariæ. Megapodinæ, Peristerinæ, Columbinæ, Alectorinæ. Dresden und Leipzig: Dresden Expedition der Vollständigsten Naturgeschichte, 1846-1862, s. 1–162. (niem.).
  • The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 4844598