Szczuroskocznik

Szczuroskocznik
Perognathus
Wied-Neuwied, 1839[1]
Ilustracja
Szczuroskocznik drobny (P. longimembris)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

bobrokształtne

Rodzina

karłomyszowate

Podrodzina

szczuroskoczniki

Rodzaj

szczuroskocznik

Typ nomenklatoryczny

Perognathus fasciatus Wied-Neuwied, 1839

Synonimy
  • Cricetodipus Peale, 1848[2]
  • Peragnathus[a] Brandt, 1855[3]
  • Abromys J.E. Gray, 1868[4]
  • Otognosis Coues, 1875[5]
Gatunki

26 gatunków (w tym 16 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Szczuroskocznik[6] (Perognathus) – rodzaj ssaków z podrodziny szczuroskoczników (Perognathinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północneju[7][8][9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 53–78 mm, długość ogona 42–86 mm, długość ucha 6–8 mm, długość tylnej stopy 17–22 mm; masa ciała 5–24 g[7][10].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1839 roku niemiecki przyrodnik Maximilian zu Wied-Neuwied w artykule poświęconym kilku nowym rodzajach gryzoni z zewnętrznymi workami policzkowymi, opublikowanym w czasopiśmie Nova Acta Physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) szczuroskocznik oliwkowogrzbiety (P. fasciatus).

Etymologia

  • Perognathus (Peragnathus): gr. πηρα pēra ‘kieszeń, torba’; γναθος gnathos ‘żuchwa’[11].
  • Cricetodipus: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Cricetus Leske, 1779 i Dipus Zimmermann, 1780[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cricetodipus parvus Peale, 1848.
  • Abromys: gr. αβρος abros ‘delikatny, miękki’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Abromys lordi[b] J.E. Gray, 1868.
  • Otognosis: gr. ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’; γνωσις gnōsis ‘dociekanie, badanie’[14]. Gatunek typowy: Coues wymienił dwa gatunki – Otognosis longimembris Coues, 1875 i Perognatus flavus S.F. Baird, 1855 – z których gatunkiem typowym jest Otognosis longimembris Coues, 1875.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[15][10][8]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[6] Podgatunki[7][8][10] Rozmieszczenie geograficzne[7][8][10] Podstawowe wymiary[7][10][c] Status
IUCN[16]
Perognathus longimembris (Coues, 1875) szczuroskocznik drobny 16 podgatunków zachodnie Stany Zjednoczone (od południowo-wschodniego Oregonu i zachodniego Utah) na południe do północno-zachodniego Meksyku (północna Sonora i Kalifornia Dolna Południowa) DC: około 5,8 cm
DO: około 7,4 cm
MC: 7–12 g 		 LC 
Perognathus inornatus Merriam, 1889 szczuroskocznik trawny 3 podgatunki Stany Zjednoczone (środkowo-zachodnia Kalifornia (doliny Salinas, Sacramento i San Joaquin oraz sąsiadująca pustynia Mojave)) DC: około 7,3 cm
DO: około 7,5 cm
MC: 7–12 g 		 LC 
Perognathus amplus Osgood, 1900 szczuroskocznik arizoński 4 podgatunki pustynne zarośla w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych (środkowa i południowa Arizona) i północno-zachodnim Meksyku (północno-zachodnia Sonora) DC: około 7,1 cm
DO: około 8,3 cm
MC: 9–14 g 		 LC 
Perognathus flavus S.F. Baird, 1855 szczuroskocznik jedwabisty 14 podgatunków Stany Zjednoczone (centralne i południowe Wielkie Równiny oraz międzygórski zachód) i Meksyk (Wyżyna Meksykańska i zachodnio-centralna Sonora) DC: około 6 cm
DO: około 5,3 cm
MC: 5–10 g 		 LC 
Perognathus merriami J.A. Allen, 1892 szczuroskocznik pastwiskowy 2 podgatunki południowe Stany Zjednoczone (południowo-zachodnia Oklahoma, wschodni Nowy Meksyk i Teksas) i północno-wschodni Meksyk (na południe do Tamaulipas) DC: 5,3–6 cm
DO: 4,2–6,1 cm
MC: 5–9 g 		 LC 
Perognathus fasciatus Wied-Neuwied, 1839 szczuroskocznik oliwkowogrzbiety 2 podgatunki południowo-środkowa Kanada (południowo-wschodnia Alberta na wschód do południowo-zachodniej Manitoby) i Stany Zjednoczone (Wielkie Równiny na południe do południowego Kolorado) DC: około 7,2 cm
DO: około 6,5 cm
MC: 8–14 g 		 LC 
Perognathus flavescens Merriam, 1889 szczuroskocznik piaskowy 8 podgatunków środkowe Stany Zjednoczone (od południowo-wschodniej Dakoty Północnej i południowo-zachodniej Minnesoty) na południe do Meksyku (północny Chihuahua) DC: około 7,1 cm
DO: około 6,4 cm
MC: 7–16 g 		 LC 
Perognathus parvus (Peale, 1848) szczuroskocznik samotny 5 podgatunków południowo-zachodnia Kanada (południowo-środkowa Kolumbia Brytyjska) i północno-zachodnie Stany Zjednoczone (Waszyngton do Nevady) brak danych  LC 
Perognathus mollipilosus Coues, 1875 7 podgatunków Stany Zjednoczone (południowy Oregon, Idaho i południowo-zachodnia Montana na południe do południowej Kalifornii i północno-zachodniej Arizony) brak danych  NE 
Perognathus alticolus Rhoads, 1894 szczuroskocznik białouchy 2 podgatunki Stany Zjednoczone (południowo-zachodnia Kalifornia (góry Tehachapi, a także góry San Bernardino gdzie prawdopodobnie wymarł) DC: 7,3–7,8 cm
DO: 7,7–8,6 cm
MC: 16–24 g 		 VU 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  VU  – gatunek narażony;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe:

  • Perognathus ancenensis Sutton & Korth, 1995[17] (Stany Zjednoczone; miocen)
  • Perognathus brevidens Korth, 1987[18] (Stany Zjednoczone; miocen)
  • Perognathus carpenteri Dalquest, 1978[19] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Perognathus dunklei Hibbard, 1939[20] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Perognathus furlongi Gazin, 1930[21] (Stany Zjednoczone; miocen)
  • Perognathus gidleyi Hibbard, 1941[22] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Perognathus henryredfieldi Jacobs, 1977[23] (Stany Zjednoczone; miocen)
  • Perognathus huastecensis Dalquest & Roth, 1970[24] (Meksyk; plejstocen)
  • Perognathus maldei Zakrzewski, 1969[25] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Perognathus mclaughlini Hibbard, 1949[26] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Perognathus minutus James, 1963[27] (Stany Zjednoczone; miocen)
  • Perognathus pearlettensis Hibbard, 1941[28] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Perognathus rexroadensis Hibbard, 1950[29] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Perognathus stevei J.E. Martin, 1984[30] (Stany Zjednoczone; miocen)
  • Perognathus strigipredus Czaplewski, 1990[31] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Perognathus trojectioansrum Korth, 1979[32] (Stany Zjednoczone; miocen).

Uwagi

  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Perognathus Wied-Neuwied, 1839.
  2. ↑ Podgatunek P. parvus.
  3. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. ↑ a b M. zu Wied-Neuwied. Über ein paar neue gattungen der nagethiere mit äusseren backentaschen. „Nova Acta Physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 19 (1), s. 368, 1839. (niem.). 
  2. ↑ T.R. Peale: Mammalia and ornithology. W: Ch. Wilkes: United States Exploring Expedition. During the year 1838, 1839, 1840, 1841, 1842. Cz. 8. Philadelphia: C. Sherman, 1848, s. 52. (ang.).
  3. ↑ J.F. von Brandt. Beiträge zur nähern Kenntniss der Säugethiere Russland’s. 5. Abhandlung: Unlersuchungen uber die craniologischen Entwickelungsstufen und die davon herzuleiteten Yerwandtschaften und Classificationen der Nager der Jetztzeit, mit besonderer Beziehung auf die Gattung Castor. 2. Theil: Craniologische Charakteristik der einzeluen Nagergruppen. „Mémoires de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. 6e série. Seconde partie. Sciences naturelles. 7 (2), s. 305, 1855. (niem.). 
  4. ↑ J.E. Gray. Synopsis of the Species of Saccomyinte, or Pouched Mice, in the Collection of the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 36, s. 202, 1868. (ang.). 
  5. ↑ E. Coues. A critical review of the North American Saccomyidæ. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 27, s. 305, 1875. (ang.). 
  6. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 221, 222. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. ↑ a b c d e D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 202–209. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  8. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 294. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  9. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Perognathus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].
  10. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 193–194. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  11. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 525.
  12. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 203.
  13. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 72.
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 488.
  15. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  16. ↑ Taxonomy: Perognathus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-17]. (ang.).
  17. ↑ J.F. Sutton & W.W. Korth. Rodents (Mammalia) from the Barstovian (Miocene) Anceney local fauna, Montana. „Annals of the Carnegie Museum”. 64 (4), s. 295, 1995. (ang.). 
  18. ↑ W.W. Korth. New rodents (Mammalia) from the late Barstovian (Miocene) Valentine Formation, Nebraska. „Journal of Paleontology”. 61 (5), s. 1058, 1987. DOI: 10.1017/S0022336000029401. (ang.). 
  19. ↑ W.W. Dalquest. Early Blancan mammals from the Beck Ranch local fauna of Texas. „Journal of Mammalogy”. 59 (2), s. 279, 1978. DOI: 10.2307/1379912. (ang.). 
  20. ↑ C.W. Hibbard. Notes on additional fauna of Edson Quarry of the Middle Pliocene of Kansas. „Transactions of the Kansas Academy of Science”. 42 (42), s. 457, 1939. JSTOR: 3625112. (ang.). 
  21. ↑ Ch.L. Gazin. A Tertiary vertebrate fauna from the upper Cuyama drainage basin, California. „Carnegie Institution of Washington Publication”. 404, s. 66, 1930. (ang.). 
  22. ↑ C.W. Hibbard. New mammals from the Rexroad Fauna, Upper Pliocene of Kansas. „The American midland naturalist”. 26 (2), s. 350, 1941. DOI: 10.2307/2420965. (ang.). 
  23. ↑ L.L. Jacobs. Rodents of the Hemphillian age Redington local fauna, San Pedro Valley, Arizona. „Journal of Paleontology”. 51 (3), s. 510, 1977. JSTOR: 1303680. (ang.). 
  24. ↑ W.W. Dalquest & E. Roth. Late Pleistocene mammals from a cave in Tamaulipas, Mexico. „The Southwestern Naturalist”. 15 (2), s. 223, 1970. DOI: 10.2307/3670350. (ang.). 
  25. ↑ R.J. Zakrzewski. The rodents from the Hagerman Local Fauna, Upper Pliocene of Idaho. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 23 (1), s. 12, 1969. (ang.). 
  26. ↑ C.W. Hibbard. Pliocene Saw Rock Canyon fauna in Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 7 (5), s. 98, 1949. (ang.). 
  27. ↑ G.T. James. Paleontology and nonmarine stratigraphy of the Cuyama Valley Badlands, California. Part I. Geology, faunal interpretations, and systematic descriptions of Chiroptera, Insectivora, and Rodentia. „University of California publications in geological sciences”. 45, s. 111, 1963. (ang.). 
  28. ↑ C.W. Hibbard. The Borchers fauna, a new Pleistocene interglacial fauna from Meade County, Kansas. „Geological Survey of Kansas Bulletin”. 38, s. 207, 1941. (ang.). 
  29. ↑ C.W. Hibbard. Mammals of the Rexroad Formation from Fox Canyon, Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 8 (6), s. 140, 1950. (ang.). 
  30. ↑ J.E. Martin. A survey of Tertiary species of Perognathus (Perognathinae) and a description of a new genus of Heteromyinae. „Special Publication of the Carnegie Museum of Natural History”. 9, s. 92, 1984. (ang.). 
  31. ↑ N.J. Czaplewski. The Verde local fauna: Small vertebrate fossils from the Verde Formation, Arizona. „San Bernardino County Museum Association Quarterly”. 37 (3), s. 16, 1990. (ang.). 
  32. ↑ W.W. Korth. Geomyoid rodents from the Valentine Formation of Knox County, Nebraska. „Annals of the Carnegie Museum”. 48 (16), s. 290, 1979. (ang.). 

Bibliografia

  • T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
  • J9U: 987007536396505171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 34621
  • GBIF: 2439552
  • identyfikator iNaturalist: 44147
  • ITIS: 180254
  • NCBI: 37442
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 41688
  • CoL: 6LP7