Tadeusz Jeszke

Tadeusz Jeszke
kapitan administracji kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia

18 lutego 1894
Gorzyce

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie

Formacja

Armia Wielkopolska

Jednostki

9 pułk strzelców wielkopolskich
68 pułk piechoty
4 Dywizja Piechoty
22 Pułk Piechoty
5 Pułk Piechoty Legionów
Biuro Wojskowe MPiH

Stanowiska

kierownik kancelarii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
powstanie wielkopolskie
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Żelazny (1813) II Klasy

Tadeusz Konstanty Jeszke (ur. 18 lutego 1894 w Gorzycach, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan administracji Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 18 lutego 1894 roku w Gorzycach, w powiecie żnińskim, w rodzinie Wacława, nauczyciela, i Walerii z Grubińskich[1]. Od 1900 do 1918 mieszkał w Skokach, gdzie jego ojciec był nauczycielem, a po odzyskaniu niepodległości pierwszym polskim kierownikiem szkoły podstawowej[2]. Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu i Wyższej Szkoły Tkackiej w Berlinie. Zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front zachodni. Walczył pod Nancy, Reims i Verdun. Po demobilizacji późną jesienią 1918 roku wrócił do Wielkopolski i brał udział w walkach powstania wielkopolskiego. Dowodził grupą powstańców ze Skoków. Po rozejmie w Trewirze w lutym 1919 roku pozostał wojsku. W 1920 roku ukończył ośmiomiesięczny kurs uzupełniający dla aspirantów oficerskich w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu i awansował do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku oraz przydziałem do 9 pułku strzelców wielkopolskich (późniejszy 67 pułk piechoty) w Brodnicy. Mianowany dowódcą kompanii. Od lipca 1919 roku walczył na froncie litewsko-białoruskim.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Awansował do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921. W 1923 jako porucznik ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921 i 43. lokatą w korpusie oficerów piechoty służył w 68 pułku piechoty[3]. W 1924 jako oficer nadetatowy 68 pp przeniesiony do 4 Dywizji Piechoty na stanowisko II oficera sztabu[4]. Później został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do 28 batalionu odwodowego. W kwietniu 1928 roku został przeniesiony z KOP do 22 pułku piechoty w Siedlcach[5][6], a później do 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie[7] na stanowisku oficera mobilizacyjnego. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do Biura Wojskowego Ministerstwa Przemysłu i Handlu na stanowisko kierownika kancelarii mobilizacyjnej[8]. Na stopień kapitana został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku. Służbę w Biurze Wojskowym MPiH pełnił do 1939 roku[9].

W kampanii wrześniowej aresztowany przez Sowietów 17 września 1939 i początkowo przetrzymywany w obozie przejściowym w Kamieńcu Podolskim. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 052/4, poz. 87, nr akt 2926[10] z 27 kwietnia 1940[11]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 22 maja 1943[11]. Przy szczątkach znaleziono kartę szczepień obozowych, wizytówki, różaniec[12]. Figuruje na liście AM-239-2715 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem GARF-100-02715. Nazwisko Jeszkego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2116) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 149 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 151 z 1943. Pochowany w IV Bratniej Mogile. Krewni do 1994 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W Archiwum Robla (pakiet 0747-06) w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Feliksa Gadomskiego na liście oficerów figuruje nazwisko Jeszkego. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Tadeusz Jeszke był żonaty z Marią z Tylczyńskich (ślub w 1925), z którą miał córkę Krystynę (ur. 1929) i syna Leszka (ur. 1925)[1].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
  • Tablica pamiątkowa na bramie cmentarza parafialnego w Skokach[16].
  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 236.
  2. ↑ IwonaI. Migasiewicz IwonaI., Ocaleni od zapomnienia, „Wiadomości Skockie”, Dodatek Specjalny, 2009, s. 4 .
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 317, 451.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 66, 282.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 178.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 38, 249.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 88, 535.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 157.
  9. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 309, 446.
  10. ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 714 .
  11. ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 323.
  12. ↑ Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 239 .
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 317.
  14. ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  16. ↑ Skoczanie pamiętają. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej z nazwiskami zamordowanych Skoczan w Katyniu - Gmina SKOKI [online], www.gmina-skoki.pl [dostęp 2018-01-05] .

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.