Serbia (więzienie)
Budynek więzienia | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Warszawa | ||
Adres | ul. Dzielna 24/26 | ||
Ważniejsze przebudowy | 1835 | ||
Zniszczono | 1944 | ||
Położenie na mapie Warszawy | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
52°14′45,13″N 20°59′23,18″E/52,245869 20,989772 | |||
|
Serbia – oddział kobiecy więzienia Pawiak, znajdującego się w latach 1835–1944 przy ul. Dzielnej 24/26 w Warszawie.
Historia
Budynek Serbii wzniesiony został najprawdopodobniej w latach 1830–1835 z przeznaczeniem na kryminalne więzienie dla kobiet. Po 1863 w budynku znajdowało się więzienie polityczne dla kobiet, wśród osadzonych były m.in. Wera Kostrzewa i Róża Luksemburg.
- Zobacz też kategorię: Więźniarki Serbii.
W latach 1877–1878, w czasie wojny rosyjsko-tureckiej (tzw. serbskiej) w budynku więzienia umieszczono szpital wojskowy. Od niego oddział więzienia uzyskał swoją zwyczajową nazwę. Mieszkańcy Warszawy zwykle nazywali Pawiakiem cały kompleks więzienia, tj. zarówno właściwy Pawiak (oddział męski), jak i Serbię (oddział kobiecy)[1].
W latach 1939–1944 budynek Serbii razem z całym Pawiakiem został przejęty przez Gestapo. Był on przewidziany na 250 miejsc, jednak w czasie okupacji liczba osadzonych w nim kobiet sięgała 800[1].
21 sierpnia 1944 Niemcy wysadzili kompleks więzienny Pawiaka wraz z budynkiem Serbii w powietrze[2].
Po wojnie Pawiak nie został odbudowany. Jego teren częściowo zajęto pod budowę ulicy Juliana Marchlewskiego (obecnie al. Jana Pawła II).
Personel (m.in.)
- Ludwika Krysiak
- Wanda Gawryłow-Jankowska
Upamiętnienie
- W 1965 na rogu obecnej al. Jana Pawła II i ul. Dzielnej odsłonięto płytę upamiętniającą miejsce, gdzie znajdowała się Serbia[3].
Przypisy
Bibliografia
- Encyklopedia Warszawy, pod. red. Bartłomieja Kaczorowskiego. Wyd. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, ISBN 83-01-08836-2, s. 623