Sawin (województwo lubelskie)

Zobacz też: Sawin w innych znaczeniach tej nazwy.

Sawin

wieś

Kościół pw. Przemienienia Pańskiego

Państwo

Polska

Województwo

lubelskie

Powiat

chełmski

Gmina

Sawin

Liczba ludności (2021)

2129^[2]^[3]

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

22-107^[4]

Tablice rejestracyjne

LCH

SIMC

0107175^[5]

Położenie na mapie gminy Sawin

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa lubelskiego

Położenie na mapie powiatu chełmskiego

51°16′27″N 23°26′05″E/51,274167 23,434722^[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Sawin (województwo lubelskie)

Sawin – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Sawin^[6]^[5]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 812, 15 km na północ od Chełma.

Dawne prywatne miasto duchowne, własność biskupów chełmskich^[7], lokowane w 1456 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim^[8]. W latach 1869–1954 miejscowość była siedzibą gminy Bukowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Administracyjnie wieś jest sołectwem, siedzibą gminy gminy Sawin^[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (marzec 2011 r.) wieś liczyła 2142 mieszkańców i była największą miejscowością gminy^[10].

Integralne części wsi^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0107198	Grabowa	część wsi
0107235	Malinówka-Gajówka	część wsi

Historia

Osada Sawin istniała już w połowie XIV wieku. Prawa miejskie uzyskała w 1456 nadaniem Kazimierza Jagiellończyka, który rozległymi dobrami z Sawinem w centrum uposażył biskupów chełmskich. Lokację tę na prawie magdeburskim odnowił w roku 1506 biskup Mikołaj Kościelecki^[a]^[11]. W 1795 roku Sawin znalazł się w zaborze austriackim. Od 1809 roku Sawin należał do Księstwa Warszawskiego, a od 1815 roku do Królestwa Polskiego. Podczas powstania styczniowego, w 1863 roku w pobliżu Sawina doszło do kilku potyczek polskich powstańców z wojskami rosyjskimi. 13 stycznia 1870 r. pozbawiono Sawin praw miejskich^[12]. Podczas I wojny światowej, w 1915 roku wycofujące się wojska rosyjskie spaliły Sawin. W okresie międzywojennym, w 1921 roku w Sawinie żyło 622 Żydów, stanowiąc 48% ogółu mieszkańców.

Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku w pobliżu Sawina doszło do jednodniowej bitwy polskich oddziałów z nacierającymi Niemcami. W 1940 roku Niemcy utworzyli w Sawinie obóz pracy przymusowej dla Żydów, którzy budowali fortyfikacje graniczne oraz drogi. Przeprowadzili także regulację rzek Uherki i Lepituchy. W czerwcu 1942 roku wszystkich Żydów z Sawina wywieziono do ośrodka zagłady w Sobiborze. Po buncie w ośrodku zagłady Żydów w Sobiborze, na posterunku Wehrmachtu w Sawinie złapano 6 Żydów z Sobiboru. Niemcy w pobliżu Sawina prowadzili próby z rakietami V-2. W okolicy działała polska partyzantka. Sawin został przejęty w lipcu 1944 roku przez wojska sowieckie.

Zabytki

Kościół Przemienienia Pańskiego w Sawinie, późnobarokowy z XVIII wieku
cmentarz żydowski – z XVIII wieku

Uwagi

↑ W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego – biskup Maciej Kościelski w 1506.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 121062
↑ Wieś Sawin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-29] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-01-26] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1134 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ Stefan Warchoł, Nazwy miast Lubelszczyzny, Lublin 1964, s. 174.
↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 171.
↑ Strona gminy, sołectwa
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Sawin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 347 .
↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, t. 69, nr 239, s. 471).

Linki zewnętrzne

Sawin w. 1504 ''Schawin'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 346 .
Oficjalna strona Sawina
Cmentarz żydowski

Gmina Sawin

Siedziba gminy: Sawin

Wsie	Bukowa Mała Bukowa Wielka Chutcze Czułczyce Czułczyce-Kolonia Czułczyce Małe Hredków Krobonosz Łowcza Łukówek Malinówka Petryłów Przysiółek Radzanów Sajczyce Sawin Serniawy Wólka Petryłowska
Kolonie	Aleksandrówka Bachus Krobonosz-Kolonia Łowcza-Kolonia Podpakule Serniawy-Kolonia Średni Łan Tomaszówka
Integralne cz. miejscowości	Arendowizna Bańkówka Białorzeka Biedaków Borowa Bukowa Mała-Kolonia Ciemniejów Dziadowica Gajówka Gliny Grabowa Grądy Holendernia Kalne Kazimierówka Kącik Koło Szosy Łukówek Górny Łukówek Górny-Kolonia Łukówek Piękny Maczuły Majdan (Jagodne) Majdan (Serniawy) Majdanek Malinówka-Gajówka Nieborowa Nowa Wieś Osadnicy Piradnia Podlasie Podłukowskie Podmalinówka Przymiarki Przytuły Reforma Resztówka Siedliska (Bukowa Wielka) Siedliska (Łukówek) Stara Kolonia Stara Wieś (Chutcze) Stara Wieś (Sajczyce) Zadębie Zajezioro

Powiat chełmski (1867–1975)

Siedziba powiatu – Chełm

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1912) gubernia chełmska* (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Chełm (do 1951 →) Pawłów (do 1870) Puchaczów (do 1870) Rejowiec (do 1870) Rejowiec Fabryczny (od 1962) Sawin (do 1870) Wojsławice (do 1870)
Osiedla (1954–72)	Rejowiec Fabryczny (1958–62)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Brzeziny (1868–1914 →) Bukowa (do 1954) Chełm (do 1874) Chełm (od 1973) Cyców (do 1930 i od 1973) Dorohusk (do 1874) Dorohusk (od 1973) Krzywiczki (1874–1954) Leśniowice (od 1973) Liszno (do 1870) Łańcuchów (do 1868) Olchowiec (do 1954) Pawłów (1870–1954) Rakołupy (do 1954) Rejowiec Rejowiec Fabryczny (od 1973) Ruda-Huta (od 1973) Sawin (od 1973) Siedliszcze Staw (1877–1954) Stołpie (do 1877) Świerże (do 1954) Turka (1874–1954) Wierzbica (od 1973) Wiszniewice (1930–54) Wojsławice Żmudź
Gromady (1954–72)	Aleksandria Krzywowolska (1954–57) Andrzejów (1954–59) Anusin (1954–57) Barki (1954–57) Bezek (1954–59) Brzeźno (1954–61) Bukowa Wielka (1954–68) Chojeniec (1961–72) Chojno Nowe (1954–61) Chutcze (1954–57) Cyców (1954–72) Czułczyce (1954–59) Dorohucza (1954–57 (→)) Dorohusk (1954–72) Garbatówka (1954–61) Horodysko (1954–59) Horodyszcze (1954–57) Huta (1954–57) Kamienna Góra (1954–57) Kamień (1954–72) Kanie (1954–59) Kukawka (1954–59) Kulik (1954–59) Kumów Plebański (1954–59) Leśniczówka (1954–59) Leśniowice (1954–72) Liszno (1954–72) Ludwinów (1954–61) Łowcza (1954–68) Łukówek Piękny (1954–59) Majdan Nowy (1954–57) Marynin (1954–57) Mogilnica (1954–59) Morawinek (1954–57) Nadrybie (1954–59) Niedziałowice (1954–59) Nowosiółki (1954–72) Okszów (1954–72) Olchowiec (1954–61) Ostrów (1954–59) Ostrów Kolonia (1954–59) Pawłów (1954–72) Pobołowice (1954–57) Pokrówka (1954–72) Putnowice (1954–57) Rejowiec (1954–72) Rostoka (1954–61) Ruda-Huta (1954–72) Rudka (1954–57) Sarniak (1954–59) Sawin (1954–72) Siedliszcze (1954–72) Sielec (1954–72) Staw (1954–72) Strachosław (1954–59) Strupin Duży (1954–59) Świerszczów (1954–59) Świerszczów (1962–72) Świerże (1954–72) Turka (1954–72) Turowiec (1958–61) Wierzbica (1954–72) Wojsławice (1954–72) Wola Korybutowa (1954–59) Wola Żulińska (1954 →) Wólka Okopska (1954–57) Wólka Tarnowska (1954–59) Zagroda (1954–68) Zawadówka (1954–72) Żalin (1954–57) Żmudź (1954–72)
Legenda	* oprócz gminy Brzeziny (pozostała w gub. lubelskiej)

Dawne miasta na obszarze obecnego województwa lubelskiego

Adamów
Baranów
Bełżec
Biskupice
Bobrowniki
Boża Wola
Chodel
Dokudów
Dorohusk
Drążgów
Dubienka
Firlej
Garbów
Głusk
Gorzków
Gozdów
Grabowiec
Hanna
Horodło
Horodyszcze
Janowiec
Janów Podlaski
Jarczów
Kodeń
Komarów
Komarówka Podlaska
Konstantynów
Końskowola
Kraśniczyn
Kraśnik Fabryczny
Kryłów
Kurów
Leśna Podlaska
Łańcuchów
Łaszczówka
Łomazy
Łysobyki
Markuszów
Michów
Mosty Małe
Nowodwór
Okrzeja
Orchówek
Pawłów
Potoki
Pratulin
Prawno
Przytoczno
Puchaczów
Rachanie
Rawa
Rossosz
Sawin
Serokomla
Skierbieszów
Sławatycze
Sosnowica
Stężyca
Świerże
Tarnogóra
Teratyn
Tuchowicz
Uchanie
Urszulin
Wąwolnica
Wieniawa
Wisznice
Wohyń
Wojcieszków
Wojsławice
Wrzelowiec
Wysokie
Żółkiewka

Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Adamów (1539–1870)
Aleksandrów Łódzki (1822–1870, od 1924)
Andrzejewo (1528–1870)
Annopol (1761–1870, od 1996)
Babiak (1815–1870)
Bakałarzewo (1570–1870)
Balwierzyszki (1520–1870)
Baranów (1544–1870)
Bełchatów (1737–1870, od 1925)
Bełżyce (1417–1870, od 1958)
Będków (1453–1870)
Biała Rawska (1498–1510, 1521–1870, od 1925)
Białaczów (1456–1674, 1787–1870, od 2024)
Białobrzegi (1540–1870, od 1958)
Bielawy (1403–1870)
Bielsk (1373–1870)
Bieżuń (1406–1674, 1767–1870, od 1994)
Biskupice (1450–1870)
Bobrowniki (1403–1870, od 2024)
Bobrowniki (1485–1870)
Bodzanów (1351–1870, od 2023)
Bodzentyn (1355–1870, od 1994)
Bogoria (1616–1870, od 2024)
Bolesławiec (1266–1870, od 2024)
Bolimów (1370–1870, od 2022)
Brdów (1436–1870)
Brok (1501–1870, od 1922)
Brudzew (1458–1870)
Burzenin (1378–1870)
Busko-Zdrój (1287–1870, od 1916)
Bychawa (1537–1870, od 1958)
Cegłów (1621–1870, od 2022)
Chocz (1382–1870, od 2015)
Chodecz (1442–1812, 1822–1870, od 1921)
Chodel (1517–1824, 1838–1870)
Chorzele (1542–1870, od 1919)
Ciechanowiec Nowe Miasto (1580–1795, 1807–1870, 1938→***)
Ciepielów (1548–1870, od 2024)
Czeladź (1242–1870, od 1915)
Czemierniki (1509–1870, od 2024)
Czersk (1350–1870)
Czerwińsk nad Wisłą (1373–1870, od 2020)
Czyżew (1738–1870, od 2011)
Ćmielów (1505–1870, od 1962)
Daleszyce (1569–1870, od 2007)
Dąbrowice (1455–1870, od 2023)
Denków (1564–1870, 1954→***)
Dobra (1392–1870, od 1919)
Dobrzyń nad Drwęcą (1789–1870, 1919–1950→*)
Drobin (1511–1870, od 1994)
Drzewica (1429–1870, od 1987)
Działoszyn (1412–1870, od 1994)
Filipów (1570–1870)
Firlej (1557–1870)
Frampol (1738–1870, od 1993)
Gielniów (1455–1870, od 2024)
Gliniany (1595–1870)
Głowaczów (1445–1870, od 2024)
Głowno (1427–1870, od 1925)
Głusk (1688–1870, 1989→***)
Gniewoszów (1693–1870)
Golina (1330–1870, od 1921)
Goraj (1405–1870, od 2021)
Gorzków-Osada (1689–1870)
Goszczyn (1386–1870)
Gowarczów (1430–1870, od 2024)
Góra Kalwaria # (1670–1883, od 1916)
Grabowiec (1601–1870)
Grabowiec (1418–1870)
Grabów (1372–1690, 1800–1870, od 2024)
Grajewo (1540–1870, od 1919)
Granica (1735–1870, 1965→****)
Grocholice (1485–1870, 1977→***)
Grodzisk Mazowiecki (1522–1870, od 1916)
Grzegorzew (1435–1870)
Horodło (1432–1870)
Horodyszcze (1558–1870)
Iłów (1506–1870)
Iłża (1239–1870, 1916–1919, od 1925)
Inowłódz (1350–1870, od 2024)
Iwaniska (1403–1870, od 2022)
Iwanowice (1460–1870)
Izbica (1750–1870, od 2022)
Izbica Kujawska (1394–1870, od 1973)
Jadów (1823–1870, od 2023)
Janowiec (1537–1870)
Janowo (1421–1870)
Janów (1696–1870)
Janów Podlaski (1465–1870, 1919–1940, 1944–1946)
Jarczów (1775–1870)
Jastrząb (1422–1870, od 2023)
Jedlińsk (1530–1870)
Jeziorzany (Łysobyki) (1498–1870)
Jeżów (1334–1870, od 2023)
Jędrzejów (1271–1870, od 1916)
Józefów (1725–1870, od 1988)
Józefów nad Wisłą (1687–1870, od 2018)
Kamieńczyk (1428–1870)
Kamieńsk (1374–1870, od 1994)
Kamionka (1469–1870, od 2021)
Karczew (1548–1870, od 1959)
Kazanów (1566–1870, od 2025)
Kazimierz (1288–1870)
Kazimierz Biskupi (1287–1870)
Kazimierz Dolny (1348–1870, od 1927)
Kiernozia (1523–1579, 1784–1870, od 2024)
Kikół (1791–1870, od 2024)
Kleczew (1366–1870, od 1919)
Klimontów (1604–1870, od 2020)
Klwów (1413–1870)
Kłobuck (1339–1870, od 1919)
Kłodawa (1383–1870, od 1925)
Kock (1417–1870, od 1919)
Kodeń (1511–1870)
Kołbiel (1532–1870)
Komarów-Osada (1748–1870)
Koniecpol (1403–1870, od 1927)
Konstantynów (1729–1870)
Konstantynów Łódzki (1830–1870, od 1924)
Końskowola (1532–1870, od 2025)
Koprzywnica (1262–1870, od 2001)
Kosów Lacki (1723–1870, od 2000)
Koszyce (1374–1870, od 2019)
Kowal (1339–1870, od 1919)
Koziegłowy (1472–1870, od 1950)
Koźminek (1369–1870, od 2021)
Krasnobród (1576–1870, od 1994)
Krasnosielc (1824–1870)
Kromołów (1388–1870, 1977→***)
Krośniewice (1452–1870, od 1926)
Kryłów (1523–1870)
Krzepice (1357–1870, od 1915)
Krzeszów (1641–1870)
Książ Wielki (1372–1870, od 2023)
Kuczbork-Osada (1384–1870)
Kunów (1467–1870, od 1990)
Kurów (1442–1870, od 2025)
Kurozwęki (1347–1870)
Kurzelów (1285–1870)
Lasocin (1547–1870)
Latowicz (1423–1870, od 2023)
Lądek (1269–1870)
Lelów (1314–1870)
Lipsk (1580–1870, od 1983)
Lipsko (1613–1870, od 1958)
Liw (1421–1870)
Lubień Kujawski (1489–1870, od 1919)
Lubraniec (1509–1870, od 1919)
Ludwinów (1719–1870)
Lutomiersk (1274–1870, od 2022)
Lututów (1406–1720, 1843–1870, od 2020)
Łagów (1375–1870, od 2018)
Łaskarzew (1418–1870, od 1969)
Łaszczów (1549–1870, od 2010)
Łomazy (1566–1870)
Łosice (1505–1870, od 1919)
Łoździeje (1597–1870, od 1946)
Maciejowice (1507–1870, od 2024)
Magnuszew (1377–1576, 1776–1870, od 2024)
Małogoszcz (1408–1870, od 1996)
Markuszów (1330–1870)
Michów (1531–1870)
Miedzna (1470–1870)
Modliborzyce (1642–1870, od 2014)
Modrzejów (1706–1870, 1915→***)
Mogielnica (1317–1870, od 1916)
Mokobody (1496–1870)
Mordy (1488–1870, od 1919)
Mrzygłód (1412–1870, 1915–1919; 1983→***)
Mstów (1278–1870)
Myszyniec (1791–1870, od 1993)
Nadarzyn (1453–1870)
Nowa Brzeźnica (1287–1870)
Nowa Słupia (1351–1870, od 2019)
Nowe Brzesko (1279–1870, od 2011)
Nowe Miasto (1420–1870, od 2022)
Nowe Miasto nad Pilicą (1400–1870, od 1916)
Nowogród (1427–1870, od 1927)
Nowy Korczyn (1258–1870, 1916–1919, od 2019)
Nur (1416–1870)
Odrzywół (1418–1870, od 2024)
Ogrodzieniec (1386–1870, od 1973)
Okuniew (1538–1870)
Oleśnica (1470–1870, od 2019)
Olita (1581–1870, od 1977)
Olsztyn (1488–1870, od 2022)
Opatowiec (1271–1870, od 2019)
Opatówek (1338–1870, od 2017)
Opole Lubelskie (1418–1870, od 1957)
Orchówek (1506-XVIII, 1775–1870)
Osieck (1558–1870, od 2024)
Osiek (1430–1870, od 1994)
Osięciny (1824–1870)
Osmolin (1462–1870)
Ostrów Lubelski (1548–1870, od 1919)
Ożarów (1569–1870, od 1988)
Pacanów (1265–1870, od 2019)
Pajęczno (1276–1870, od 1958)
Parysów (1538–1870)
Parzęczew (1421–1870, od 2024)
Pawłów (1470–1870)
Piaseczno (1429–1870, od 1916)
Piaski (1456–1870, od 1993)
Piątek (1339–1870, od 2020)
Pierzchnica (1370–1870, od 2019)
Pilica (1394–1870, od 1994)
Pilwiszki (1536–1870)
Piotrków Kujawski (1738–1870, od 1998)
Piszczac (1530–1870, od 2024)
Pławno (1544–1870)
Poddębice (1400–1673, 1822–1870, od 1934)
Połaniec (1264–1870, od 1980)
Poniemuń (1763–1825, 1836–1870, 1931→***)
Praszka (1392–1870, od 1919)
Proszowice (1358–1870, od 1923)
Przedecz (1363–1870, od 1919)
Przerośl (1576–1870)
Przybyszew (1396–1870)
Przyrów (1369–1870, od 2024)
Przysucha (1710–1870, od 1958)
Przytyk (1333–1870, od 2024)
Puchaczów (1527–1870)
Pyzdry (1257–1870, od 1919)
Raciąż (1425–1870, od 1922)
Raciążek (1317–1870)
Raczki (1703–1870)
Radoszyce (1370–1870, 1915–1919, od 2018)
Radzanów (1400–1870)
Radziejów (1252–1870, od 1919)
Radziłów (1466–1870)
Rajgród (1566–1870, od 1924)
Raków (1569–1870)
Rejowiec (1547–1870, od 2017)
Rossosz (1584–1870)
Rozprza (1272–1870, od 2023)
Różan (1378–1870, od 1919)
Rychwał (1458–1870, od 1921)
Ryczywół (1369–1870)
Rzgów (1502–1870, 1915–1919, od 2006)
Sapieżyszki (1825–1870)
Sarnaki (1754–1870)
Sawin (1492–1870)
Secemin (1395–1870)
Sereje (1511–1870)
Serock (1417–1870, od 1923)
Serokomla (1537–1870)
Sieciechów (1370–1870)
Siennica (1526–1870, od 2024)
Sienno (1421–1870, od 2024)
Siewierz (1304–1870, od 1962)
Simno (1626–1870, od 1956)
Skalbmierz (1342–1870, od 1927)
Skała (1262–1870, od 1987)
Skaryszew (1264–1870, od 1922)
Skępe (1445–1870, od 1997)
Skrzynno (1308–1870)
Skulsk (1384–1504, 1566–1662, 1793–1870)
Sławatycze (1577–1870)
Sławków (1286–1870, 1958–1977→**, od 1984)
Słomniki (1358–1870, od 1917)
Służewo (1339–1870)
Sobków (1563–1870, od 2025)
Sobota (1393–1870)
Sochocin (1385–1870, od 2021)
Sokoły (1827–1870, 1919–1950)
Solec nad Wisłą (1370–1870, 1916–1919, od 2021)
Sompolno (1477–1870, od 1973)
Sopoćkinie (1560–1870)
Stanisławów (1523–1870)
Staw (1405–1870)
Stawiski (1702–1871, od 1915)
Stawiszyn (1291–1870, od 1915)
Sterdyń (1737–1870)
Stężyca (1330–1870)
Stoczek Łukowski (1540–1870, od 1919)
Stopnica (1362–1870, 1916–1919, od 2015)
Stryków (1394–1870, od 1923)
Sudargi (1724–1870)
Sulejów (1296–1870, od 1927)
Szadek (1295–1870, od 1919)
Szczekociny (1470–1870, od 1923)
Szczerców (1364–1870)
Szreńsk (1383–1870)
Szydłów (1329–1870, od 2019)
Ślesin (1358–1579, 1618–1870, od 1921)
Śniadowo (1775–1870)
Tarczyn (1353–1870, od 2003)
Tarłów (1550–1870)
Tarnogóra (1548–1870)
Tarnogród (1567–1870, 1915–1919, od 1987)
Tuliszków (1458–1870, od 1919)
Turobin (1420–1870, od 2024)
Tuszyn (1416–1870, od 1924)
Tyszowce (1419–1870, od 2000)
Uchanie (1484–1870)
Ujazd (1428–1870, od 2023)
Uniejów (1331–1870, od 1919)
Urzędów (1405–1870, od 2016)
Waśniów (1351–1870)
Wąchock (1454–1870, od 1994)
Wąsosz (1436–1870)
Wąwolnica (1346–1870, od 2025)
Widawa (1388–1870)
Wieniawa (1768–1870, 1916→***)
Wieruszów (1368–1870, od 1919)
Wierzbica (1469–1870)
Wierzbnik (1624–1870, 1916–1939→*)
Wilczyn (1458–1478, 1485–1870)
Wiskitki (1595–1870, 1916–1919, od 2021)
Wisznice (1579–1870)
Wisztyniec (1570–1870)
Wiślica (1345–1870, od 2018)
Wizna (1435–1870)
Wiżajny (1620–1870)
Władysławów (1727–1870, 1919–1934)
Włodowice (1386–1870, od 2023)
Włoszczowa (1539–1870, od 1916)
Wodzisław (1366–1870, od 2021)
Wohyń (1519–1870)
Wojsławice (1445–1870)
Wolanów (1773–1870)
Wolbórz (1273–1870, od 2011)
Wolbrom (1321–1870, od 1930)
Wysokie Mazowieckie (1503–1870, od 1919)
Wyszków (1502–1870, od 1919)
Wyśmierzyce (1338–1870, od 1922)
Zagórów (1407–1870, od 1919)
Zaklików (1565–1870, od 2014)
Zambrów (1430–1870, od 1919)
Zawichost # (1255–1888, od 1926)
Złoczew (1605–1870, od 1919)
Zwoleń (1425–1870, 1915–1919, od 1925)
Żarki (1382–1870, od 1949)
Żarnowiec (1340–1870)
Żarnów (1360–1577, 1655–1662, 1786–1870, od 2024)
Żółkiewka (1702–1870)
Żuromin (1767–1870, od 1925)
Żychlin (1397–1870, od 1924)

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).