Tadeusz Kern-Jędrychowski
 Tadeusz Kern-Jędrychowski w latach 60. | |||
 porucznik artylerii | |||
| Data i miejsce urodzenia | 14 marca 1917 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 marca 1995 | ||
| Przebieg służby | |||
| Lata służby | 1939–1945 | ||
| Siły zbrojne |
| ||
| Jednostki | Armia „Pomorze” | ||
| Główne wojny i bitwy | |||
| Odznaczenia | |||
        | |||
| |||
Tadeusz Kern-Jędrychowski, ps. Szrapnel (ur. 14 marca 1917 w Stolinie[1], zm. 15 marca 1995 w Warszawie[2]) – polski inżynier, oficer Armii Krajowej, żołnierz Zgrupowania „Żmija”, uczestnik powstania warszawskiego.
Życiorys
Syn Aleksandra[1] i Heleny Kern, nauczycielki. Miał ojczyma, który został wywieziony do Starobielska[3]. Uczył się w Częstochowie, gdzie zdał maturę. Przed II wojną światową ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu (1937–1938)[1] i Szkołę Podchorążych Artylerii w Toruniu (1938–1939)[4].
W kampanii wrześniowej jako porucznik artylerii walczył w składzie Armii „Pomorze”[4]. 1 października 1939 został wzięty do niewoli niemieckiej, z której po 8 dniach uciekł. Od 15 października 1939 do 1 lutego 1941 przebywał w Częstochowie[1], później w Warszawie, gdzie pracował w firmie produkującej płyty wiórowo-cementowe[3]. Działał w konspiracji. Był szefem Oddziału II Obwodu AK Żoliborz, oraz instruktorem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agrikola”. W nocy z 19 na 20 kwietnia 1943 był jednym z dowódców akcji oddziału „Osjan” i oddziałów żoliborskich zdobycia magazynów zakładów produkcji konserw „Bacutil” na ulicy Otwockiej na Pradze[5]. 28 kwietnia 1943 dowodził akcją dywersyjną na rzecz wsparcia powstania w getcie warszawskim. Na rozkaz dowódcy obwodu ppłk. Mieczysława Niedzielskiego „Żywiciel”, brał udział w ataku na posterunek SS na rogu ul. Konwiktorskiej i Zakroczymskiej. W czasie akcji zabito trzech esesmanów[6]. Dowodził również akcją 21 maja 1943 likwidacji Szymona Wiktorowicza, konfidenta Gestapo w organizacji „Miecz i Pług”, który zadenuncjował m.in. Janusza Kusocińskiego. Akcja miała miejsce przy ul. Elektoralnej. Wzięło w niej udział 6 podchorążych[7]. W trakcie powstania warszawskiego, 1 sierpnia przeszedł z meldunkiem dowódcy obwodu do Śródmieścia, w połowie sierpnia przybył kanałami na Żoliborz, gdzie 20 sierpnia został mianowany Szefem Wydziału Bezpieczeństwa Sztabu Obwodu[8]. „Szrapnel” dowodził wówczas kontrwywiadem i żandarmerią polową. 17 września objął dowodzenie kompanią „Szrapnel” złożoną z resztek Zgrupowania „Żmija”. Po powstaniu przebywał w niewoli w Stalagu XI A Altengrabow, Kommando - I batalion (numer jeniecki 46518)[9].
W czasie II wojny światowej ożenił się z Hanną z Krajewskich (ur. 1920), z którą miał syna Jacka (ur. 1942)[3].
Po wojnie ukończył Szkołę Inżynierską w Szczecinie i Politechnikę Gdańską[4].
W 1945 podjął pracę w warszawskim oddziale PKS, dochodząc do stanowiska dyrektora[10]. Pełnił także funkcję wiceprzewodniczącego zarządu ZBoWiD[10].
Książki
- Ekonomika i organizacja transportu samochodowego[10]
- Poradnik ekonomisty transportu samochodowego[10]
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych[1] (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami[1]
- Krzyż Partyzancki
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1981)[11]
- Warszawski Krzyż Powstańczy[12]
- Srebrny Krzyż Zasługi (27 kwietnia 1956)[13]
- Medal za Warszawę 1939–1945
- Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1985)[14]
Źródło:[10].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Miejsce urodzenia: Częstochowa - Arkusz ewidencji personalnej [dostęp 2024-09-03].
- ↑ Tadeusz Kern-Jędrychowski. Powstańcze Biogramy. [dostęp 2011-11-20]. (pol.).
- ↑ a b c Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego - Osoby - K - Kern-Jędrychowski Tadeusz [online], getto.pl [dostęp 2024-09-03] .
- ↑ a b c Janusz Marszalec: Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w powstaniu warszawskim. Warszawa: Oficyna Rytm, 1999, s. 143.
- ↑ Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: PIW, 1983, s. 317.
- ↑ Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: PIW, 1983, s. 284.
- ↑ Tadeusz Kern-Jędrychowski. Strzały na Elektoralnej. „Stolica : warszawski tygodnik ilustrowany”. 10, s. 6, marzec 1979. [dostęp 2011-11-29].
- ↑ Janusz Marszalec: Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w powstaniu warszawskim. Warszawa: Oficyna Rytm, 1999, s. 130.
- ↑ J. Kreusch, A. K. Kunert, T. Labuszewski (oprac.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. T. IV. Warszawa: 1997, s. 621.
- ↑ a b c d e Warszawski Kalendarz Ilustrowany 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”, 1965, s. 76.
- ↑ 150 żołnierzy Września otrzymało medale „Za udział w wojnie obronnej 1939” [w:] Trybuna Robotnicza, nr 175, 2 września 1981, s. 2.
- ↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 21 (1794), s. 15, 8 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-03].
- ↑ M.P. z 1956 r. nr 77, poz. 926 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie transportu drogowego i lotniczego”.
- ↑ Lista odznaczonych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. [dostęp 2020-06-05]. (pol.).
Bibliografia
- Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: PIW, 1983.
- Jacek Miłobędzki, Andrzej Myślicki, Zgrupowanie „Żmija" w Powstaniu Warszawskim, „Wojskowy Przegląd Historyczny” Nr, 3/1987.
Kontrola autorytatywna (osoba):
